Kerç Boğazı Olayı kimin işine yaradı?

Uluslararası medya, Rusya’nın uluslararası deniz trafiğini kısıtladığına inandırmaya çalışarak, Kerç Boğazında yaşanan olay konusunda yanlış bilgi vermiştir. Bu olayın Rusya için Kırım’ın kaybına yol açabilecek ciddi askeri sonuçları olabileceğini düşünmekteyim.

Kara birlikleri her zaman düşman hakkında yeterli bilgiye sahip değildir ve ek veri sağlamak için bir "keşif" sürecinden yararlanırlar. Örneğin, çok hareketli araçlarda bulunan bir keşif grubu, düşmana karşı birkaç dakika çatışmaya girer ve eğer yakalanmazsa, çok hızlı bir şekilde geri çekilir.

25 Kasım 2018’de Kerç Boğazında meydana gelen olay sırasında, Gyurza-M sınıfından iki küçük Ukrayna hücumbotu (Berdyansk ve Nikopol) bir keşif görevi yürütüyordu. Amaçları Kerç Boğazını geçmek değil ama boğazın üzerindeki köprüyü savunmakla görevli Rus muharebe düzeneğinin bir tepkisine yol açmaktı. İki gemi, daha iyi silahlandırılmış Sahil Güvenlik ve donanmaya ait gemilere göre çok daha hızlı ve daha geniş bir manevra kabiliyetine sahip oldukları için bu tür görevler için çok uygundu.

Bu olayın görünen kısmıdır. Olayın, medyanın sunduğundan çok daha önemli olan, bu kez görünmez olan başka bir yönü daha vardı.

Aslında, « keşif operasyonu »ndan elde edilen bilgiler, düşmanla temas halinde olan keşif grubu, yani mevcut durumda, Ukrayna donanmasına ait Berdyansk ve Nikopol adlı hücumbotlar değil ama gizlilik içerisinde hareket eden başka bir keşif unsuru tarafından toplanmaktadır. Bu unsur karadaki gözlem noktaları, hava ve deniz kuvvetleri imkanları, radyo frekans yayınları engelleme sistemleri, radar ve kızılötesi tespit sistemleri v.s. kullanılarak, düşman tepkisini (yani Rus Köprüsünün ve Kerç Boğazının savunma düzeneğini) izlemek üzere özel olarak kurulmuştur. Ukrayna Ordusu, Kerç Boğazı yakınlarında böylesine karmaşık bir keşif düzeneği konuşlandırmamıştır, çünkü olanakları buna elvermemektedir. Ancak daha önceki makalemizde ortaya koyduğumuz gibi, olaydan kısa süre önce ABD ve İsrail bölgede çok faal idiler.

5 Kasım’da, bir Rus Su-27 uçağı, Kırım’ın karasuları yakınlarında uçan, Girit Adasındaki Suda üssünden havalanan, ABD’ye ait AS17 işaretli, 157316 seri numaralı bir ELİNT EP-3E uçağının varlığını tespit etti. 19 Kasım’da, İsrail’e ait bir Gulfstream G-550 Nachshon Aitam (uçuş işareti 537), Karadeniz üzerinde Kerç Boğazı çevresinde uçtu.

Kerç Boğazında yaşanan olay, gün boyunca ABD’ye ait SİGİNT keşif uçakları tarafından gözetlendi. Bunlardan biri, Girit Adasında Suda koyunda üslenmiş olan JONAS 21 işaretli, 64-14841 seri numaralı bir RC-135V, Karadeniz kıyılarında, Kırım yakınlarında uçtu. Bir ikinci hava aracı, FORTE10 işaretli, 11-2047 seri numaralı, bir RQ-4B tipi yüksek irtifa insansız hava aracı, Ukrayna’nın Doğusunda Azak Denizi yakınlarında uçtu. RQ-4B, Sicilya Adasında yer alan Sigonella Amerikan Deniz Üssünden yönlendirildi.

27 Kasım’da, Sigonella Üssünden havalanan 168859 seri numaralı bir başka P-8A keşif uçağı, Kerç Boğazı ve Kırım’da bir keşif uçuşu gerçekleştirdi.

SİGİNT (Signals intelligence), iletişimleri (radyo, cep telefonu, link hatları, internet) yani COMİNT’i (Communications intelligence) ve ELİNT (Electronic intelligence) olarak adlandırılan radar ve diğer seyir, önleme ya da karıştırma düzeneklerinin sinyallerinin algılanmasını içeren bir gözetim sistemidir.

Keşif uçaklarına monte edilen bu donanımlar sayesinde, Ukrayna gemilerinin Kerç Boğazında neden oldukları olay, ABD’lilere aşağıdaki konularda ayrıntılı olarak bilgi sahibi olma imkanı vermiştir:

– Boğazı korumakla görevli Rus kara ve deniz tertibatının bileşimini ve konumlanışı;
– Yönetim yapısı, kullanılan radyo frekansları;
– İşbirliği planına göre, Rusların çeşitli hava, kara ve deniz ast birliklerinin müdahale prosedürünün aşamaları;
– Savunması zayıf ya da saldırıya açık yönler ve mevkiler.

Ukrayna’nın küçük gemileri ve mürettebatları her ne kadar Rus güçlerince yakalanmış olsalar da, üstlendikleri görevi yerine getirdikleri anlaşılıyor. Bu görevi ABD’den başkası vermiş olamazdı.

Konuyla ilgili olarak:
– « Kerç Boğazı: Olayın ABD ve İsrail tarafından hazırlanıp planlandığı düşünülüyor », yazan Valentin Vasilescu, Tercüme Osman Soysal, Voltaire İletişim Ağı, 28 Kasım 2018.
– « Kerç Boğazı olayına ilişkin yorumumuzun teyidi », Voltaire İletişim Ağı, 30 Kasım 2018.