İran petrolünün gizli pazarı

ABD, 5 Kasım 2018’de İran’ın bankacılık ve petrol sektörüne karşı yaptırımlarını yürürlüğe sokarken, Cumhurbaşkanı Şeyh Hasan Ruhani ülkesinin bunları « gururla deleceğini » açıkladı.

ABD’nin tahminlerine göre İran, dünya petrol pazarının % 2’sini temsil etmektedir. Yaptırımların yeniden uygulanması günde 1,4 ila 1,7 milyon varilin pazardan çekmesi anlamına gelecektir. Sadece yaptırımların duyurulması bile günde 800 000 varil petrolü çekmesine neden olmuştur. Bu arada Washington, planını gözden geçirmek ve petrol fiyatının varil başına yaklaşık 70 dolarda sabitlenmesi için, Çin, Hindistan, Yunanistan, İtalya, Japonya, Güney Kore, Tayvan ve Türkiye’ye altı aylık bir geçiş süreci tanımak zorunda kaldı.

İran tarafında ise daha şimdiden, Irak’ın Kerkük petrol sahasını Türkiye’nin Ceyhan limanına bağlayan, Türkiye’nin ulusal şirketi BOTAŞ Petroleum Pipeline Corporation’ın petrol boru hattı kullanılmaya başlandı. Aynı boru hattı, 2015 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından IŞİD’in hizmetine sunulmuştu.

Öte yandan İran’ın tüm tankerleri, ABD tarafından izlenmelerini zorlaştıracak şekilde, Eylül ayı ortasından beri peşi sıra uydu yer belirleme sistemlerini devre dışı bıraktılar [1]. Bununla birlikte coğrafi konumlarının belirlenememesi, söz konusu gemilerin sigortalanmasını da zorlaştırmaktadır. Altı büyük tanker, yüklerini geçiş yapan gemilere aktarmak üzere açıkta bekletilmektedir.