Vladimir Poetin aan de lijn

16 April jongstleden heeft Vladimir Poetin zich onderworpen aan een onwaarschijnlijke inspanning: vier uur lang vragen van zijn landgenoten beantwoorden in een rechtstreekse uitzending over drie radiostations. Gedurende de uitzending hebben de organisatoren meer dan 3 miljoen telefoonoproepen ontvangen en 74 vragen aan de president gesteld. [1].

Hoewel bepaalde vragen kennelijk waren voorbereid, de andere waren geïmproviseerd. De reacties van Vladimir Poetin geven zijn gedachten duidelijk weer.

Hoe te regeren

De president heeft in de eerste plaats zijn visie op de instellingen gegeven, daarbij buiten beschouwing latend de Westerse noties van « Republiek » (handelen in het algemeen belang) of « Democratie » (regering van het volk door het volk) en ook het concept van zijn raadgever Vladislav Soerkov: de « Soevereine democratie » (d.w.z. volksbeheer zonder buitenlandse tussenkomst).

Volgens hem is het de rol van de Staat de bevolking bij te staan, en die van de politieke leiders de eenheid van het volk en de duurzaamheid te handhaven. Zo legt hij uit dat hij deze of gene beslissing —die redelijkerwijs wenselijk zou zijn— verworpen heeft want de eenheid van het volk zou erdoor uit elkaar vallen. Op dezelfde manier verzet hij zich tegen veelvuldige veranderingen in de wetgeving, daarbij verklarend dat de mensen geen vertrouwen kunnen hebben in leiders die onophoudelijk de spelregels wijzigen. Hij stelt geen enkel belang in de Westerse bewindvoering met zijn categoriale belastingvrijstellingen en zijn van het inkomen afhangende uitkeringen. In tegendeel, hij beschouwt zijn rol als die van een regulateur van grote projecten en als ontwerper van zo eenvoudig mogelijke regels.

Economische politiek

Zoals in alle landen hadden de vragen van de inwoners allereerst betrekking op de economische problemen. Rusland heeft zojuist een crisis doorgemaakt als gevolg van de Westerse handelsembargo’s (de zogenaamde « sancties ») en van de verlaging van de wereldprijzen van ruwe olie. De koopkracht van de gepensioneerden is gehandhaafd, maar rekening houdend met de inflatie zijn de actiefposten 10 % verlaagd.

Voor Vladimir Poetin is het belangrijkste probleem de verlaging van de olieprijzen en de daardoor veroorzaakte inkomensverlaging. Hij vindt dat zijn land zich moet aanpassen aan de nieuwe situatie die de kans loopt te duren. Daarentegen doen de embargo’s volstrekt geen afbreuk aan de rijkdom van het land, maar ze maken diens reorganisatie noodzakelijk. Ze staan zelfs een pauze toe na de woeste concurrentiestrijd die volgde op de aansluiting aan de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Rusland moet er van profiteren om zijn voor een deel bedreigde landbouw te redden. Dat moet gebeuren voor zijn landbouwers, maar ook uit strategische noodzaak. Het handelsembargo heeft aangetoond dat het land niet autonoom was en dat zijn voedselveiligheid bedreigd kon worden.

Vladimir Poetin denkt niet dat de wilde gebaren van het Westen —daarbij inbegrepen de manipulaties van de privé schulden om daar de regering debiteur van te maken— het Russische banksysteem bedreigen. Hij denkt de roebel voor eind 2016 te kunnen stabiliseren.

Buitenlandse politiek

Bij het definiëren van zijn buitenlandse politiek verklaart Vladimir Poetin geen imperiale ambities te hebben. Hij oefent zelfs kritiek uit op de manier waarop de USSR zijn partners zijn eigen economisch model had opgedrongen en geeft toe dat Rusland vandaag deze vergissing betaalt.

Hij beweert echter verantwoordelijk te zijn voor de bescherming van al degenen die zich met de Russische cultuur identificeren.

Gevraagd naar wie Rusland’s vijanden zijn, noemt hij het terrorisme, de xenofobie en de georganiseerde misdaad. Hij beweert dat zijn land geen enkele Staat als vijand beschouwt en vraagt de andere Staten dat ook andersom te laten gelden.

Dit gezegd zijnde beschouwt hij de Verenigde Staten als een imperium, zelfs als hij dat formeel niet zo uitdrukt, en beschuldigt ze ervan geen bondgenoten te hebben, maar alleen vazalstaten. Hij stelt vast dat ze Boris Jeltsin bewierookten totdat deze hen weerstand bood in Joegoslavië en hem toen met scheldwoorden overdekten. Over het algemeen verwijt hij hen wat hij de USSR verweet, namelijk hun eigen economisch model aan anderen proberen op te dringen. En hij besluit dat ze dat ook zal mislukken en dat ze er eveneens de prijs voor zullen moeten betalen.

Wat Oekraïne betreft vindt hij dat Washington de frustraties van de inwoners heeft gemanipuleerd door het met hen over nationalisme te hebben. Op deze manier houden ze Rusland, dat 32 miljard dollar in hun land heeft geïnvesteerd, voor een vijand, terwijl ze de Verenigde Staten voor bondgenoot houden, die er maar 5 miljard dollar heeft geïnvesteerd. Hij beweert dat Rusland verloren heeft om redenen van plaatselijke binnenlandse politiek, zonder aan te geven welke vroegere Oekraïense bondgenoten van zijn land hij aanklaagt. Voor hem is het van wezenlijk belang de bevolking van Russische cultuur in Donbass en Loegansk te redden, waarvoor hij de overeenkomsten van Minsk wil laten toepassen.

Om de bondgenoten van Rusland te definiëren noemt Vladimir Poetin drie organisaties:
– de BRICS;
– Organisatie van de Shanghai-overeenkomst
– Organisatie van het collectieve Veiligheidsverdrag, een militair bondgenootschap.
Maar niet de Eurasiatische economische unie die nog embryonaal lijkt.

Defensie politiek

President Poetin citeert Tsaar Alexander III voor wie Rusland als enige werkelijke bondgenoten zijn Landmacht en zijn Zeemacht had. Hij bevestigt dat zijn land ongeveer dezelfde kernwapen capaciteit heeft als de Verenigde Staten en concludeert daaruit dat men zich zowel aan de ene als aan de andere kant kan rangschikken. Tenslotte kondigt hij aan dat in 2020 70 % van het militaire materieel vernieuwd zal zijn. De legereenheden zullen dus hun vermogen van vroeger hebben teruggevonden.

Wat betreft de bij Frankrijk bestelde Mistrals merkt hij op dat het toen meer ging om de Franse scheepsbouw te hulp te komen dan om een Russische behoefte — een elegante manier om de van tevoren tussen Nicolas Sarkozy en Dmitri Medvedev verdeelde steekpenningen te verzwijgen. (Deze laatste ambieerde toen zich weer tegen hem voor het presidentschap te presenteren). Hij kondigt aan dat hij slechts de terugbetaling van de bedragen zal vragen als ze niet geleverd worden. Men moet toegeven dat de soevereiniteit en de betrouwbaarheid van Frankrijk niet meer zijn wat ze waren sinds zijn terugkeer in de geïntegreerde militaire staf van de NAVO, vervolgt hij.

Bij een vraag over ISIS, merkt hij op dat deze organisatie ontstaan is in Irak en zich gevoed heeft met talrijke Iraakse militairen die gemarginaliseerd waren door de Amerikaanse bezetter en door de regering die deze had geïnstalleerd. Hij waarschuwt tegen het gevaar dat Russische en ex-Sovjetrussische staatsburgers vormen die zich hebben aangesloten aan IS en die naar hun land terugkomend daar aanslagen kunnen plegen.

De grondleggende overwinning over het nazisme

Vladimir Poetin maakt talrijke toespelingen over « de Grote Patriottische Oorlog », d.w.z. de Tweede Wereldoorlog, en over de strijd tegen het Nazisme. In zijn ogen is dit inderdaad de grondleggende gebeurtenis van het moderne Rusland, waardoor zeer verschillende bevolkingen zich hebben verenigd voor hun gezamenlijke vrijheid. Daarbij geeft hij toe dat de Revolutie van 1917 evenals de stichting van de Russische Federatie in 1991 geen eenheid-vormende gebeurtenissen waren.

Deze verwijzing dwingt hem ertoe de aanwezigheid van Nazi’s in de regering van Kiev onvoorwaardelijk te veroordelen, terwijl de Europese Unie daar heel gemakkelijk genoegen mee neemt. Die verwijzing geeft hem ook de gelegenheid te suggereren dat de Verenigde Staten de opvolgers zijn van het IIIe Rijk, hetgeen hij al eerder had uiteengezet met geweldige daaropvolgende polemieken.