Bu tip uçaklar, hava emiş noktalarının, kanatların gövdeye bağlantı yerlerinde oluşturulan açıların, santimetre ve milimetre arasında kalan dalga boylarındaki radar dalgalarını yansıtmayacak şekilde olması ilkesiyle bilgisayar üzerinde tasarlanmışlardır. Dünyanın her yerinde olduğu gibi, algılama radarlarının ve hava komuta radarlarının % 99’u (AWACS uçaklarında bulunanlar da dahil, kara, deniz ya da havadaki) bu frekans ıskalasında çalışmaktadır.

Aksine, dekametrik (onlarca metre dalga boyunda), metrik ve kısmen desimetrik düzendeki frekanslara çalışan radarlar, 5nci nesil uçakları (F-35, F-22, B-2) sorunsuz bir şekilde algılayabilmektedirler. « Hayalet » olarak kabul edilen uçakları algılama imkanı tanıyan radar teknolojisi daha az gelişmiştir ve büyük bir sakınca sunmaktadır.

Bunlara örnek olarak, 3 000 km mesafeden hava sahasını gözetleyen Rus 29B6- Container sistemini verebiliriz. Her şeyden önce, aşırı derecede elektrik tüketmekte ve diğer yandan sabit ve sınırlara yakın konuşlandırılmıştır. 440 m uzunluğa sahip 29B6- Container verici anteni Nijni Novgorod’ta (Moskova’nın 250 km Doğusunda) konuşludur. Alıcı anten ise 150 km Güneyde konuşludur ve 1,3 km’ye 35 m yükseklikte kuleler içermektedir.

5nci nesil uçaklar, aynı şekilde yaydıkları elektromanyetik dalgalardan da algılanabilirler. Uçağın üzerindeki radar, radyo istasyonu, veri nakil hattı, radyoaltimetre v.b. cihazlar karada buna özel çok sayıda istasyon tarafından algılanabilecek yayın kaynaklarıdır. Karada radar şebekesi, üçgenleme yöntemiyle, hareket halindeki hedefin koordinatlarını sürekli olarak belirlemektedir.

En önemli seyrüsefer cihazının GPS olduğunu unutmamalıyız. GPS donanımı uçağın kalkışından önce devreye sokulmakta ve uçak yere inene kadar kesintisiz olarak çalıştırılmaktadır. Rusların R-330ZH Zhitel radarının NAVSTAR (GPS) uydu şebekesiyle düşman askeri uçakları arasındaki iletişimi (gönderim ve alım) izlemekle görevli olduğunu biliyoruz. Bir R-330ZH Zhitel, elektronik karıştırma yöntemiyle 5nci nesil uçaklardaki GPS donanımlarının gönderim ve alımlarını kesebilir. R-330ZH Zhitel’in türevi olan bir istasyon ağı, eğer düşman uçaklarının algılanması için çalışırsa, GPS yayınları sayesinde, üçgenleme yöntemiyle her türlü 5nci nesil uçağın gelişimini kolaylıkla izleyebilir. F-35’ler gibi beşinci nesil uçakların mutlak « görünmezliğine » güvenerek hareket eden herkes kötü sürprizlerle karşılaşacaktır.

Çeviri
Osman Soysal