آیا هنوز فرصتی برای جلوگیری از جنگ عمومی باقی مانده؟

پس از تخریب گل سر سبد نیروی دریائی امارات متحدۀ عربی، در 1 اکتبر 2016، نیروهای نظامی دیکتاتورهای نفتی خلیج فارس در ادامۀ جنگ علیه جمهوری عرب سوریه به تردید افتادند. برای همه روشن است که موشک زمین به دریائی که کشتی دو بدنۀ موج شکن را تخریب کرده سلاح بسیار پیشرفته ای ست که هرگز در صحنۀ نبرد دیده نشده. این موشک نه توسط حوثی ها ( جنبش انصار الله یمن) شلیک شده و نه طرفداران صالح رئیس جمهور قدیمی که چنین سلاحی در اختیار ندارند، بلکه توسط روسیه شلیک شده است که از فصل تابستان مخفیانه در یمن حضور دارد.

تصور هماهنگ سازی جهاد طلبان بدون مداخلۀ ایالات متحدۀ آمریکا ممکن نیست زیرا رقابت بین هم پیمانان محلی یعنی عربستان سعودی و قطر پیوسته مراحل پیشین جنگ را مین گذاری کرده و به مخاطره انداخته است. در نتیجه واشنگتن بر آن است تا یگانه گزینش باقی مانده را به کار ببرد : یعنی برخورد نظامی مستقیم.

ایالات متحدۀ آمریکا 64 کشور و 3 مؤسسۀ بین المللی را فراخوانده که به اتحادیۀ به اصطلاح ضد داعش آنان پیوندند تا به دمشق حمله کنند. عملاً فقط کانادا، فرانسه، هلند و بریتانیا حضور بهم رسانده اند. طرح این است که روی دمشق و لاذقیه موشکهای کروز پرتاب کنند، و ارتش عرب سوریه را بمباران کنند. این طرح طی شورای آتلانتیک در 27 سپتامبر به کشورهای عضو ناتو اعلام شده بود، و متعاقباً جان مک کین نیز در وال استریت ژورنال از آن پشتیبانی کرد.

این عملیات برای بیرون کشیدن موصل از چنگ داعش، مستلزم سازماندهی مجددی ست که در حال حاضر در شرف تکوین می باشد. از هم اکنون، می توانیم ببینیم که هدف این اتحادیه همانی نیست که اعلام کرده اند، بلکه تغییر متصرف کنندگان موصل است. در واقع می خواهند نه اینکه مقامات رسمی عراق و یا ساکنان تاریخی موصل را به رسمیت بشناسند، بلکه در راستای طرح ایجاد استان سنی، منطقه را به اهل سنت واگذار کنند. اتحادیۀ ضد داعش، داعش را بمباران نکرد بلکه « در اثر اشتباه » تردیدی در نابود کردن شبه نظامیان داوطلب شیعه بخود راه نداند، یعنی آنانی را زیر ضرب قرار داد که برای آزاد کردن شهر از چنگ تاریک اندیشی آمده بودند. رئیس جمهور رجب طیب اردوغان راز مگو را در روزنامۀ صباح بر ملا کرد و گفت که پس از آزادی موصل این شهر به سکنان آن تعلق خواهد داشت، «فقط عربهای سنی، ترکمن و کرد از اهل سنت می توانند در آنجا باقی بمانند». به سخن دیگر، اتحادیۀ ضد داعش برآن است اجرای طرحی را که واشنگتن به داعش واگذار کرده بود به اتمام رساند. هدف اصلی اش این است که بقبولاند که تصفیۀ قومی و به ویژه اخراج و یا کشتار مسیحیان و کردهای ایزدی کار داعش بوده تا دولتی ایجاد کند که از دیدگاه مذهبی یک پارچه باشد.

همانگونه که پیش از این چندین بار اعلام کردیم، داعش باید از موصل به رقه و دیرالزور مهاجرت کند، به همان شکلی که از جرابلس بی آن که در مقابل ارتش ترکیه مقاومتی از خود نشان دهد، منطقه را تخلیه کرد.

روسیه در واکنش به طرح بمباران ارتش عرب سوریه اعلام کرد که پدافند هوائی اس 300 و اس 400 را در سوریه مستقر کرده است. به گفتۀ کارشناسان روسی، این جنگ افزارها می توانند با هر نوع هواپیما از جمله هواپیماهای رادار گریز و موشکهای کروز مقابله کنند. چنین وضعیتی در مناطق جنگی هنوز روی نداده است، و هیچکس اطلاعی از واقعیت امر ندارد. ولی از قرنها پیش روسها هیچگاه دربارۀ سطح فنی جنگ افزارهایشان دروغ نگفته اند.

این گزارش در اسرائیل سر و صدای زیادی به پا کرد و از این پس کارشناسان متقاعد شده اند که جنگ افزارهای روسی بوده که طی آتش بس عید در 13 سپتامبر یکی از هواپیماهای ارتش اسرائیل را سرنگون کرده و به دومی خسار وارد آورده، و از سوی دیگر مرکز فرماندهی اسرائیل اعلام کرد که برتری هوائی در سوریه و لبنان را از دست داده است.

ایالات متحدۀ آمریکا این حرکت را با بمباران سفارت روسیه در دمشق توسط جهاد طلبان پاسخ گفت. روسیه نیز از رسیدن سه ناو جنگی جدید به مدیترانه خبر داد، در حالی که ناو هواپیماری که در ماه ژوئیه منتظر آن بودند، در راه است.

با آگاهی از خطر جنگ هسته ای، فرانسه وزیر امور خارجۀ خود را به مسکو فرستاد. وزیر امور خارجۀ فرانسه طرح قطعنامه ای را معرفی کرد که می خواهد دربارۀ حلب به شورای امنیت بفرستد، که ممکن است راه حلی باشد برای این که غربی ها با سرافرازی از این جنگ بیرون بیایند. از آنجائی که من هنوز این طرح قطعنانه را نخوانده ام، نمی توانم چیزی دربارۀ آن بگویم، ولی می دانم که رسانه های فرانسوی انباشته از مقاله های بی پایه و اساس با داده های غلط دربارۀ بحران حلب است. هم اکنون، در بخش غربی شهر بین 1400000 تا 1500000 نفر به سر می برند که از طرفداران جمهوری هستند. در بخش شرقی بین 25000 تا 30000 نفر به سر می برند. طی آتش بس عید، جهاد طلبان مردم ساکن شرق حلب را که می خواستند فرار کنند از پا درآوردند. و همین جهاد طلبان بودند که کاروان بشردوستانۀ ماه سرخ سوریه (به عربی حلال احمر) را که به شهروندان حلب شرقی اختصاص داشت به آتش کشیدند. در واقع جهاد طلبان شهروندان حلب شرقی را گروگان گرفته اند. طی آتش بس عید ارتش سوریه و هم پیمانان لبنانی، روسی و ایرانی به همۀ ساکنان شرق حلب، که مبارز باشند یا سوری یا خارجی مهلت دادند که از شهر خارج شوند. سپس نیروهای ارتش سوریه و نیروهای هم پیمان علیه جهاد طلبان با وجود خطر برای شهروندانی که در گروگان آنان بودند دست به عملیات نظامی زدند.

این عملیات قطعنامۀ 2249 مصوبۀ نوامبر 2015 را به کار بست که از همۀ دولتهای عضو سازمان ملل متحد می خواهد که «از حرکات تروریستی جلوگیری کنند، به ویژه به حرکات تروریستی امارات اسلامی در عراق و سوریه یا داعش و به همین گونه جبهۀ النصره و همۀ افراد، گروه ها، انجمنهای القاعده پایان دهند».

وزیر امور خارجۀ روسیه سرگئی لاوروف به همکار فرانسوی خود ژان مارک آیرو Jean-Marc Ayrault اطلاع داد که می خواهد مفادی چند به طرح قطعنامه بیافزاید. او پیشنهاد کرد که متن توافقنامۀ پیشین برای آتش بس حفظ شود. ولی احتمالی خیلی کمی وجود دارد که واشنگتن منصرف شود و بپذیرد که در سوریه شورشگر معتدل وجود ندارد. این طرح روز شنبه به شورای امنیت برده خواهد شد. رئیس جمهور ولادیمیر پوتین روز 19 اکتبر به فرانسه خواهد رفت.