İran İslam Cumhuriyeti, Devrimin 39ncu yıldönümünü kutladı. Bir kez daha milyonlarca İranlı ülke çapında gösteri yapmak için sokağa inerek İmam Humeyni’nin anti-emperyalist idealine bağlılıklarını ortaya koydu. Cumhurbaşkanı Şeyh Hasan Ruhani Ocak ayında yaşanan protesto dalgasından sonra birlik çağrısında bulundu. Özellikle bir bölümü protesto hareketine geniş ölçüde katılan etnik ve dini azınlıklara saygılı olunması çağrısı yaptı.

Siyasi anlaşmazlık daha çok Devrim Rehberi Ayetullah Ali Hamaney’in yerine kimin geçeceği üzerinde yoğunlaşıyor. Geniş bir kesim başlangıçta devrimin özel bağlamı içerisinde ve Platon Cumhuriyeti örnek alınarak Ayetullah Ruhullah Humeyni için yaratılan bu görevin yürürlükten kaldırılmasını istiyor. Cumhurbaşkanı Ruhani yaptığı konuşmada bu sorunu ele almak üzere bir referandum yapılması olasılığından söz etti.

Rehber görevinin yürürlükten kaldırılması, otomatik olarak Devrim Muhafızlarının (Pasdaranlar) açıkça çatışma içerisinde olduğu Cumhurbaşkanının emrine girmesine yol açacaktır.

Kamuoyu ise kendi içerisinde kadınlara başörtüsü zorunluluğunu ve erkekler için sakal bırakmanın önemini tartışmaktadır. 2014 yılında Ruhani’nin göreve başlamasının başlangıcında Cumhurbaşkanlığına bağlı bir düşünce kuruluşunun yaptığı araştırmada, İranlıların yarısının bu kuralın ortadan kaldırılmasını istediğini ortaya konuldu. Cumhurbaşkanı Ahmedinejad’ın görev sürelerinin sonunda televizyonda bu doğrultuda görüş bildirdiğini ve bazı müttefikleriyle bu konuda anlaşmazlığa düştüğünü hatılatalım.

Öte yandan asıl sorun başka yerde gizleniyor: toplumun en yoksul sınıfları yaşam düzeylerinin düşmesinden ciddi olarak etkilenmekteyken, din adamları ve siyasi sorumlular sınıfı zenginlik içerisindedir. Ülkenin geleceği için asıl önemli ve belirleyici olan bu sorundur.

Devrim Muhafızlarının sahip oldukları mali imkanları eleştiren Cumhurbaşkanı Ruhani, bunların ekonomik ve ticari faaliyetlerini terk ederek yeniden askeri görevleri üzerinde yoğunlaşmalarını önerdi. Bu konuda Rehber Ali Hamaney’in desteğini elde etti. Cumhurbaşkanı, Devrim Muhafızlarını bu reform konusunda ikna edebilmek için kurdukları şirketlerin halka geri iadesini önerdi.

Çeviri
Osman Soysal