Israëls complexe betrekkingen met Iran

Het conflict tussen Israël en Iran verschilt van dat tussen de Arabische bevolking van Palestina en Joodse immigranten. In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn de Perzen nooit de vijand van de Joden geweest. In feite was het in de oudheid Cyrus de Grote die de Joden liet ontsnappen uit Babylon, waar ze in slavernij werden gehouden.

Na de Tweede Wereldoorlog, toen de Verenigde Staten de overblijfselen van het Britse Rijk in handen kregen, reorganiseerde de Amerikaanse president Dwight Eisenhower het Midden-Oosten. Om het te domineren stelde hij twee regionale machten aan , Iran en Israël, om de VS te vertegenwoordigen. De twee landen waren zowel vrienden als rivalen.

Eisenhower stuurde zijn Minister van Buitenlandse Zaken, John Foster Dulles (de broer van CIA Directeur Alan Dulles), naar Syrië om een Iraans-Syrische alliantie te organiseren teneinde de Israëlische ambities in te dammen.

Op 24 mei 1953 werd een wederzijds defensieverdrag getekend tussen Damascus en Teheran. In die tijd was de Syrische president, generaal Adil Chicakli, pro-Brits en anti-Frans. Dit verdrag is vandaag de dag nog steeds van kracht [1].

Tegelijkertijd kwam het Verenigd Koninkrijk in conflict met de premier van Shah Reza Pahlevi, Mohammad Mossadegh, die de olieproductie wilde nationaliseren. Met de hulp van de Verenigde Staten organiseerde Londen een kleurenrevolutie ("Operatie Ajax" [2]). Duizenden mensen werden betaald door MI6 en de CIA om te demonstreren en Mossadegh ten val te brengen. In antwoord op de "roep" van zijn volk ruilde de vorst zijn premier in voor de nazi-generaal Fazlollah Zahedi [3].

De samenwerking tussen het autocratische regime van de Sjah en Israël begon in 1956 met de aanleg van de Elian-Ashkelon pijplijn. Bovendien stuurde de Mossad in 1957 een team van "revisionistische zionisten" [4], onder leiding van Yitzak Shamir, om de gevreesde politieke politie, de SAVAK, op te richten [5].

In 1956 vertrouwden de afbrokkelende koloniale machten, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk, op de koloniale staat Israël om beslag te leggen op het Suezkanaal, dat Egypte wilde nationaliseren

Na deze operatie bedankte Frankrijk onder de socialist Guy Mollet Israël door in het geheim zijn atoomonderzoek met het land te delen. Dit onderzoek werd voortgezet zonder medeweten van de Verenigde Staten.

Toen de Verenigde Staten er echter van overtuigd raakten dat Tel Aviv op weg was naar de atoombom, zorgden ze ervoor dat deze ook aan Iran werd gegeven. In 1974 nam de Franse president Valéry Giscard d’Estaing Iran op in het Eurodif-consortium. Frankrijk stemde ermee in Iran te voorzien van verrijkt uranium en zijn wetenschappers op te leiden. Twee jaar later gaf de Amerikaanse president Gerald Ford Iran toestemming om zijn eigen bom te maken.

Toen de Verenigde Staten in 1978 de militaire ambities van Sjah Reza Pahlevi, die de Israëlische macht bedreigden, negatief beoordeelden, besloten ze een nieuwe premier met een nieuw beleid ten aanzien van Iran aan te stellen. Zbigniew Brzeziński, de veiligheidsadviseur van president Jimmy Carter, besloot te vertrouwen op de sjiitische geestelijkheid, waarvan een deel van de bezittingen net genationaliseerd waren door de Sjah (de "witte revolutie"). Volgens hem had Ayatollah Rouhollah Khomeini, wiens preken op audiocassettes door het hele land werden verspreid, de autoriteit om premier van de monarch te worden. Ondanks het verzet van de minister van Buitenlandse Zaken, Cyrus Vance, organiseerde Brzeziński Khomeini’s ballingschap in de buurt van Parijs, waar hij vier maanden verbleef voordat hij met een speciaal vliegtuig van Air France naar Teheran werd gevlogen. De Verenigde Staten hadden de Sjah ervan overtuigd dat ze de situatie onder controle hadden en alleen van plan waren om zijn oppositie te bestrijden. Ze hadden de Savak zelfs gevraagd om de filosoof Ali Shariati (een persoonlijke vriend van Frantz Fannon en Jean-Paul Sartre) in Londen te vermoorden zodat zijn anti-koloniale ideeën hun scenario niet zouden verstoren. De Sjah had ermee ingestemd om afwezig te zijn door te reizen terwijl Washington het probleem in zijn land oploste.

Maar op de dag van zijn terugkeer, 1 februari 1979, werd de Ayatollah toegejuicht door een menigte van een miljoen mensen. Hij ging van het vliegveld naar de begraafplaats waar net 800 Iraniërs waren begraven die het slachtoffer waren geworden van politieke onderdrukking. Tot ontzetting van het Westen hield hij een felle anti-imperialistische toespraak. Het ging niet langer om een revolutie binnen het Perzische Rijk, maar om de oprichting van een islamitische republiek.

Israël nam onmiddellijk de Iraanse helft van de Eilat-Ashkelon pijplijn in beslag. Er volgde een lang geschil dat pas veel later in het geheim werd beslecht.

Khomeini trok de erkenning van de koloniale staat Israël in twijfel, liet de gebouwen van zijn ambassade in beslag nemen en droeg ze over aan de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie.

In 1985 plande Robert McFarlane, de veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president Ronald Reagan, om wapens te leveren aan de contrarevolutionairen van Nicaragua, de Contra’s, zonder dat het Congres hiervan op de hoogte was. Hiervoor benaderde hij eerst de Israëlische premier Shimon Peres. De twee waren het erover eens dat het niet mogelijk was om een revolutionaire Arabische staat als Libië erbij te betrekken, maar misschien wel Iran. Via parlementslid Hassan Rohani (de toekomstige president van Iran) namen ze contact op met de voorzitter van de Iraanse Assemblee, Hashemi Rafsanjani. Hij stemde ermee in om wapens te kopen om de Iraakse agressie te bestrijden en om een deel ervan over te dragen aan de Contra’s. Dankzij deze handel werd Rafsanjani, die al grootgrondbezitter was, de rijkste man van zijn land [6].

In 1988 gebruikte Irak chemische massavernietigingswapens tegen het Iraanse leger en volk. Het gebruik van deze wapens resulteerde in veel oorlogsslachtoffers. Zelfs vandaag de dag is de tolerantiedrempel voor luchtvervuiling erg laag in Iran. De regering slaat vaak alarm en de stad Teheran moet dan voor meerdere dagen worden geëvacueerd. Ik herinner me mijn vriend, de grote journalist Nader Talebzadeh, die tijdens een interview op televisie plotseling de set verliet om zijn longen uit zijn lijf te hoesten en in het ziekenhuis te worden opgenomen. Als reactie op het lijden van zijn volk verklaarde Ayatollah Rouhollah Khomeini dat massavernietigingswapens in het algemeen in strijd waren met zijn visie op de Islam. Sindsdien heeft Iran zijn nucleaire, biologische en chemische militaire onderzoek gestaakt. Deze ethische beslissing zorgde ervoor dat de oorlog iets langer duurde.

In 1992 organiseerde Hashemi Rafsanjani, die een professionele wapenhandelaar en president van Iran was geworden, geheime uitwisselingen met Argentinië onder president Carlos Menem. Hij werkte nu openlijk samen met de Verenigde Staten en stuurde troepen om onder NAVO-bevel in Bosnië-Herzegovina te vechten. Hij voorzag de Bosniërs ook van Argentijnse wapens. Officieel trok hij Khomeini’s antikolonialistische visie op de wereld niet in twijfel, maar steunde het de Bosnische president, Alija Izetbegović. Israëlische soldaten waren ook betrokken bij de operaties.

De wapenhandel tussen Iran en Argentinië werd onderbroken door Israël, dat de aanval op zijn eigen ambassade in Buenos Aires organiseerde (1992), gevolgd door de aanval op AMIA (1994) [7] en tenslotte de moord op de zoon van de Argentijnse president Carlos Menem, Carlitos (1995). [8].

In 2001 liet Washington zijn beleid van evenwicht in het Midden-Oosten varen. Weg waren de banden tussen Israël en Iran (1953-79), Israël en Irak (1979-91) en Israël en Saoedi-Arabië (1991-2001). Het Pentagon was van plan om chaos te zaaien in het "bredere Midden-Oosten" (exclusief Israël), d.w.z. van Afghanistan tot Marokko [9]. Degenen die voor deze nieuwe strategie hadden gekozen, hadden alles uit de kast gehaald om haar op te leggen: de aanslagen van 11 september.

In 2003 werd een voormalig lid van de Revolutionaire Garde, Mahmoud Ahmadinejad, President van Iran. Hij draaide het beleid van zijn voorgangers om en keerde terug naar de idealen van Ayatollah Rouhollah Khomeini. Hij raakt steeds in conflict met de religieuze macht en zelfs met de Opperste Leider. Hij industrialiseerde zijn land, bouwde sociale woningen en probeerde de sjiitische bevolkingsgroepen in het Midden-Oosten te helpen om hun eigen onafhankelijkheid te vinden. Hij trekt de onuitgesproken alliantie met Israël in twijfel. In 2005 verklaarde hij dat de staat Israël zou verdwijnen, net zoals de apartheid in Zuid-Afrika was verdwenen. Het agentschap Reuters vervalste zijn opmerkingen en schreef hem de aankondiging van de vernietiging van het Israëlische volk toe [10].

In 2006 organiseerde Ahmadinejad een conferentie over de Holocaust in Teheran. Zijn doel was niet om de waarheid te ontkennen, maar integendeel om aan te tonen dat de staat Israël geen genoegdoening is voor de misdaden van de nazi’s, maar een Brits koloniaal project. Israël beweerde toen dat het antisemitisch was, wat het absoluut niet was.

Tegelijkertijd lanceerde Israël een wereldwijde perscampagne om mensen te laten geloven dat Iran zijn militaire nucleaire programma had hervat. Dit was gebaseerd op het feit dat president Mahmoud Ahmadinejad een uitgebreid civiel nucleair programma had gelanceerd. Zijn bedoeling was om een andere manier van energieproductie te ontdekken, door kernfusie in plaats van kernsplijting zoals bij atoombommen. Iran was destijds van plan om de Derde Wereld te helpen bij het ontwikkelen van koolwaterstoffen door de westerse controle erover te omzeilen. Iran begon toen een zeer lange strijd in internationale instellingen [11]. Naast het pseudo-militaire nucleaire programma van Iran, begon Israël het pseudo-imperialisme van Iran in Irak aan de kaak te stellen.

De overeenkomst die op 2 maart 2008 in het geheim werd gesloten in Bagdad tussen admiraal William Fallon, bevelhebber van de Amerikaanse strijdkrachten voor het Midden-Oosten (CentCom), en president Mahmoud Ahmadinejad werd verbroken door de Amerikaanse vice-president Dick Cheney. Het Amerikaanse leger was van plan om Irak te verzoenen met Iran, niet ertegen [12]. Maar Dick Cheney, die betrokken was geweest bij de aanslagen van 11 september, wilde de Rumsfeld/Cebrowski-doctrine niet loslaten.

Daarom lanceerde hij een kleurenrevolutie tijdens de tweede verkiezing van Mahmoud Ahmadinejad [13]•

De kaarten veranderden opnieuw in 2013. De Amerikaanse president Barack Obama wilde een einde maken aan de Rumsfeld/Cebrowski-doctrine, die tientallen jaren en miljoenen levens zou eisen voordat er enige hoop op rendement was. Hij is daarom van plan om de banden met de Iraanse personen die deelnamen aan de Iran-Contra-affaire te vernieuwen, met andere woorden, met het team van Hashemi Rafsanjani.

Hij begon met geheime contacten in Oman [14]. Uiteindelijk beloofden zijn contacten [15] om te voorkomen dat het team van Ahmaninedjad een kandidaat zou stellen voor de volgende presidentsverkiezingen, zodat Hassan Rohani zou kunnen winnen. Tegelijkertijd trok Barack Obama zich in augustus terug uit Syrië, waar hij beweerde een rode lijn te hebben getrokken, en liet hij zijn Franse partner François Hollande alleen met zijn oorlogszuchtige retoriek

Zodra hij was verkozen, liet Hassan Rohani opnieuw de idealen van Imam Rouhollah Khomeiny varen en begon te onderhandelen over de verkoop van Iraanse olie aan de Europeanen. Steekpenningen werden betaald door Oostenrijk. Bovendien arresteerde en veroordeelde de islamitische justitie een voor een alle medewerkers van voormalig president Ahmadinejad. Zijn vice-president, Hamid Beghaie, werd gearresteerd op een geheime aanklacht, achter gesloten deuren berecht en veroordeeld tot 15 jaar gevangenisstraf [16]. Het kabinet van president Rohani stelde toen voor om een sjiitische federatie op te richten met de verschillende sjiitische gemeenschappen in Jemen, Irak, Syrië en Libanon, kortom om het Perzische Rijk te herstellen. Tegelijkertijd begonnen de 5+1 onderhandelingen in Genève. Binnen enkele dagen werd een akkoord bereikt. Op 24 november 2013 werd een eerste document gepresenteerd. De Chinese en Russische ministers, Wang Yi en Sergey Lavrov, verklaarden dat het akkoord gemakkelijk was opgesteld omdat alle partijen wisten dat Iran geen atoombom had en daar ook niet naar streefde. Er volgde een lang jaar van stilte, waarbij de oorspronkelijke tekst pas op 14 juli 2015 werd ondertekend.

Iets later, in 2016, sloot Hassan Rohani een discrete overeenkomst met Israël om het geschil over de pijpleiding Eifat-Ashkelon op te lossen. In 2018 nam de Knesset discreet een wet aan die elke publicatie over de eigenaars van de pijpleiding bestraft met 15 jaar gevangenisstraf.

De nieuwe Amerikaanse president, Donald Trump, beseft dat hij geen hartelijke verstandhouding kan tonen met zijn ambtgenoot Hassan Rohani. In de ogen van iedereen, en vooral van de Iraniërs, is hun land de onwrikbare vijand van de Verenigde Staten. Dus verscheurde hij op 8 mei 2018 zonder waarschuwing het nucleaire akkoord. Washington en Teheran spelen deze klucht net zoals ze deden met Reagan en Rafsanjani: officieel haten ze elkaar, maar privé doen ze zaken. De Iraniërs, die de broekriem blijven aanhalen, ontdekken vervolgens met verbazing op sociale netwerken de ongelooflijke levensstandaard van hun leiders en hun gezinnen.

De twee groepen die in Iran al een halve eeuw met elkaar in de clinch lagen, de internationale zakenlieden en de anti-imperialistische strijders, kristalliseerden zich vervolgens rond president Hassan Rohani en generaal Qassem Soleimani. Laatstgenoemde propageert een alternatief: de "Axis of Resistance" (As van Verzet). Namens de Revolutionaire Garde bewapende en trainde hij buitenlandse sjiitische groepen, niet om ze te verenigen, maar om ze de middelen te geven om onafhankelijk te zijn. Van Ansar Allah (Jemen) tot Hezbollah (Libanon), elk zal verantwoordelijk zijn voor zichzelf, zal coördineren met de anderen, maar zal bevelen van Teheran weigeren. De mannen getraind door Soleimani behaalden overwinningen tegen Daesh, tegen sommige van hun eigen regeringen en tegen het Westen. Hijzelf werd de populairste man in het Midden-Oosten. Officieel doet hij niet aan politiek, maar zijn toespraken zetten de Arabische en Perzische bevolking in vuur en vlam. Als hij zich verkiesbaar zou stellen, zou hij zeker tot president worden gekozen. De veteranen van de Iran-Contra-affaire besloten toen om hem uit de weg te ruimen. Op 3 januari 2020 werd hij op het vliegveld van Bagdad vermoord door een Amerikaanse geleide raket. President Donald Trump eiste de verantwoordelijkheid voor de operatie op, maar de lokale consensus was dat deze in Tel Aviv was bedacht. De Iraanse president, Ebrahim Raissi, kan zonder problemen worden gekozen.

De Israëlische aanval op het Iraanse consulaat in Damascus moet niet worden geïnterpreteerd als gericht tegen het team van president Ebrahim Raissi, maar tegen de Revolutionaire Garde.