ABD’nin « asrın anlaşması » projesinin yakın gelecekte açıklanması beklenirken, Mısır 14 Nisan 2019’da, « Arap NATO »su olarak adlandırılan Ortadoğu Stratejik İttifakı’na (Middle East Strategic Alliance) katılmayacağını bildirdi. En kalabalık Arap ordusunun geri çekilmesi projeyi sıkıntıya sokmaktadır.

Mısır, ittifaka katılması beklenen diğer devletlerle ne ortak bir stratejik hedefi olduğunu, ne de Suudilerin komutası altına girmesi için bir neden olduğunu düşünüyor.

Katar ve Umman Sultanlığının katılımları zaten zımnen mümkün değildi.

Bir Arap-İsrail ittifakı projesi ilk kez Başkan Barack Obama tarafından Ulusal Güvenlik Doktrini’nde dile getirilmişti (6 Şubat 2015). Aynı düşünce, Şarm el-Şeyh zirvesi sırasında (1 Nisan 2015) Arap Birliği tarafından (İsrail’in katılımından söz edilmeden) « Arap Ortak Savunma Gücü » adı altında yeniden gündeme getirilmişti. Donald Trump Suudi Arabistan’a bol miktarda ABD silahı almasını dayatmış (20 Mart 2018) ve o dönem, varsayılan « Arap NATO »sunun komutasının muhtemelen Suudilere verileceğini dile getirmişti. Projenin gerçekleştirileceği, Kahire Arap Üniversitesi’nde yaptığı konuşma sırasında (10 Ocak 2019) Mike Pompeo tarafından duyurulmuştu.

« Arap NATO »su projesi kamuoyuna İran’ın yayılmacılığına karşı bir ittifak olarak sunuldu. Uygulamada, Şiilere karşı bir Yahudi-Sünni ittifakı söz konusudur. Öte yandan, Reuters tarafından ifşa edilen bir ABD belgesine göre, bu grubun gerçek hedefinin Rusya ve Çin’in bölgedeki nüfuzunu önlemektir.

Ne olursa olsun, Arap NATO’su lakabı bu « Arap » ittifakının Pentagon tarafından yönetileceğine işaret etmektedir. İsrail’in bu yapı içerisinde gizlice, İkinci Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık’ın Bağdat Paktı içerisinde oynadığı rolü üstlenmesi bekleniyor. İttifakın ulusal orduların ortak harekat yeteneğini düzenlemekle sınırlı olacağını, ama ortak askeri harekat düzenlemeyeceği belirtiliyor. İttifakın özellikle silahların birbiriyle uyumuna, dolayısıyla ABD silahlarının alımının devamını sağlamaya öncelik vermesi bekleniyor.

Başkan Trump, Ortadoğu’da savaşmak yerine, ABD’de istihdamı geliştirmenin daha önemli olduğunu düşünüyor. Ortadoğu stratejik ittifakı, askeri sanayisi için ona önemli pazarlar sunuyor.

Kasım 2018’de « Arap Kalkanı 1» (Arab Shield 1) ortak askeri tatbikatlarının gerçekleştirilmesi, bu askeri ittifakın ilk adımlarını atmıştı. Suudi Arabistan, Bahreyn, Mısır, Birleşik Arap Emirlikleri, Ürdün ve Kuveyt orduları, Lübnan ve Fas ordu gözlemcilerinin dikkatli bakışları altında tatbikatlara katılmışlardı.

Çeviri
Osman Soysal