Ο ιός Έμπολα πρωτανακαλύφθηκε το 1976 στο βόρειο Ζαΐρ, κοντά σ’ ένα ποτάμι που φέρει το ίδιο όνομα. Η επιδημία τότε είχε σκοτώσει 280 ανθρώπους προτού σβήσει.
Φαίνεται ότι ορισμένα είδη νυχτερίδων είναι ξενιστές της ασθένειας και μπορούν να μολύνουν κάποια είδη πιθήκων καθώς και ανθρώπους. Η μετάδοσή του μπορεί ακόμη να συμβεί από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω αίματος, θηλασμού, κοπράνων ή εμετού, και πιθανόν μέσω του σάλιου του ασθενούς σε πιο προχωρημένο στάδιο. Φαίνεται πάντως ότι ο ιός δεν μεταδίδεται από αερομεταφερόμενα σωματίδια.
Η θνησιμότητα του Έμπολα είναι γύρω στο 20%. Εντούτοις, μπορεί να φτάσει ως και 90% εάν υπάρχει αδυναμία να γίνουν ενυδάτωση και μεταγγίσεις στον ασθενή, όπως συμβαίνει γενικά στην Γουινέα, την Λιβερία και την Σιέρρα Λεόνε. Εξ ού και ο ρόλος που καλούνται να παίξουν ΜΚΟ, όπως οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, ή κράτη, όπως η Κούβα.
Την δεκαετία του ’80, το καθεστώς του "απαρτχάιντ" στην Νότιο Αφρική ανέθεσε στον Δρα Wouter Basson να διεξαγάγει έρευνα σε μια σειρά παθογόνων παραγόντων, οι οποίοι θα μπορούσανε να τροποποιηθούν έτσι ώστε να σκοτώνουν επιλεκτικώς άτομα με μαύρο δέρμα (Project Coast). Η έρευνα αυτή περιελάμβανε και τον ιό του Έμπολα.
Το 1988, ο Υπουργός Υγείας της Ζιμπάμπουε Δρ Timothy Stamps κατηγόρησε την Νότιο Αφρική ότι δοκίμασε τους ιούς Έμπολα και Μάρμπουργκ κατά μήκος του ποταμού Ζαμβέζη, ως μέρος πειραμάτων βιολογικού πολέμου.
Το 1992, ο Shoko Asahara, ηγέτης της σέκτας Aum Shinrikyō, ταξίδεψε στο Ζαΐρ για να συγκεντρώσει δείγματα του ιού Έμπολα.
Οι παθογόνοι παράγοντες του ιού, που είχε αναπτύξει ο Basson, καταστράφηκαν, σύμφωνα με σχετικούς ισχυρισμούς, το 1994 από τον ίδιο, καίτοι χωρίς αντίστοιχη πιστοποίηση.
Το τέστ που προτείνει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας για να διακριβωθεί αν ο ασθενής έχει μολυνθεί με τον ιό Έμπολα δεν εξετάζει αν ο ιός είναι πράγματι στο αίμα, αλλά μόνο αν τα συμπτώματα αντιστοιχούν σε αυτά που προκαλεί ο ιός. Συμβαίνει συχνά, επομένως, να διαγιγνώσκονται ασθενείς με Έμπολα, παρότι δεν πάσχουν από την ασθένεια. Αντίστροφα, όσοι τελικά ήσαν ασθενείς του Έμπολα, είχαν διαγνωσθεί θετικοί.
Από το 1976, έχουν αναφερθεί περίπου τριάντα επιδημίες Έμπολα στην Αφρική. Μέχρι φέτος, καμμία δεν είχε εξαπλωθεί όσο αυτή που ξέσπασε το 1976 (280 θύματα). Ωστόσο, η τωρινή επιδημία στην Δυτική Αφρική έχει αφαιρέσει τις ζωές σχεδόν 5.000 ανθρώπων μέσα σε δέκα μήνες, αριθμός αμελητέος σε σχέση με άλλες αρρώστιες, αλλά που είναι δυνατόν να οδηγήσει σε πανδημία.
Τον Σεπτέμβριο του 2014, οι Ηνωμένες Πολιτείες αποφάσισαν να παράσχουν μαζική βοήθεια στην Δυτική Αφρική κατά της ασθένειας [1].
Στις 14 Οκτωβρίου 2014, στο τέλος μιας τηλεδιάσκεψης, οι Μπαράκ Ομπάμα, Φρανσουά Ολάντ, Ανγκέλα Μέρκελ, Ντέηβιντ Κάμερον και Ματέο Ρέντζι χαρακτήρισαν τον Έμπολα ως "τον χειρότερο υγειονομικό κίνδυνο των τελευταίων χρόνων".
Μέχρι στιγμής, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν φτειάξει μια ιστοσελίδα: "Μάχη κατά του Έμπολα, η μεγάλη πρόκληση". Υπό το πρόσχημα της διανομής υγειονομικού υλικού, μετέφεραν πάνω από 4.000 στρατιώτες της ΑFRICOM στην Δυτική Αφρική, πράγμα που αναμφίβολα εξυπηρετεί τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντά τους, αλλά δεν προσφέρει και πολλά στην ανάσχεση της εξάπλωσης του ιού. Στο μεταξύ, το ιατρικό, νοσηλευτικό και υγειονομικό προσωπικό που έχει στείλει η Κούβα αριθμεί πάνω από 500 άτομα, αποτελώντας μακράν την μεγαλύτερη κρατική αποστολή φροντίδας προς τον χειμαζόμενο πληθυσμό.
[1] « Ebola, le Pentagone s’installe en Afrique », του Manlio Dinucci, μετάφραση Marie-Ange Patrizio, Il Manifesto (Italie), Δίκτυο Voltaire, 20 Σεπτεμβρίου 2014.
