دو خار در پای اوباما

اجرائی ساختن توافق بین واشنگتن و تهران در 14 ژوئیۀ گذشته بستگی به قابلیت رئیس جمهور اوباما در متقاعد ساختن هم میهنانش به طور عام، و بطور خاص کنگره و دولت خودش دارد و در نتیجه با دو مشکل اساسی روبرو می باشد.

گروه پترائوس Petraeus

از یک سو جریانی سیاسی همچنان از طرح ژوپه و رایت Juppé-Wright برای ایجاد منطقۀ سنی (سنیستان) و کردستان بین سوریه و عراق دفاع می کند. این جریان سیاسی پیرامون ژنرال دیوید پترائوس سازماندهی شده است. پترائوس پیش از انتخاب مجدد اوباما در اکتبر 2012 رئیس سازمان سیا بود و در حال حاضر تحلیل گر و مدیر بنیاد تحقیقات در کوهلبرگ کراویس رابرتس Kohlberg Kravis Roberts است. و شامل معاون قدیمی او، ژنرال جان آلن می باشد که در حال حاضر فرستادۀ ویژۀ ریاست جمهوری در مبارزه علیه داعش است. یکی از دیگر از اعضای گروه وزیر امور خارجۀ قدیمی و نامزد انتخاباتی دموکرات هیلاری کلینتون می باشد. این گروه در عین حال ازپشتیبانی حزب جمهوری خواه از سوی افرادی مانند رئیس هیأت سنای نیروهای نظامی جان مکین و به همین گونه دونالد ترامپ Donald Trump از توسعه دهندگان امور ساختمانی و نامزد ریاست جمهوری برخوردار است.

در پایان ژوئیه، ژنرال آلن به انجمن امنیتی آسپن (در کلورادو) فراخوانده شده بود. در آنجا با روزنامه نگاران نیویورک تایمز ملاقات کرد و به آنها گفت که با ترکیه برای ایجاد یک منطقۀ حفاظتی در شمال سوریه به توافق رسیده است. اریک اشمیت شگفت زده از چنین تصمیمی که نقض آشکار منشور سازمان ملل متحد است ، صفحۀ نخست روزنامۀ خود را به این موضوع اختصاص داد [1]. با این وجود، پس از چند روز طی بیانیه های رسمی و متناقض، واشنگتن و آنکارا این تصمیم را مردود دانستند. [2] در ادامه، کاخ سفید موضع گیری اش را مشخص کرد : و مدعی اولویت مبارزه علیه داعش و به همین گونه مبارزه علیه « شورشیان سوری میانه رو» و کردهای مارکسیست لنینیست سوریه شد. در نتیجه، از ترکیه خواسته شد که به آنها حمله نکند، گرچه مجاز بود تا کردهای خانگی اش را سرکوب کند [3].

در کوران 29 ژوئیه، «ارتش» شصت «شورشی میانۀ روی سوری» که توسط سازمان سیا آموزش دیده بودند برای علامت گذاری روی اهداف داعشی به هدف بمباران آنها توسط اتحادیۀ ضد داعش وارد خاک سوریه شده بودند. ولی القاعده از این عملیات مطلع شده بود و به آنها حمله کرد و طی درگیری 20 نفر را به اسارت گرفت از جمله ندیم حسن Nadim Hassan که فرماندهی این گروه را به عهده داشت. تنها نظامیان ایالات متحده یا ترکیه می توانستند به آنها خیانت کنند.

اگر در آغاز نگاه های مظنون متوجه ترکیه بود، ولی پس از نطق قاطعانه وپر شور نخست وزیر دولت موقت، احمد داووداوغلو [4]، نگاه ها به روی ایالات متحده منتقل شد. و چه کسانی در ارتش ایالات متحده بجز گروه ژنرال آلن می توانست چنین خیانتی را مرتکب شود ؟

مانور ژنرال آلن ابتدا موجب برخورد وخیمی بین پنتاگون و ارتش ترکیه شد. افسر رابط ارتش ترکیه در مرکز عملیات هوا فضا (Combined Air and Space Operations Center) تنها ده دقیقه پیش از حملۀ هوائی به عراق اطلاع داده بود، که سربازان آموزشی و مربیان آمریکائی آنها در منطقه را تهدید می کرد [5]. راهی که رجب طیب اردوخان انتخاب کرده است، در صورتی که حزب عدالت و توسعه در قدرت باقی بماند، می تواند به قطع رابطۀ جزئی بین واشنگتن و آنکارا بیانجامد [6].

این تشنجات پنتاگون را واداشت تا از ستاد فرماندهی مرکزی درخواست کند که در مورد شایعاتی که عمومیت پیدا کرده، مبنی بر این که اتحاد ضد داعش نه تنها آنها را بمباران نمی کند بلکه به داعش کمک رسانی هم می کند. آژانس اطلاعات دفاعی Defense Intelligence Agency از این فرصت برای ا فشای دستکاری های صورت گرفته در گزارشات ستاد فرماندهی مرکزی استفاده کند [7]. بنظر می رسد که ستاد فرماندهی مرکزی تحت فرماندهی یکی از همکاران قدیمی ژنرال دیوید پترائوس است : یعنی ژنرال لوید جیمز اوستین 3 Lloyd James Austin III..

گروه فلتمن

مشکل دیگر اوباما، دبیر اوّل سازمان ملل متحد است. اگر نتوانیم به راحتی تشخیص دهیم بان کیمون به چه گروهی تعلق دارد، گرچه با تکیه به وضعیتش خیلی سرگرم معامله است، در مورد جفری فلتمن معاون او برای امورسیاسی چنین نیست.

جفری فلتمن پیش از آن که به جمع کارمندان بین المللی بپیوندد، جزء دیپلمات های ایالات متحده بود. او به تدریج به متخصص امور خاورمیانه تبدیل شد و به ویژه در اسرائیل، عراق (به امور اداری بخش کردستان رسیدگی می کرد) و در لبنان (که دیدگاه هایش را به دولت سینیورا تحمیل کرد) در پست دیپلماتیک فعال بود. مناسباتش با وزیر امورخارجه کندولیزا رایس چندان اعتماد آمیز نبود، یک بار در هفته با یکدیگر ویدئو کنفرانس داشتند، سپس وزیر امور خارجه هیلاری کلینتون او را برای نظارت در امور سیاسی خاورمیانه در کنار خودش در واشنگتن فراخواند.

در سال 2005 جفری فلتمن بود که قتل رفیق حریری نخست وزیر قدیمی لبنان و سپس هیئت تجسسی دتلو مهلو Detlev Mehlis (حقوقدان آلمانی) و ایجاد دادگاه بین المللی ویژه برای لبنان را سازماندهی کرد. این ساختار مخلوط به هدف تهمت زنی به رئیس جمهور لبنان امیل لاهود و رئیس جمهور سوریه بشار اسد بر اساس شهادت دروغ خریداری شده تشکیل شده بود، ولی جریان اتهام زنی در برابر حقیقت از هم فروپاشید. امروز فلتمن با احراز پست های جدید فعالیت هایش را علیه سوریه و ایران ادامه می دهد.

درست پیش از گردهمآئی ژنو 1 پیرامون مسئلۀ سوریه جفری فلتمن وارد سازمان ملل متحد شد، تلاش او بر این بود که توافقات بین کشورش و روسیه را باطل سازد و سپس به گروه پترائوس پیوست تا فرانسه را برای شعله ور ساختن مجدد آتش جنگ تشویق کند. در نتیجه، طرح تسلیم تمام و کمال و بی قید و شرط جمهوری عرب سوریه را تهیه کرد. بر اساس طرح پیشنهادی فلتمن، حاکمیت مردم سوریه و قانون اساسی باید منحل گردد. رئیس جمهور باید برکنار شود، مجلس خلق سوریه نیز باید منحل شود ، 120 نمایندۀ سوریه باید بازداشت و محاکمه شوند، فرماندهی اطلاعات نظامی، امنیت سیاسی و امنیت عمومی باید برکنار شوند و یا سرشان بریده شود. زندانیان سیاسی باید آزادی شوند و جریان ضد تروریستی نیز باید منحل شود.

پس از شکست مأموریت اخضر ابراهیمی، فلتمن به بان کیمون توصیه کرد که برای نمایندگی در سوریه استفان دو میستورا (ایتالیائی) را انتخاب کند. او با این دیپلمات برجسته در عراق آشنا شده بود و در مأموریت هایشان در لبنان با یکدیگر در تبانی بودند. دومیستورا با پترائوس و آلن نیز طی مأموریتش به عنوان نمایندۀ دبیر اول سازمان ملل متحد در افغانستان مراوداتی داشت.

از این به بعد، استفان دو میستورا در عین حال که با لبخند طرف های مختلف را ملاقات می کرد، به شکل غافلگیر کننده در پی پیاده کردن طرح فلتمن برای سوریه بود. 29 ژوئیه گذشته، با بان کی مون خطوط اصلی طرح صلح خود را تسلیم شورای امنیت کرد ولی این دو همکار از انتشار هر گونه بیانیه و یا پروندۀ مکتوب خود داری کردند [8]. دوستانه از شورا درخواست کردند که بازیگران اصلی را برای امضای توافق موقت تشویق کند، سپس برای اجرای آن همکاری کنند. در واقع نقشه این بود که از قدرت شورا استفاده کنند تا جمهوری عرب سوریه را مجبور به امضای پرونده ای مبهم کند تا اشغال کشور توسط ناتو را ممکن سازد و به دومیستورا، فلتمن و بان کی مون اجازه دهد که طرح تسلیم کشور به شکلی که در سال 2012 توسط فلتمن تدارک دیده شده بود را به اجرا گذارند.

این مانور ماهرانه نزدیک بود موفق شود زیرا شورای امنیت در 17 اوت یک بیانیۀ عجیب و غریب ( و نه قطعنامه) برای پشتیبانی استفان میستورا به تصویب رساند [9]. خلاف رسم رایج، ابتدا متن به شکل محدود به پنج قدرت دائمی مورد بحث و بررسی قرار گرفته بود. روسیه نگران نقشه های پشت پرده بود، و تصمیم گرفت رأی «آری» بدهد. روسیه بیم داشت که واشنگتن خارج از شورای امنیت و حقوق بین الملل دست به عمل شود. با این وجود، سفیر ونزوئلا رافائل رامیرز که در نگارش بیانیه شرکت نداده بودند، با احتیاط به دو مورد انتقاد کرد : ابتدا بیانیۀ ژنو 1 [10] که همه از آن پشتیبانی می کنند در واقع ناقض منشور ملل متحد است، سپس اظهار داشت که کافی نیست بگوئیم که علیه تروریسم مبارزه می کنیم، زیرا باید جمهوری عرب سوریه را در مقابله علیه القاعده و داعش پشتیبانی کنیم و علاوه بر این ارسال اسلحه به شکل غیر مستقیم به این سازمان ها باید متوقف شود و از ایجاد گروه های شورشی و استفادۀ ابزاری از آنها نیز باید جلوگیری کنیم.

رافائل رامیرز دوست هوگو چاوز بود و نه متفقینی که طول موجشان با رئیس جمهور اوباما تطبیق می کرد.