Bazı anayasa uzmanları Bolivarcı Venezüela Cumhuriyeti Devlet Başkanı Nicolás Maduro’nun seçilmesi sürecinin kurallara aykırı olduğunu ve yeni bir başkanlık seçimi düzenleninceye kadar Meclis Başkanının bu görevi üstlenmesi gerektiğine inanmaktadırlar. ABD, bu tartışmalı yorumu temel alarak Meclis Başkanı Juan Guaidó’yu ülkenin geçici devlet başkanı olarak kabul etti.

Ulusal Meclis Başkanı yılın başında bir yıllığına seçilir. Dolayısıyla Devlet Başkanı Maduro’ya itiraz eden anayasacılar bu yüzden meclisin aynı zamanda hem kendi başkanını, hem de Bolivarcı Cumhuriyet’in geçici devlet başkanı olarak kimi seçeceğini öğrenmeyi bekliyorlardı.

30 Nisan 2019’daki askeri darbe girişiminden sonra, mahkemeler Juan Guaidó dışında darbeye karışan bazı parlamenterleri yargılamış ve mazbatalarını geri almıştı.

Ulusal Meclis esas itibariyle Devlet Başkanı Maduro muhalifi seçilmişlerden oluşmaktadır. Son aylarda mecliste Juan Guaidó’nun maceracılığına karşı çıkmak ve sağduyuya davet etmek üzere güçlü bir akım ortaya çıktı. Dolayısıyla muhalefet liderini değiştirmeyi amaçlıyordu.

Bay Guaidó’nun dostları, firarda olan milletvekillerinin internet üzerinden oy kullanmalarına olanak tanıyarak seçim sistemini değiştirmeyi denediler. Ancak bu manevra başarısızlıkla sonuçlandı.

5 Ocak 2020’de Juan Guaidó, darbe girişimine katıldıkları için adaletin görevden aldığı yetkililerle eşliğinde meclise geldi. Kendisine giriş izni verilirken, yanındakilerin içeriye girmesi engellendi. Bunun üzerine bahçe parmaklıklarına tırmanarak içeriye girmeye çalıştı ve meclis polisi tarafından geri püskürtüldü (fotoğrafta). Dünya turu yapan görüntüler kasıtlı olarak kafa karıştırıcıdır: Juan Guaidó’ya kapıdan geçme hakkına sahip iken, kendisine eşlik eden grubu değildi.

Bu serüven 2 saatten fazla sürdü. Sonuç olarak mecliste hazır bulunan parlamenterler, Juan Guaidó’nun oylamaya katılma riskini göze alamayacağını düşünerek, oturumu açması için en yaşlı parlamenteri görevlendirdiler. Bir başka muhalefet milletvekili Luis Parra’yı başkan olarak seçtiler. Birçok medya kuruluşunun aktardığının aksine, karar çoğunluğuna fazlasıyla ulaşıldı ve Parra’nın seçilmesi tamamen meşrudur.

Son aylarda basın, Juan Guaidó ve ailesinin, ABD’nin el koyduğu Venezüella devletine ait fonları yönettiklerinden beri kısa sürede zenginleştiklerini ortaya koydu. Yine aynı şekilde Luis Parra’nın, bir halka yardım programını zimmetine geçirmek için üst düzey memurlarla mafyavari bir anlaşmaya vardığını ifşa ettiler.

Daha sonra, meclis binasına girmemeyi tercih eden Juan Guaidó, milletvekillerini El National gazetesinde bir araya getirdi. Diğer meslektaşlarını çağırmadan, bir başka meclis oturumu düzenleyerek onu başkan seçtiler. Oturuma katılan gazetecilere göre, yeter sayıya vekillikleri düşürülen eski milletvekilleri ve görevdeki milletvekillerinin yedekleri dahil edilerek ulaşıldı.
ABD zaman kaybetmeden üçüncüsü tanıdı ve diğer ikisini sahtekarlıkla suçladı. ABD’yi Lima Grubu ve Avrupa Birliği’ndeki müttefikleri izledi. BM üyesi devletlerin çoğunluğuna gelince Nicolás Maduro’yu desteklemeyi sürdürmektedir.

7 Ocak 2020’de mecliste yeni bir oturum düzenlemesi bekleniyor.

Çeviri
Osman Soysal