De Brexit herverdeelt de geopolitiek van de wereld

Niemand schijnt de gevolgen te begrijpen van de Britse beslissing om de Europese Unie te verlaten. De commentatoren, die het puur politeke spel weergeven en sinds lang de kennis van de internationale belangen hebben verloren, hebben zich geconcentreerd op de elementen van een absurde campagne: aan de ene kant de tegenstanders van een immigratie zonder controle en aan de andere de « Zwarte Pieten » die het Verenigd koninkrijk met de ergste kwellingen bedreigen.

Maar wat er door deze beslissing op spel staat heeft met deze thema’s niets te maken. Het onderscheid tussen werkelijkheid en de politieke mediashow illustreert de ziekte waaraan de Westerse elites lijden: hun incompetentie.

Terwijl het voorhangsel van de tempel onder onze ogen in tweeën scheurt, begrijpen onze elites de situatie niet beter dan de Communistische partij van de Sovjetunie in 1989 de gevolgen van de val van de Berlijnse muur aan zag komen: de ontmanteling van de USSR in 1991, en vervolgens die van de Raad voor wederzijdse economische hulp (Comecon) en zes maanden later van het Warschau-pakt, en ook de pogingen tot de ontmanteling van Rusland zelf dat bijna Tsjetsjenië verloor.

In de zeer naaste toekomst zullen wij op dezelfde manier de ontbinding van de Europese unie meemaken, en dan die van de Navo, en, als ze er niet voor waken, van de Verenigde Staten.

Welke belangen achter de Brexit?

In tegenstelling tot de snoeverijen van Nigel Farage staat de UKIP niet aan de wieg van het referendum dat hij heeft gewonnen. Deze beslissing werd aan David Cameron opgedrongen door de leden van de Conservatieve partij.

Voor hen moet de politiek van Londen een pragmatieke aanpassing aan de ontwikkelingsgang van de wereld zijn. Deze « kruideniersnatie », zoals Napoleon het bestempelde, observeert dat de Verenigde Staten niet meer noch de eerste wereldeconomie, noch de eerste militaire wereldmacht zijn. Ze hebben dus geen reden meer hun geprivilegieerde partners te zijn.

Zo heeft Margaret Thatcher ook niet geaarzeld de nationale industrie te vernietigen om haar land te hervormen in een financieel wereldcentrum; zo hebben de Conservatieven niet geaarzeld de weg te openen naar de onafhankelijkheid van Schotland en van Noord Ierland, en dus naar het verlies van de aardolie van de Noordzee, om van de City het eerste off shore financiële centrum van de yuan te maken.

De campagne voor de Brexit werd uitgebreid gesteund door de Gentry en het paleis van Buckingham die de populaire pers gemobiliseerd hebben om op te roepen terug te keren naar de onafhankelijkheid.

In tegenstelling tot wat de Europese pers verklaart zal het vertrek van de Britten uit de EU niet langzaam gaan, want de EU zal sneller instorten dan de periode van allerlei soorten bureaucratische onderhandelingen voor hun uittreden duurt. De Staten van de Comecon hebben ook niet hoeven onderhandelen want de Comecon heeft opgehouden te functioneren vanaf het moment dat de centrifugale beweging aanving. De Lidstaten van de EU die zich aan de strohalmen vastklampen en doorgaan met het redden van wat er van de Unie over is, gaan hun aanpassing aan de nieuwe situatie mislopen met het risico de smartelijke stuiptrekkingen door te maken van de eerste jaren van het nieuwe Rusland: de duizelingwekkende val van het levenspeil en van de levensverwachting.

Voor het honderdduizendtal Europese functionarissen, gekozenen en collaborateurs die onvermijdelijk hun baan zullen verliezen, en voor de nationale elites die ook aan het systeem verplicht zijn, is het dringend de instellingen te hervormen om ze te redden. Ze denken allemaal ten onrechte dat de Brexit een bres opent waarin de Eurosceptici zich zullen storten. De Brexit is echter slechts een antwoord op het verval van de Verenigde Staten.

Het Pentagon, dat de topconferentie van de Navo in Warschau organiseert, heeft ook nog niet begrepen dat het niet meer in een positie verkeert om zijn geallieerden op te leggen hun Defensiebudget uit te breiden en diens militaire avonturen te steunen. De overheersing van Washington over de rest van de wereld is afgelopen.

We veranderen van era.

Wat gaat er veranderen?

De val van het Sovjetrussische blok was allereerst de dood van een wereldvisie. De Sovjets en hun bondgenoten wilden een solidaire wereld bouwen waar men alles zoveel mogelijk in samenwerking doet. Ze kregen een gigantische bureaucratie en geatrofieerde leiders.

De Berlijnse Muur werd niet afgebroken door anti-communisten maar door een coalitie van communistische jongeren en de lutherse kerk. Ze wilden het communistische ideaal heroprichten, ontdaan van de Sovjetrussische curatele, van de politieke politie en van de bureaucratie. Ze werden door hun elites verraden die, na de belangen van de Sovjetunie gediend te hebben, zich met evenveel geestdrift haastten die van de Verenigde Staten te dienen. De meest geëngageerde kiezers van de Brexit pogen allereerst hun nationale soevereiniteit terug te vinden en de arrogantie betaald te zetten die de West-Europeaanse leiders getoond hebben met het opdwingen van het Verdrag van Lissabon na de populaire verwerping van de Europese Constitutie (2004-07). Zij ook zouden teleurgesteld kunnen zijn door wat er zal volgen.

De Brexit markeert het eind van de ideologische overheersing van de Verenigde Staten, die van de goedkope democratie van de « Vier Vrijheden ». In zijn redevoering over de staat van de unie in 1941, had president Roosevelt ze gedefinieerd als (1) de vrijheid van spreken en meningsuiting, (2) vrijheid van godsdienst (3) vrijheid van gebrek (4) vrijwaring van vrees [van een buitenlandse agressie]. Als de Engelsen zullen terugkeren naar hun traditionele waarden, zullen de Europeanen van het vaste land de vraagstellingen van de Franse en Russische revoluties over de legitimiteit van de macht terugvinden, en hun instituties omverwerpen met het risico het Frans-Duitse conflict weer te zien opduiken.

De Brexit markeert ook het einde van de militair-economische overheersing van de US; de Navo en de EU zijn slechts de twee kanten van het zelfde muntstuk, zelfs wanneer de ten uitvoer legging van de gezamenlijke Buitenlandse politiek en de algemene veiligheid meer tijd gevraagd hebben dan die van de vrijhandel. Onlangs schreef ik een memo over deze politiek ten opzichte van Syrië. Ik onderzocht alle interne documenten van de EU, gepubliceerd of ongepubliceerd, om tot de conclusie te komen dat ze zonder enige kennis van de werkelijkheid van het terrein geredigeerd waren, maar waren uitgegaan van memo’s van de Duitse minister van Buitenlandse zaken, die zelf de instructies van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse zaken reproduceerde. Enige jaren geleden had ik dezelfde taak voor een andere Staat verricht en ik was tot een vergelijkbare conclusie gekomen (behalve dat in dit geval de intermediair niet de Duitse regering was maar de Franse).

Eerste consequenties binnen de EU

Op het ogenblik verwerpen de Franse vakbonden het project van de door de regering Valls geredigeerde Arbeidswet op basis van een rapport van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse zaken. Hoewel de mobilisatie van de CGT de Fransen de rol van de EU in deze zaak hebben kunnen ontdekken, hebben ze nog steeds niet de koppeling EU-USA gevat. Ze hebben begrepen dat door de omkering van de normen en de plaatsing van de Ondernemingsakkoorden boven de Collectieve overeenkomsten, de regering in werkelijkheid de preëminentie van de Arbeidswet deed wankelen, maar ze weten niets niet de strategie van Joseph Korbel en van zijn twee kinderen: zijn natuurlijke dochter de democrate Madeleine Allbright en zijn geadopteerde dochter de republikein Condolezza Rice. De professor Korbel verzekerde dat om de wereld te overheersen het genoeg was dat Washington de internationale verhoudingen in Angelsaksische juridische termen herschrijft. Inderdaad, door het plaatsen van het arbeidscontract boven de wet, privilegieert het Angelsaksische recht op de lange duur de rijken en de machtigen ten opzichte van de armen en de ongelukkigen.

Het is waarschijnlijk dat de Fransen, de Nederlanders, de Denen en nog anderen zullen pogen zich van de EU te scheiden. Ze zullen daarvoor hun leidersklasse moeten confronteren. Hoewel de tijdsduur van deze strijd onvoorspelbaar is, de uitkomst leidt geen twijfel meer. Hoe het ook zij, in de periode van de ingrijpende veranderingen die zich aankondigt, zijn de Franse arbeiders moeilijk te manipuleren, in tegenstelling tot hun Engelse collega’s die op dit moment ongeorganiseerd zijn.

Eerste consequenties voor het Verenigd Koninkrijk

De eerste minister David Cameron heeft de zomervakanties gebruikt om zijn ontslag uit te stellen tot oktober. Zijn opvolger, in principe Boris Johnson, kan dus de verandering voorbereiden om die onmiddellijk toe te passen bij zijn aankomst in Downing street. Het Verenigd Koninkrijk zal niet het daadwerkelijke vertrek uit de Europese unie afwachten en zijn eigen politiek voeren. Om te beginnen door het afschaffen van de tegen Rusland en Syrië ingestelde sancties.

In tegendeel van wat de Europese pers schreef, de City van Londen heeft niet direct te maken met de Brexit. Rekening houdend met zijn speciale onafhankelijke onder de autoriteit van de Kroon geplaatste statuut, heeft ze nooit deel uitgemaakt van de Europese unie. Zeker, ze zal niet meer de statutaire zetels van bepaalde maatschappijen, die zich in de Unie zullen terugtrekken, kunnen onderbrengen, maar daar tegenover kan ze de soevereiniteit van Londen gebruiken om de markt van de yuan te ontwikkelen. In april al heeft ze de nodige privileges verkregen door de ondertekening van een akkoord met de Centrale bank van China. Bovendien zal ze haar activiteiten als fiscaal paradijs voor de Europeanen ontwikkelen.

Hoewel de Brexit tijdelijk de Britse economie gaat desorganiseren in afwachting van de nieuwe regels, is het waarschijnlijk dat het Verenigd Koninkrijk —of ten minste Engeland— zich snel en zeer profijtelijk zal reorganiseren. Afgewacht moet worden of de ontwerpers van deze aardbeving de wijsheid zullen hebben hun volk ervan te laten profiteren: de Brexit is een terugkeer naar de nationale soevereiniteit, maar garandeert de populaire soevereiniteit niet.

Het internationale landschap kan op een heel andere manier evolueren naar de reacties die zullen volgen. Hoewel dit slecht kan aflopen voor bepaalde bevolkingen, kan men zich altijd beter aan de werkelijkheid hechten zoals de Britten, in plaats van aan een droom te blijven vasthouden totdat deze stukvalt.