Rusland, China en Saoedi-Arabië belemmeren de hegemonie van de dollar

De suprematie van Washington over het mondiale financiële systeem heeft in jongstleden augustus een geweldige slag gekregen: Rusland, China en Saoedi-Arabië hebben Amerikaanse schatkistcertificaten verkocht voor een som van 37,9 miljard dollar volgens de laatste geactualiseerde enkele dagen geleden gepubliceerde officiële gegevens [1]. In een globaal perspectief zijn de mondiale investeringen in de overheidsschuld van de Verenigde Staten gekelderd tot het laagste niveau sinds juli 2012. Het is duidelijk, de rol van de dollar als mondiale reservemunt opnieuw aan de kaak is gesteld.

In 2010 heeft de admiraal Michael Mullen, oud-president van het comité van de Amerikaanse Defensiestafchefs, gewaarschuwd dat de schuld de grootste bedreiging voor de Nationale Veiligheid van zijn land was [2]. Volgens mij is het niet zozeer het hoge niveau van de overheidsschuld —nu boven de 19.000 miljard dollar [3]— dat een steen in de schoen van de Amerikaanse economie is, maar het is veel fundamenteler voor Washington enorme dagelijkse buitenlandse geldstormen te verzekeren om zijn tweelingtekorten te dekken, commercieel en budgettair. Voor het ministerie van financiën is het een zaak van leven of dood verhandelbare schuldbewijzen in de hele wereld te kunnen verkopen, en zo de uitgaven van de Verenigde Staten te financieren.

Herinnert u dat, na het failliet van Lehman Brothers in september 2008, de Populaire Bank van China (PBOC, volgens zijn acroniem in het Engels) sterk door Ben Bernanke, toen president van het Federale Reserve systeem (FED) werd aangezet niet zijn US-schuldaflossingen te verkopen. Aanvankelijk hebben de Chinezen besloten de dollar te ondersteunen. Maar in een tweede fase heeft de PBOC zich weerhouden meer schatkistcertificaten te kopen, en heeft tezelfdertijd een plan gelanceerd om zijn deviezenreserves te diversifiëren.

Peking heeft massaal goud aangekocht in de loop van de laatste jaren, , en de Russische Centrale Bank heeft hetzelfde gedaan. In de loop van van het tweede trimester van 2016 hebben de goudreserves van China 1823 ton bereikt, tegen 1762 ton geregistreerd in het laatste trimester van 2015. De Russische Federatie, aan zijn kant heeft zijn goudreserves met ongeveer 290 ton tussen december 2014 en juni 2016 verhoogd, en heeft het tweede trimester van dit jaar met een gecumuleerd totaal van 1,500 ton afgesloten.

Tegenover de brutale schokken van de dollar is het cruciaal zekerder activa aan te kopen, zoals goud. In periodes van grote financiële onzekerheid, is een veilige vluchthaven vereist. Dus de strategie van Moskou en Peking, bestaande uit het verkopen van US-schatkistcertificaten om vervolgens goud aan te kopen, werd nagevolgd door talrijke landen. Volgens de beramingen van het Internationaal monetair fonds (FMI) hebben de goudreserves van de centrale banken over de hele wereld hun hoogste niveau van de laatste vijftien jaar al bereikt, na de inventarisatie van begin-oktober, met een volume van 33.000 ton [4].

De ontwikkeling van de internationale verhoudingen speelt ook zijn rol in de uitwerking van een nieuwe financiële wereldorde. Als gevolg van de aan het Kremlin opgelegde economische sancties, van 2014 af, heeft voor de Russen de verhouding met China een grotere betekenis gekregen. Sindsdien hebben de twee grootmachten hun banden op alle gebieden versterkt, economie, financiën, en militaire samenwerking. Naast het garanderen van de gasleveranties aan China voor de komende drie decennia, heeft Vladimir Poetin met zijn homoloog Xi Jinping een sterk financieel bondgenootschap opgezet die eens en voor al een eind wil maken aan de dominantie van de Amerikaanse munteenheid.

Momenteel worden de koolwaterstoffen die Moskou aan Peking verkoopt betaald in yuans, niet in dollars. Zo komt het « geld van het volk » (renminbi in het chinees) op de wereldmarkt van koolwaterstoffen in toenemende mate te voorschijn door de handel tussen Rusland en China; deze twee landen zijn naar mijn mening aan de spits van de opbouw van een multipolair monetair systeem.

Het grote nieuws is dat de aan de wedloop naar de-dollarisatie van de wereldeconomie zich Saoedi-Arabië heeft gevoegd, een land dat sinds decennia een trouwe bondgenoot van de buitenlandse politiek van Washington was gebleven. Het is verbazend dat Ryad zich in de laatste twaalf maanden van 19 miljard dollar aan schatkistcertificaten van de Verenigde Staten heeft ontdaan, en zo, met China, een van de belangrijkste verkopers van de US schuld is geworden [5]. Om de dingen te verergeren, is de woede van het Saoedische koninkrijk jegens het Witte-Huis intenser geworden.

Het is inderdaad zo dat jongstleden eind september het Congres het veto van president Barack Obama heeft genegeerd tegen een wet, dat het iedere Amerikaan mogelijk maakt Saoedi-Arabië voor de rechter te dagen voor zijn veronderstelde deelneming aan de aanslagen van 11 september 2001 [6]. Tegelijkertijd heeft de Organisatie van de Olie-Exporterende Landen ((Engels: OPEC) met Rusland een historisch akkoord gesloten om het olie productie-niveau te verminderen en zo een prijsverhoging te bevorderen [7].

Het is frappant te constateren dat, in die periode Peking directe onderhandelingen is begonnen met Saoedi-Arabië om rechtstreeks in de twee valuta yuan en riyal handel te drijven, zonder dat over de dollar te doen, dit kan via het China Foreign Exchange Trade System (CFETS) [8]. Als gevolg hiervan is het hoogst waarschijnlijk dat, vroeg of laat, de Saoedische petroleum maatschappij Saudi Aramco betalingen in yuan zal accepteren in plaats van de dollar. Als dit werkelijkheid wordt zal het Saoedische Huis ten volle de kaart van de petroyuan [9]. spelen. De wereld verandert voor onze ogen.