Syrië : de oorlog kan beperkt worden

Het is nu meer dan zes jaar dat Syrië in oorlog is. Degenen die dit conflict hebben gesteund gaven in het begin als reden de uitbreiding van « de Arabische lente » aan. Maar vandaag komt niemand meer met dit verhaal op de proppen. Eenvoudig omdat de regeringen die uit deze « lente » voortkwamen alweer ten val zijn gebracht. Verre van een democratische aspiratie te zijn waren deze gebeurtenissen slechts een tactiek om seculaire regimes te vervangen ten gunste van de Moslimbroeders.

Men beweert sindsdien dat de Syrische « lente » werd afgewend door andere krachten; dat de « revolutie » —die nooit heeft bestaan— zou zijn geabsorbeerd door werkelijke jihadisten.

Zoals president Vladimir Poutine heeft doen opmerken is op het eerste gezicht het gedrag van het Westen en de golf-landen onsamenhangend. Het is onmogelijk op de slagvelden tegelijkertijd zowel de jihadisten als de Republiek te bestrijden en te beweren dat men zich plaatst op een derde positie. Maar niemand kiest openlijk zijn kamp, zodat de oorlog doorgaat.

De waarheid is dat deze oorlog geen binnenlandse reden heeft. Hij is niet het resultaat van een regionale omgeving maar van een globale. Toen hij werd verklaard door het Amerikaanse Congres met het stemmen in 2003 van de Syrian Accountability Act, was het objectief van Dick Cheney de hand te leggen op de gigantische gasreserves van het land. Men weet vandaag dat de « oliepiek » van ruwe olie niet het einde van de aardolie betekent en dat Washington spoedig andere vormen van koolwaterstoffen gaat exploiteren in de Mexicaanse golf. Het strategische objectief van de Verenigde Staten is dus veranderd. Voortaan is dat het beteugelen van de economische en politieke ontwikkeling van China en Rusland door die te dwingen uitsluitend over zee handel te drijven onder controle van zijn vliegdekschepen.

Sinds hij in 2012 aan de macht kwam heeft president Xi Jinping de wil van zijn land aangekondigd zich van deze dwang te bevrijden en twee continentale handelsroutes naar de Europese unie aan te leggen. De eerste over het antieke tracé van de zijderoute, de tweede via Rusland tot aan Duitsland. Onmiddellijk zijn er twee conflicten ontstaan: eerst heeft de oorlog in Syrië niet meer als doel het regime te veranderen, maar het creëren van chaos, terwijl dezelfde chaos zich in Oekraïne installeerde zonder veel meer reden. Vervolgens heeft Wit-Rusland toenadering tot Turkije en de Verenigde Staten gezocht zodat de tweedeling van Europa in het Noorden werd verbreed. Zo snijden twee conflicten zonder eind de twee routes af.

Het goede nieuws is dat niemand een overwinning in Oekraïne tegen een nederlaag in Syrië zal kunnen onderhandelen want de twee oorlogen hebben hetzelfde doel. Het slechte nieuws is dat de chaos zal voortduren op de twee fronten zolang China en Rusland er niet in geslaagd zijn een nieuwe communicatie-as aan te leggen.

Bijgevolg kan men niets verwachten van onderhandelingen met mensen die betaald worden om het conflict te laten voortduren. Het is beter blijk te geven van pragmatisme en het idee te accepteren dat deze oorlogen voor Washington slechts middelen zijn de zijderoutes af te snijden. Van dat moment af zal het mogelijk worden de talrijke betrokken belangen te ontwarren, en alle bewoonde gebieden te stabiliseren.