چگونه ولادیمیر پوتین استراتژی ناتو را واژگون کرد

در گرد همآئی سالانه پیرامون موضوع امنیت که توسط بنیاد برتلزمن Fondation Bertelsmann و ناتو در مونیخ به سال 2007 برگزار شد، رئیس جمهور ولادیمیر پوتین تأکید داشت که منافع اروپای غربی تنها در ماورای آتلانتیک نیست، بلکه به همچنین و به ویژه در رابطه با روسیه است. از این تاریخ به بعد، ولادیمیر پوتین پیوسته بر آن بوده است که مناسبات اقتصادی اش را با اروپا گسترش دهد، ساخت لوله های انتقال گاز « نورث استریم » North Stream به مدیریت صد اعظم پیشین آلمان گرهارد شرودر Gerhard Schröder از جمله این اقدامات است. ولی از سوی دیگر، ایالات متحده تمام تلاش خود را به کار برد تا از این نزدیکی بین آلمان و روسیه جلوگیری کند، و کودتای کی یف و خرابکاری در لوله های انتقال گاز « سات استریم » South Stream نیز به همین علت صورت گرفت.

به گزارش رسانه های آتلانتیست، روسیه به شدت تحت تأثیر « مجازات های » یک جانبه قرار گرفته — در واقع عملیات جنگ اقتصادی — متهم به ضمیمه سازی کریمه به فدراسیون روسیه یا تخریب بوئینگ مالزی ایرلاین و کاهش بهای نفت. رسانه های آتلانتیست اطمینان داده اند که ارزش روبل 40 درصد کاهش داشته، سرمایه گذاری های بی هوده در لوله های انتقال گاز سات استریم که چهار و نیم میلیارد هزینه داشته است، و محاصرۀ روی مواد غذائی که 7،8 میلیارد دلار هزینه برداشته، امروز روسیه را به زانو درآورده و در صحنۀ سیاسی منزوی ساخته است.

رسانه های آتلانتیست در مورد بن بست نتایج این جنگ اقتصادی در اتحادیۀ اروپا گفته اند. علاوه بر ممنوعیت روی صدور مواد غذائی که می تواند بخش مهمی از کشاورزی را دچار ورشکستگی کند، و صرف نظر از « سات استریم » به شکل وخیمی می تواند بهای انرژی در اتحادیۀ اروپا را افزایش دهد.

بنظر می رسد که « مجازات های » یک جانبه نتایج پیشبینی ناپذیری روی سقوط بهای نفت در بازار جهانی شده است. در واقع سقوط قیمت ها از 20 ژوئن آغاز شد، ولی خارج شدن از منحنی رایج از پایان ماه ژوئیه خودش را نشان داد، یعنی در نخستین موج مجازات های اقتصادی. بهای نفت هیچ رابطه ای با قانون عرضه و تقاضا ندارد، بلکه مانند هر بازار سوداگرانه با حجم سرمایه ها سنجیده می شود، جریان جا به جائی های سرمایه های روسی در کوران اعلام مجازات ها سرعت گرفت. نخست، کاهش بهای نفت را به تلاش های عربستان برای جلوگیری از سرمایه گذاری های ایالات متحده در گاز صخره ای و نفت شیل نسبت دادند، ولی در گردهمآئی اوپک روشن شد که عربستان دخالتی در این مورد نداشته است. از سوی دیگر، ناممکن بنظر می رسد که عربستان سعودی بخواهد علیه ارباب خود دست به اقدام بزند.

به هر صورت، روسیه با واژگون ساختن صفحۀ شطرنج دیپلماتیک واشنگتن را غافلگیر کرد : ولادیمیر پوتین دقیقاً پس از این که جو بایدن برای به امضا رساندن قراردادهای عظیم به ترکیه رفت، ولادیمیر پوتین نیز به ترکیه رفت. پوتین نه تنها مجازات های یک جانبۀ اتحادیۀ آتلانتیک را دور زد بلکه ساخت و ساز های آن را عمیقاً دچار پراکندگی کرد.

ترکیه در حال حاضر دولتی است که در حال گذار به یک دیکتاتوری خشن می باشد. به گزارش وزارت امور خارجه — گرچه در رابطه با عضو ناتو با مدارا رفتار می کند — انترنت سانسور شده، دولت ترکیه با سوء استفاده از قدرتش تجسساتی که پیرامون بزهکاری بین اعضای دولت و خانواده هایشان جریان داشت را متوقف کرد، پلیس ها و قضاتی که تجسسات را هدایت می کردند مجازات شدند. اقلیت ها به استثناء سه اقلیتی که در منشور لوزان به سال 1923 به امضا رسیده بود از هیچ حقوقی برخوردار نیستند. علاوه بر این، دولت اردوخان صدها زندانی سیاسی دارد (که عموماً افسران عالی رتبه ای هستند که به جرم تماس با ارتش چین محکوم شده اند، مسئولان سیاسی مخالفانف روزنامه نگاران و وکلا نیز بین آنها دیده می شوند)، شکنجه، بازداشت اختیاری و قتل فرا قانونی نیز بسیار رایج است.

رئیس جمهور ترکیه اردوخان برای خود بزرگترین کاخ جهان را ساخته است. او این کاخ را در یک پارک طبیعی بنا کرده، در حالی که قانون چنین ساخت وسازی را ممنوع اعلام کرده بود. این کاخ 615 میلیون دلار برای مالیات دهندگان خرج برداشته است.

انحرافات بزهکارانۀ دولت اردوخان به یکی از موضوعات نگران کننده در بطن ناتو تبدیل شده است. مضافاً بر این که ترکیه در حال تبدیل شدن به یک عضو نافرمان است. با این حساب که در کمک رسانی به جهاد طلبان در جنگ علیه مردم کرد اصرار می ورزد (با این که اکثر کردها سنی مذهب هستند) و از همکاری فعال با اتحادیۀ ایالات متحده علیه امارات اسلامی امتناع می ورزد. به همین علت معاون رئیس جمهور جو بایدن روز 22 نوامبر به آنکارا رفت تا آشکارا رئیس جمهور اردوخان را تهدید کند، تا در صورتی که به صف ایالات متحده نپیوندد باید منتظر عواقب چنین کاری باشد.

در نتیجه، اول ماه دسامبر، ولادیمیر پوتین نیز به آنکارا رفت. او با تفکیک مسائل اقتصادی از مسائل سیاسی، پیشنهاداتی را که از مدت ها پیش آماده کرده بود مطرح نمود : که عبارت است از اتحادیۀ اقتصادی بی سابقه بین دو ملت. با درک این واقعیت که پیشنهاد غیر قابل پیشبینی تنها راه گریز از واشنگتن بود، اردوخان تمام مدارکی را که روس ها نوشته بودند امضا کرد. او پذیرفت که لوله های انتقال گاز زیر دریائی کشور او را از طریق دریای سیاه به روسیه متصل سازد، و به قیمت مناسبی گاز روسیه را خریداری کند و حتی مراکز اتمی غیر نظامی برای تغذیۀ صنایعش دائر سازد. علاوه بر این پذیرفت که با وجود محاصرۀ تمام دولت های آتلانتیک به روسیه مواد غذائی صادر کند، و غیره.

گرایشات ترکیه کابوسی برای ناتو

ولادیمیر پوتین مطمئناً نظرش را در مورد رجب طیب اردوخان تغییر نداده است. او یک بزهکار خرده پا بوده که به اخوان المسلمین پیوسته و توسط سازمان سیا به درون دایرۀ قدرت پرتاب شده است و امروز مثل یک رئیس مافیای تمام عیار عمل می کند. ولی رئیس جمهور روسیه عادت دارد که با ارلیگارشی یا رؤسای دولت های آسیای مرکزی که بهتر از او نیستند معامله کند. خود او از طریق طیف بوریس یلستین Boris Elstine و بوریس برزووسکی Boris Berezovski به کرملین راه یافت.

از سوی دیگر، رجب طیب اردوخان می داند که قدرتش را مدیون ناتو می باشد و امروز باید حساب پس بدهد. او هیچ مشکلی برای ایجاد فاصله ای بزرک ندارد » متحد واشنگتن در سیاست و متحد مسکو در اقتصاد. او می داند که هیچ کشوری هرگز نتوانسته از اتحادیه خارج شود، ولی او تصور می کند که می تواند با این بازی دوگانه می تواند قدرت خود را حفظ کند.

حال بپردازیم به استراتژی ولادیمیر پوتین

قدرت ایالات متحده هم زمان در دلارهائی است که از طریق کنترل بازار نفت به تمام جهان تحمیل می کند و در قدرت نظامی. ناتو علیه روسیه جنگ اقتصادی راه انداخته است و برای نیازهای تبلیغاتی و استتار کردن حملاتش از اصطلاح « مجازات » استفاده می کند. البته مجازات ها معمولاً مسلتزم بررسی، دادگاه و رأی آن است. ولی نه در این مورد. مهمترین مجازات ها حتی پس از تخریب هواپیمای غیر نظامی در اوکرائین تعیین شده است. گرچه به احتمال خیلی قوی مقامات کی یف سرمنشأ سقوط این هواپیما بوده اند.

برای پاسخ گوئی، ولادیمیر پوتین آیندۀ کشورش را به سوی خاور دور هدایت می کند و مهمترین قراردادهای تاریخی را با همکاران چینی ا ش به امضا می رساند. سپس، برای دور زدن «مجازات های» تجاری غرب روسیه از ترکیه علیه ناتواستفاده می کند. روسیه چه در رابطه با چین یا ترکیه، ذاخائر انرژی ا ش را با پول محلی و به شکل مبادله معامله می کند، و نه هرگز با دلار.

کارشناسان روسیه محاسبه کرده اند که اگر بهای نفت بیش از شش ماه کمتر از 60 دلار برای هر بشکه باقی بماند، واشنگتن مداخله خواهد کرد. دو ماه پیش، رئیس بانک مرکزی روسیه، الویرا نابیولینا Elvira S. Nabiullina در دوما (مجلس پارلمان فدراسیون روسیه) اعلام کرد که برای این سناریو آماده است و مؤسسۀ او به اندازۀ کافی ذخیره در اختیار دارد.

در نتیجه، اگر در حال حاضر روسیه به شکل وخیمی از حملۀ اقتصادی ناتو ضربه دیده است، در شش ماه آینده وضعیت می تواند بر عکس شود. در این صورت، برای حفظ تسلط بر جهان، واشنگتن ملزم به اقداماتی چند برای افزایش بهای نفت خواهد بود. ولی طی این مدت، جنگ اقتصادی اتحادیۀ اروپا و ناتو را تحت فشار قرار خواهد داد، در صورتی که روسیه مناسبات اقتصادی ا ش را با چین ارتقاء می بخشد.

بطور مشخص، روسیه به همان شکلی واکنش نشان می دهد که همیشه در گذشته نشان داده است. در گذشته، روسیه استراتژی زمین سوخته را به کار می بست، چه در رویاروئی با ناپلئون و چه در مقابله با آلمان آدولف هیتلر. روسیه بجای یگان های دشمن، ثروت های خودش را تخریب می کرد و دائماً به سوی خاور دور عقب می نشست. سپس علیه دشمنی که به دلیل نفوذ عمیق از پا درآمده بود، دست به ضد حمله می زد.