Irak ve Şam İslam Devleti’nin yürüttüğü yasadışı petrol ticaretine ilişkin istihbaratlar

Türkiye, IŞİD’in denetimindeki bölgelerde çıkarılan petrol kaçakçılığının en önemli ticari merkezlerinden biridir. Petrol ve petrol ürünleri Türkiye’ye Karkamış (Gaziantep vilayetinde, Ankara’nın 570 km güney-doğusunda), Akçakale (Şanlıurfa vilayetinde, Ankara’nın 640 km güney-doğusunda), Cilvegözü (Hatay vilayetinde, Ankara’nın 530 km güney-doğusunda) ve Öncüpınar (Kilis vilayetinde, Ankara’nın 520 km güney-doğusunda) sınır kapılarını kullanan tankerlerle ithal ediliyor. Bu sınır kapılarından her gün 100 ila 150 yakıt yüklü tanker geçiyor. Ayrıca Türk güvenlik güçleri tarafından kontrol edilmeyen tali yollardan ham petrol ürünleri de taşınmaktadır. Bu ticarette kullanılan araçların sayısı 500’e yaklaşıyor. Başta Serin (merkezi Konya’da ve sahibi Mustafa Serin’dir) ve Sam Otomotiv (merkezi Antakya’da ve sahibi Habip Haydaroğlu’dur) olmak üzere birçok Türk şirketi IŞİD’e tanker kamyon tedarik etmektedir.

Ham petrol, Batman’daki (Ankara’nın 750 km güney-doğusunda) Türkiye Petrol Rafineleri A.Ş. (TÜPRAŞ) rafinerisine teslim edilmektedir. Aynı şekilde küçük Türk fabrikalarında kaçak akaryakıt üretilmekte ve « Opet Nizip », « Alpet », « Kadoil », « Oneoil », « Teco Alacalı » ve « Mavigöl Gaz » gibi küçük şirketlere ait benzin istasyonlarında satılmaktadır. Rafine edilmiş petrol ürünü kaçakçıları Gaziantep, Şanlıurfa, Kahramanmaraş, Kilis ve Hatay illerindeki yolsuzluğa bulaşmış yerel yöneticilerin himayesi altında faaliyet göstermektedirler.

Petrolün büyük bir bölümü, başta Ceyhan Limanı (Ankara’nın 415 km güney-doğusunda) olmak üzere Türkiye’nin Akdeniz kıyısındaki limanlarından aktarılmakta ve BMZ Grup Denizcilik ve İnşaat A.Ş. şirketine ait petrol tankerleriyle taşınmaktadır. 2013 yılında kurulmuş olan bu şirketin sermayesi bir milyon ABD dolarına yakındır ve merkezi İstanbul’dadır (Üsküdar İlçesi, Gürgen Sok no 3). Filosunda « Mecid Aslanov », « Begim Aslanova », « Poet Qabil », « Armada Fair » ve « Armada Breeze » adlı beş petrol tankeri bulunmaktadır.

Alınan istihbarata göre, Genel Müdürlüğünü B.Albayrak’ın yaptığı Çalık Grubuna ait Powertrans adlı Türk Şirketi, IŞİD’le gerçekleştirilen petrol kaçakçılığında suç ortaklığı yapmaktadır.

Turkish Petroleum International Company şirketi, Irak’ın Kuzeyindeki Kürt girişimcilerle Türk hükümeti garantili sözleşmeler imzalamış ve Kürdistan Özerk Bölgesindeki şirketlerle ortak petrol çıkarılması ve rafine edilmesine yönelik projeleri uyguluyor. Bazı unsurlar IŞİD’in bu kanalı aynı zamanda enerji kaynakları ticaretinde de kullandığını da ortaya koymaktadır.

Türk petrol ve gaz şirketler ortaklığı TPAO ve Genel Enerji şirketi, Türkiye’nin gaz ve petrol boru hatları idaresi kamu şirketi BOTAŞ ile işbirliği içerisinde, Irak ve Suriye’den yasadışı ham petrol ithal etmek için kapasitelerini geliştiriyorlar. Bu amaçla, stok kapasitesi 1,7 milyon tona kadar yükselen Yumurtalık petrol terminalini (Türkiye-İrak arasındaki Kerkük-Ceyhan petrol boru hattına bağlı) büyütmek için inşaat çalışmaları gerçekleştirildi.

Türkiye’de aklanan ham petrol ardından dünyanın çeşitli bölgelerine dağıtılmaktadır ama buna dair iz bulmak hemen hemen imkansızdır. Özellikle Palmali Shipping and Agency JSC (Türkiye), General Energy (Birleşik Krallık ve Türkiye) ve Saudi Aramco (Suudi Arabistan) şirketleri, IŞİD kontrolündeki bölgede çıkarılan petrolün piyasaya sürülmesinde aracılık etmektedirler.

IŞİD petrol satışından elde ettiği geliri silah, savaş malzemesi ve cephane alımı için kullanmaktadır. Bu alımlar da aynı şekilde Körfez ülkeleri ve Türkiye’deki özel şahısların ya da İslami örgütlerin bağışlarıyla finanse edilmektedir. IŞİD’in yüksek askeri konseyi bu alımlara ayda 30 milyon ABD doları harcamaktadır.

Üstelik teröristler, aralarında İnsan Hak ve Hürriyetleri İnsani Yardım Vakfı – İHH’yı (başkanlığını B.Yıldırım’ın yaptığı) sayabileceğimiz hükümet dışı Türk İslami dernek ve kuruluşların yardımıyla sıklıkla Türkiye’den yasadışı olarak silah ve cephane satın almaktadır. Bu kuruluşun merkezi İstanbul’da, Fatih İlçesi Büyük Karaman Mahallesi Taylasan Sok no 3 adresindedir. Hayırsever faaliyetler görüntüsü altında savaşçılara yardım götürmektedir ve bu amaçla Türkiye’deki Ziraat Bankası, Al Baraka, Kuveyt Türk ve Vakıfbank bankalarında hesaplar açmıştır. Türkiye-Suriye sınırı yakınlarında durdurulan ve « sığınmacılara insani yardım götürdükleri » iddia edilen kamyonlarda askeri malzemeler bulunması, bu kuruluşun Suriye’deki terörist örgütlere silah satın alımında rol oynadığını kanıtlamaktadır.

IŞİD birlikleri, çeşitli silahları monte etmek için platform olarak pikap türü hafif arazi araçlarını kullanmaktadırlar. TÜİK’e verilerine göre, Suriye’ye ihraç edilen tanker, treyler, dorse ve arazi aracı sayısı on kat arttı. Dört yıl içerisinde, 7,2 milyon ABD Doları tutarında yaklaşık 400 otomobil ihraç edildi ve 2015’in ilk dokuz ayı boyunca ihracatın boyutu 3,2 milyon dolara ulaştı.

IŞİD’e teslim edilen silah ve cephaneler, Suriye ve Irak ve Türkiye arasındaki sınırın denetimsiz bölümlerinden geçmektedir. Türkiye’den gelenler Bab el-Hava (Reyhanlı’nın 10 km güney-doğusunda), Bab el-Salam (Azez’in 6 km kuzey-doğusunda) ve Cerablus (Halep’in 105 km kuzey-doğusu) sınır kapılarından ulaştırılmaktadır.

Çeviri
Murat Özdemir

Kaynak : BM S/2016/94