De kost van het downgraden

Sinds het afbreken van het staakt-het-vuren tijdens het offerfeest, is een ware kloof ontstaan tussen de zorgeloze sfeer in de westerse samenlevingen en de om zich heen grijpende ernst bij de Russische en Chinese samenlevingen. Terwijl in Moskou de televisie-uitzendingen constant informatie spuien over anti-atomaire schuilplaatsen en ‘militaire team-games’, lacht de bevolking in Washington met de paranoïde Russen, die geloven dat er mogelijk een Derde Wereldoorlog voor de deur staat, ...

En toch sturen de twee grootmachten elkaar berichten die deels de haren ten berge doen rijzen. Na het dreigement van de VS om Syrië eigenhandig te gaan aanvallen, heeft Moskou het akkoord over de beperking van de voorraden plutonium opgezegd en heeft het zijn startsysteem voor kernbommen bijgesteld, door het afvuren van drie intercontinentale raketten. De Russische legerwoordvoerder waarschuwde zijn Amerikaanse collega en kondigde aan dat de Russische wapens in staat zijn alle Amerikaanse vliegtuigen, al dan niet ‘stealth’ en/of kruisraketten neer te kunnen schieten. De chef-staf van de landmacht van de Verenigde Staten antwoordde trots dat in geval van een frontale oorlog, de lucht- en zeestrijdkrachten van beide legers weliswaar snel zouden worden geneutraliseerd, maar dat op de grond, Washington steeds de overhand zou hebben…

Deze oorlogszuchtige verklaringen maakten echter niet bijzonder veel indruk op de Russen. Wel zorgden ze ervoor dat 22 leden van het Amerikaans Congres een brief schreven aan president Obama, om hem te vragen te beloven niet als eerste een nucleaire oorlog te beginnen. Moskou gaf in tussentijd instructies aan zijn diplomaten, op post in de NAVO-landen, om hun families te repatriëren en zich op hun beurt voor te bereiden om te vertrekken.

In vroegere tijden stelden de Romeinen al dat: «Als je vrede wilt, je je dient voor te bereiden op oorlog». (Si vis pacem, para bellum). Het idee gaat dat gedurende een periode van internationale geschillen, de overwinning zonder oorlog wordt gewonnen, door de zijde die in staat lijkt te zijn, om te winnen door het gebruik van militaire macht.

Het feit is dat de Russische bevolking zich voorbereidt op oorlog (bvb. deze week, waar 40 miljoen Russen hebben deelgenomen aan evacuatieoefeningen van gebouwen en brandbestrijding), terwijl de westerse bevolking onbekommerd verder lummelde in hun winkelcentra, … .

Natuurlijk hopen we dat de rede zal zegevieren en dat een Derde Wereldoorlog voorkomen wordt. In ieder geval bevestigd dit wapengekletter het feit dat de gok van terreur en destabilisatie, die de laatste vijf jaar in Syrië werd uitgespeeld, niet dat gebracht heeft wat de VS ervan hoopte te genereren.

Terwijl in het begin, het ministerie van Buitenlandse Zaken volop werkte aan het plan om een «Arabische lente» te implementeren - met andere woorden: de omverwerping van seculiere regimes in de regio - om ze daarna te vervangen door de Moslim Broederschap - kwamen Rusland en China snel tot de conclusie, dat de wereld niet meer kon worden geregeerd door de Verenigde Staten alleen - en dat de Amerikanen niet langer in de positie stonden, om enkelvoudig over het leven of de dood van de mensen te beslissen.

Door het afsnijden van de historische zijderoute of levensader in Syrië, en vervolgens deze in de Oekraïne, remde Washington de ontwikkeling van zowel China en Rusland af en dwong het hen om samen te werken. Daarbij daagde de onverwachte weerstand van het Syrische volk de Verenigde Staten uit, om verder hun werelddominantie te riskeren. De wereld, die in 1991 met "Desert Storm" unipolair was geworden, staat nu op het punt terug te keren naar de bipolaire toestand en zal in de toekomst misschien zelfs naar multipolair evolueren.

In 1990-1991 werd de verandering van de wereldorde ook opgelegd zonder oorlog (de invasie van Irak was niet de oorzaak, maar het gevolg ervan), door toedoen van de ineenstorting van de Sovjet-Unie. De levenskwaliteit in de ex-Sovjetstaten verminderde drastisch - hun samenleving was diep gedesorganiseerd, hun nationale rijkdommen werden geplunderd onder het mom van privatiseringen en de levensverwachting verminderde eensklaps met meer dan 20 jaar. In eerste instantie geloofde men dat deze implosie de schuld was van het communisme. Vandaag de dag weten we dat de val van de Sovjet-Unie ook - en misschien vooral - de vruchten waren van de economische sabotage door de CIA, …

Het is bijgevolg zeker niet onmogelijk om een nieuw evenwicht in de wereld te bereiken zonder een veralgemeende confrontatie. En om een wereldoorlog te voorkomen, … de discussie tussen John Kerry en Sergey Lavrov over de slag om Aleppo, heeft zich vervolgens verder uitgebreid naar een algemeen staakt-het-vuren voor heel Syrië en nu dus ook naar Jemen verlegd. Zo is in feite de aankondiging van een 8-urige wapenstilstand in Aleppo voortgevloeid in een 72-uur wapenstilstand in Jemen.

Het probleem is, dat de Verenigde Staten haar onbetwiste eerste plaats – een positie die zij zich eerder met geweld benomen heeft en vervolgens zeer slecht gebruikt heeft – moeilijk kan opgeven, om zich vervolgens met Rusland gelijk te stellen zonder daarvoor een prijs te betalen, hetzij alleen of met haar bondgenoten.

Vreemd genoeg, verlieten de vijf Arabische landen, met oa. Turkije en Iran, die ook naar Lausanne waren uitgenodigd door Kerry en Lavrov, allen blijkbaar voldaan de vergadering. Toch was het vooral hun toekomst, die in vraag gesteld werd. Doch geen van hen lijken te denken dat hun hoofden moesten vallen, zoals indertijd die van het Warschau Pact. In de huidige situatie is het dus mogelijk af te zien van het uitroeien van een deel van de mensheid. Evenwel zal het belang van de Amerikaanse terugtrekking worden afgemeten aan het aantal en de belangrijkheid van de bondgenoten, die de VS zal moeten opofferen.