Facebook Afrika’yı kuşatıyor

Sanayi ve hizmet sektöründeki birçok şirket, kısıtlamalar ve ardından patlak veren kriz nedeniyle ya iflas ediyor ya da yeniden boyutlandırılıyor. Buna karşın bazıları bütün bu yaşananlardan kar etmesini bildi. The New York Times’ın yazdığına göre, Facebook, Google (YouTube’un sahibi), Microsoft, Apple ve Amazon, « koronavirüs pandemisi onları neredeyse vazgeçilmez hizmetler haline getirdiğinden saldırganca yeni hedeflere yönelmektedirler ».

Bu Tech Giants’ların (teknoloji devleri) tamamı ABD’li. Artık bir Social Network olarak değil de bir Ekosistem olarak tanımlanan, WhatsApp, İnstagram ve Messenger’in de bünyesinde olduğu Facebook, aylık 3 milyar kullanıcı sayısını aştı. Dolayısıyla koronavirüs krizinin en şiddetli günlerinde Facebook’un en büyük denizaltı kablo ağlarından biri olan 2Africa projesini başlatması şaşırtıcı değildir: 37.000 km uzunluğunda (neredeyse dünyanın en büyük daire çevre uzunluğu), Kuzeyde Avrupa ile, Doğuda ise Ortadoğu ile bağlayarak tüm Afrika kıtasını kuşatacak. Birbirine bağlanacak ülkelerin sayısı başlangıçta 23 olacak. Büyük Britanya’dan başlayacak olan ağ, Senegal, Fildişi Sahili, Gana, Nijerya, Gabon, Kongo Cumhuriyeti, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Güney Afrika, Mozambik, Madagaskar, Tanzanya, Kenya, Somali, Cibuti, Sudan ve Mısır üzerinden Afrika’nın çevresini dolanmadan önce Portekiz’i de içine alacak. Ağ bu son bölümde Umman ve Suudi Arabistan ile bağlantılı olacak. Daha sonra, Akdeniz üzerinden, İtalya’ya ve oradan Fransa ve İspanya’ya ulaşacak.

Facebook’un anlattığına göre, bu yüksek kapasiteli ağ « Afrika’da devasa bir İnternet genişlemesinin temeli olacak: işletmeler için geniş çapta erişilebilir bir internet olduğunda ekonomiler hızla gelişmektedir. Ağ, yüz milyonlarca insanın 5G’ye kadar geniş banda erişimine izin verecektir ». Bu projenin resmi motivasyonu kısaca budur. Bundan şüphe duymamız için tek bir veri yeterlidir: Sahra altı Afrika’da nüfusun yarısından fazlasına karşılık gelecek şekilde yaklaşık 600 milyon insanın elektriğe erişimi bulunmamaktadır.

Pekiyi o zaman geniş bant internet ağı ne işe yarayacak? Afrika’daki ekonomik varlığını pekiştiren Çin ile karşılıklı meydan okuma artarken, hammadde açısından en zengin ülkelerde çok uluslu şirketlerin çıkarlarını temsil eden Afrikalı seçkinleri şirket merkezleriyle daha yakın bağlantı kurmasına yarayacak.

Ağ ayrıca başka amaçlara da hizmet edecektir. İki yıl önce, Mayıs 2018’de Facebook, Washington merkezli, « ABD’nin müttefikleriyle birlikte küresel liderliğini ve yükümlülüklerini teşvik eden » etkin ve « tarafsız bir örgüt » olan Atlantic Council (Atlantik Konseyi) bir işbirliği içerisine girdi. Ortaklığın özel hedefi, « Facebook’un dünya genelinde düzenlenen seçimlerde, yanıltıcı haber ve dış müdahaleyi izleyerek, yurttaşları ve sivil toplumun eğitilmesine yardımcı olarak Facebook’un doğru kullanımını » temin etmektir. Ne var ki özellikle Afrika’da faal olan Atlantic Council’in güvenilirliğini, onu finanse eden resmi bağışçı listesini incelediğimizde daha iyi anlayabiliriz: Pentagon ve NATO, Lockheed Martin ve diğer savaş endüstrileri (İtalyanlar Leonardo dahil), ExxonMobil ve diğer çok uluslu şirketler, Bank of America ve diğer finansal gruplar, Rockefeller ve Soros Vakıfları.

16 Afrika ülkesini ABD komutası altındaki Avrupalı 5 NATO müttefikine ve Ortadoğu’daki 2 ABD müttefikine bağlayacak olan ağ, sadece ekonomik değil siyasi ve stratejik bir rol da oynayabilecektir.

Atlantic Council’in « Yasal ijital Araştırma Laboratuvarı», Facebook üzerinden hangi bilgilerin « yanlış » ve hangilerinin « doğru » olduğu konusunda Afrika medyasını ve önde gelen siyasetçilerini günlük olarak bilgilendirebilecektir. Facebook’un kişisel bilgileri ve izleme sistemleri, muhalif hareketleri izlemek ve onlara darbeler indirmek için kullanılabilir. 5G dahil olmak üzere geniş bant, ABD özel kuvvetleri ve diğerlerinin Afrika’da gerçekleştireceği operasyonlarında kullanılabilir.

Facebook, projeyi açıklayarak, Afrika’nın « internete en az bağlanan kıta » olduğunu ve sorunun 37.000 km uzunluğundaki kablolarıyla çözüleceğini vurgulamaktadır. Bununla birlikte bu kablolar, eski sömürge zincirlerinin modern bir sürümü olarak kullanılabilecektir.