Ντόναλντ Τραμπ, μήπως είναι ο Άντριου Τζάκσον 2.0;

Σχεδόν όλοι οι σχολιαστές δεν καταλαβαίνουν τι κάνει ο επανεκλεγμένος Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, επειδή ερμηνεύουν λανθασμένα τις ενέργειές του μέσα από το πρίσμα των Ρεπουμπλικανικών ή αφυπνιστικών ιδεολογιών (woke). Ωστόσο, ο Τραμπ, που σύχναζε διαδοχικά στο Δημοκρατικό Κόμμα, στο Tea Party και σήμερα στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, διεκδικεί μια τέταρτη ιδεολογία: τον Τζακσονισμό. Κατά την πρώτη του θητεία, στόλισε το Οβάλ Γραφείο με ένα πορτρέτο του προκατόχου του, Άντριου Τζάκσον.

Τι είναι όμως ο Τζακσονισμός;

Το προηγούμενο του Άντριου Τζάκσον

Ο Άντριου Τζάκσον, του οποίου σχεδόν ολόκληρη η οικογένεια πέθανε ως αποτέλεσμα των πολέμων κατά των Άγγλων, ήταν δικηγόρος. Με αυτή την ιδιότητα, συνέταξε το Σύνταγμα του Τενεσί (1796). Θεωρήθηκε ότι παραχωρούσε υπερβολική εξουσία στο Νομοθετικό Σώμα και όχι αρκετή στο Εκτελεστικό (στον κυβερνήτη), επιπλέον δεν ίδρυσε ανώτατο δικαστήριο. Ωστόσο, χαιρετίστηκε ως «το λιγότερο ατελές και το πιο δημοκρατικό από τα συντάγματα» από τον Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Τόμας Τζέφερσον.
Το τμήμα 1 του Άρθρου 3 δίνει δικαίωμα ψήφου σε όλους τους ελεύθερους άνδρες (λευκούς και μαύρους), ηλικίας 21 ετών και άνω, που διαθέτουν πλήρη ιδιοκτησία ή έχουν διαμείνει στην κομητεία για έξι μήνες. Υπήρχε επίσης μια διάταξη που έδινε στους άνδρες που υπηρετούσαν στην πολιτοφυλακή το δικαίωμα να εκλέγουν τους αξιωματικούς τους. Η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων που περιέχει επιβεβαιώνει ότι αγνωστικιστοί και άθεοι έχουν τα ίδια δικαιώματα με τους πιστούς. Αυτές οι τρεις τελευταίες διατάξεις έπληξαν σκληρά τους Πουριτανούς της Ανατολικής Ακτής.

Κατά τη διάρκεια του πολέμου μεταξύ της Γαλλίας και του Ηνωμένου Βασιλείου το 1812, το Παρίσι και το Λονδίνο επέβαλαν θαλάσσιο αποκλεισμό. Για να αναγκάσει τη Ρωσική Αυτοκρατορία να τον σεβαστεί, ο Ναπολέοντας επιτέθηκε στη Ρωσία και επειδή ο Πρωθυπουργός της Αυτού Μεγαλειότητας κατάσχεσε 900 αμερικανικά πλοία που προσπαθούσαν να συναλλάσσονται με τη Γαλλία, η Ουάσιγκτον μπήκε για άλλη μια φορά σε πόλεμο εναντίον του πρώην αποικιστή της.

Κατά τη διάρκεια αυτού του «δεύτερου πολέμου ανεξαρτησίας», ο Άντριου Τζάκσον, ο οποίος είχε γίνει στρατηγός, διακρίθηκε τόσο για τις στρατιωτικές όσο και για τις διπλωματικές του ικανότητες. Κατάφερε να χειραγωγήσει τους Ινδιάνους Κρικ (Μασκόγκι), ιδιαίτερα τους Τσερόκι. Αυτός ο πόλεμος δεν είχε αποτέλεσμα καθώς έληξε με μια συνθήκη που όριζε την επιστροφή στις προπολεμικές συνθήκες, αλλά ο στρατηγός Τζάκσον κέρδισε την πρώτη στρατιωτική νίκη στην ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στη συνέχεια, ο Άντριου Τζάκσον αποσύρθηκε στη Φλόριντα, όπου εξελέγη κυβερνήτης. Εκτέλεσε δύο Βρετανούς κατασκόπους, αν και δεν διάθετε ρητά τέτοια εξουσία, κάτι που οι αντίπαλοί του περιέγραψαν ως δολοφονία. Έλαβε υποψηφιότητα το 1824 για την προεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών και κέρδισε τότε την πλειοψηφία των λαϊκών ψήφων και την πλειοψηφία των Εκλεκτόρων (που ορίστηκαν από τους κυβερνήτες), αλλά, μετά από ταχυδακτυλουργικό κόλπο (μια μετά-εκλογική συμφωνία μεταξύ των άλλων δύο υποψηφίων), δεν θεωρήθηκε ωστόσο εκλεγμένος. Η εκλογική επιτροπή (δηλαδή οι εκπρόσωποι των κυβερνητών) όρισε τον Τζον Κουίνσι Άνταμς ως Πρόεδρο (όπως και το 2020, πρότεινε τον Τζο Μπάιντεν αντί του Ντόναλντ Τραμπ). Έξαλλος, δημιούργησε το σημερινό Δημοκρατικό Κόμμα για να συγκεντρώσει τους υποστηρικτές του. Η πραγματικότητα της κλεμμένης εκλογής από τη διεφθαρμένη πολιτική τάξη χρησίμευσε ως εκλογικό θέμα για τον Άντριου Τζάκσον (όπως και για τον Ντόναλντ Τραμπ).

Εξελέγη ξεκάθαρα το 1828, ενώ πολλές πολιτείες είχαν υιοθετήσει τη συμβουλευτική ψήφο για να υποδείξει στους Κυβερνήτες τους ποιους Εκλέκτορες θα έπρεπε να επιλέξουν (Υπενθύμιση: το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών δεν υποδεικνύει ότι ο Πρόεδρος πρέπει να εκλέγεται με καθολική ψηφοφορία, άμεση ή έμμεση, αλλά από τους εκπροσώπους των Κυβερνητών Κατά τα λόγια των «Ιδρυτών Πατεράδων» δεν επρόκειτο προ πάντων να εγκαθιδρύσουν μια Δημοκρατία). Ως εκ τούτου, ήταν ο πρώτος Πρόεδρος που εξελέγη, όχι από, αλλά με την υποστήριξη της καθολικής ψηφοφορίας. Στην εναρκτήρια ομιλία του, δεσμεύτηκε να ωθήσει τους Ινδιάνους προς τα δυτικά. Η λαϊκή βάση του ήρθε για να τον επευφημήσει στον Λευκό Οίκο, αλλά οι υποστηρικτές του ήταν τόσο πολλοί που τον κατέστρεψαν και τον ανάγκασαν να διαφύγει από ένα παράθυρο.

Ο Τζάκσον είχε παντρευτεί τη νεαρή Ρέιτσελ η οποία πίστευε ότι είχε χωρίσει, αλλά στην πραγματικότητα το διαζύγιο δεν είχε καταγραφεί. Οι αντίπαλοί του το έκαναν σκάνδαλο, κατηγορώντας τον ότι ζει με παντρεμένη γυναίκα. Παρεμπιπτόντως, η Ρέιτσελ πέθανε πριν από τη δεύτερη θητεία του. Ως εκ τούτου, εμπιστεύτηκε τον ρόλο της «Πρώτης Κυρίας» στην ανιψιά του Έμιλυ η οποία παντρεύτηκε τον ξάδερφό του, Άντριου Τζάκσον Ντόνελσον, ο οποίος ήταν ο ιδιωτικός του γραμματέας.

Όταν σχημάτισε την κυβέρνηση του, ο Άντριου Τζάκσον απέλυσε διεφθαρμένους αξιωματούχους. Μη μπορώντας να τους αντικαταστήσει, διόρισε εντέλει τους συγγενείς και φίλους του. Ο Τζάκσον διόρισε έναν από τους φίλους του, τον Τζον Ίτον, Υπουργό Πολέμου. Για λόγους ευκολιών, διέμεινε στον Λευκό Οίκο όταν ο Πρόεδρος έλειπε. Οι αντι-Τζάκσονιστές διέδωσαν τότε τη φήμη για μια σκανδαλώδη ζωή του ζεύγους Ίτον.

Αυτά τα σεξουαλικά σκάνδαλα, όλα επινοημένα από τους πουριτανούς αντιπάλους του, προκάλεσαν τον χωρισμό του Τζάκσον και του αντιπροέδρου του, ο οποίος, από την πλευρά του, σκεφτόταν σαν την ελίτ της Ανατολικής Ακτής.

Το 1830, ο Άντριου Τζάκσον πρότεινε για ψήφισμα τον Indian Removal Act (νόμο για την απομάκρυνση των Ινδιάνων). Επρόκειτο για το μοίρασμα της επικράτειας της Βόρειας Αμερικής με τον εκτοπισμό των Ινδιάνων δυτικά του Μισισιπή. Υπογράφηκαν 70 συνθήκες για αποζημίωση 68 εκατομμυρίων δολαρίων. Ο Τζάκσον αντιτάχθηκε τότε στον θρυλικό Ντέιβιντ Κρόκετ (αντιπρόσωπο του Τενεσί). Περίπου πενήντα φυλές εκτοπίστηκαν, συμπεριλαμβανομένης αυτής των Τσερόκι που υπέγραψε και αυτή μια συνθήκη ειρήνης. Η φυλή προσέφυγε δύο φορές στο Ανώτατο Δικαστήριο για να διευκρινιστεί το νόημά της. Η έξοδος των Τσερόκι [το επεισόδιο της «Κοιλάδας των Δακρύων» («Valley of Tears»)] ήταν ιδιαίτερα σκληρή. Ωστόσο, αυτή η γενοκτονία δεν έγινε επί Τζάκσον, αλλά υπό την προεδρία του διαδόχου του. Σήμερα, οι Τσερόκι, οι οποίοι, σε αντίθεση με τους άλλους Ινδιάνους, δεν έχουν αμφισβητήσει αυτές τις συνθήκες, είναι η μόνη φυλή που ευημερεί.

Ο Άντριου Τζάκσον, όπως ο Τζορτζ Ουάσινγκτον και πολλοί άλλοι, ήταν ιδιοκτήτης σκλάβων. Δύο αιώνες αργότερα, το κίνημα της αφύπνισης (woke) τον παρουσιάζει ως δουλοκτήτη και σφαγέα Ινδιάνων, αντίπαλο των μειονοτήτων. Στην πραγματικότητα, είχε υιοθετήσει ως γιο του έναν Ινδιάνο μωρό, ορφανό πολέμου, το οποίο βάπτισε Λυκόγια (Lyncoya Jackson). Κατηγορήθηκε επομένως, από τους συγχρόνους του, ότι διαφθείρει τον πολιτισμό εισάγοντας έναν Ινδιάνο στο Κυβερνείο της Φλόριντα και μετά στον Λευκό Οίκο.

Ενέκρινε το «Δόγμα Μονρόε» (2 Δεκεμβρίου του 1823) που σήμαινε, εκείνη την εποχή, ότι οι ευρωπαϊκές δυνάμεις απέφυγαν να αποικίσουν την Αμερική, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες απέφυγαν να επέμβουν στην Ευρώπη. Αυτή η αρχή διαστρεβλώθηκε μόλις μισό αιώνα αργότερα για να επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να αποικίσουν τη Λατινική Αμερική χωρίς ευρωπαϊκό ανταγωνισμό.

Το 1832, άσκησε βέτο σε νομοθεσία που παρατείνε μια ιδιωτική/δημόσια Κεντρική Τράπεζα των Ηνωμένων Πολιτειών (που δημιουργήθηκε αρχικά από τον Αλεξάντερ Χάμιλτον). Ομοίως, το 1836, άσκησε βέτο στη δημιουργία της Federal Reserve (τη σημερινή Fed). Στο μεταξύ, φρόντισε να αποπληρώσει όλο το δημόσιο χρέος της χώρας. Αυτή είναι η μία και μοναδική φορά στην ιστορία τις που οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είχαν χρέη (το δημόσιο χρέος σήμερα είναι 34,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, ή 122,3% του ΑΕΠ).

Η αντίθεσή του στην κεντρική τράπεζα αποκρυστάλλωσε τη σύγκρουση μεταξύ των ελίτ και των αγροτών. Εκτίμησε ότι αυτή η τράπεζα διέθετε μονοπωλιακές εξουσίες και έπαιζε ρόλο στην πολιτική ζωή, υπονοώντας ότι διέφθειρε τους βουλευτές για να ψηφίσουν ενάντια στα συμφέροντα του λαού. Ο Άντριου Τζάκσον κατάφερε να επεκτείνει την εκλογική βάση σε πολλές πολιτείες, έτσι ώστε μέχρι το τέλος της θητείας του, επτά φορές περισσότεροι πολίτες μπορούσαν να συμμετέχουν στις εκλογικές διαβουλεύσεις. Η επανεκλογή του, το 1833, ήταν θριαμβευτική: 55% της καθολικής λαϊκής ψήφου έναντι 37% και 219 Εκλέκτορες έναντι 49 για τον αντίπαλό του (Υπενθύμιση: στις Ηνωμένες Πολιτείες ο πρόεδρος δεν επιλέγεται από Μεγάλους Εκλέκτορες. Η καθολική λαϊκή ψήφος υποδεικνύει στους Κυβερνήτες το χρώμα των Εκλεκτόρων που του ζητά να επιλέξει. Μόνο αυτοί οι Εκλέκτορες προτείνουν τον Πρόεδρο). Οι αντίπαλοί του τον κατηγόρησαν για λαϊκισμό.

Προέκυψε η διαμάχη για τους τελωνειακούς δασμούς, αυτή που θα μεταμορφωνόταν, 25 χρόνια αργότερα, σε Αμερικανικό Εμφύλιο Πόλεμο (ο οποίος, σε αντίθεση με την επίσημη ιστορία, δεν έχει καμία σχέση με την κατάργηση της δουλείας που ασκούσαν και τα δύο στρατόπεδα). Η Νότια Καρολίνα αποφάσισε να μην εφαρμόσει τους ομοσπονδιακούς δασμούς (sectionalism). Ο Άντριου Τζάκσον, παρουσιάζοντας τον κίνδυνο ενός εμφυλίου πολέμου, καταδίκασε αυτές τις ενέργειες καθώς και την ιδέα της απόσχισης. Απείλησε με θάνατο όσους πήραν αυτόν τον δρόμο. Ο Πρόεδρος κατάφερε να αποκαταστήσει την ηρεμία και να διατηρήσει την ενότητα του έθνους προτείνοντας με επιτυχία μια μεσαία θέση μεταξύ αυτής των Νότιων (ελεύθερο εμπόριο) και αυτής των Βορείων (προστατευτισμός).

Ο Άντριου Τζάκσον υπερασπιζόταν πάντα την κεντρική εξουσία ενάντια στους Κυβερνήτες, όχι από συγκεντρωτική αρχή, αλλά από δυσπιστία προς τις τοπικές ελίτ. Προσπάθησε να αποτρέψει τον εμφύλιο με έκκληση στον λαό. Από την άποψή του, τα συμφέροντα των αγροτών και των πρώτων εργατών ήταν ευθυγραμμισμένα, ενώ τα συμφέροντα των μεγάλων γαιοκτημόνων και των καπεταναίων της βιομηχανίας διέφεραν. Σε αυτή τη σύγκρουση, η κεντρική τράπεζα έπαιξε τον κύριο ρόλο κάνοντας κερδοσκοπία διεθνώς και εξαρτώντας την οικονομία των Ηνωμένων Πολιτειών από τις διακυμάνσεις στις ξένες αγορές. Ήταν λοιπόν αυτός που σύναψε τις δασμολογικές συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Ρωσία και την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σχεδίασε ένα τεράστιο δίκτυο μέσων επικοινωνίας σε όλη τη Λατινική Αμερική για να εξάγει αμερικανικά προϊόντα στην Άπω Ανατολή. Διαπραγματεύτηκε αποζημίωση με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις για τους Ναπολεόντειους πολέμους. Έδειχνε ότι είναι δυσεπίλυτος με τον βασιλιά των Γάλλων Λουδοβίκο-Φίλιππο. Δεν κατάφερε, από την άλλη, να αγοράσει το Τέξας από το Μεξικό, πιθανότατα επειδή περικυκλώθηκε από κακούς διπλωμάτες. Αν και η έκφραση είναι μεταγενέστερη, ο Άντριου Τζάκσον άρχισε να σκέφτεται το "φανερό πεπρωμένο των Ηνωμένων Πολιτειών" ("Να επεκταθούμε σε ολόκληρη την ήπειρο που μας έχει διαθέσει η Πρόνοια για την ελεύθερη ανάπτυξη των εκατομμυρίων κατοίκων μας που πολλαπλασιάζονται κάθε χρόνο" ). Ωστόσο, μόνο μετά από τον ίδιον αυτή η ιδέα δικαιολογούσε την επέκταση της «τέλειας μορφής διακυβέρνησης» σε όλο τον κόσμο.

Οι πουριτανοί αντίπαλοι του Τζάκσον τον παρουσίασαν ως άθεο που πολεμά ενάντια στις Εκκλησίες, ως χειραγωγό του λαού ενάντια στις μορφωμένες ελίτ.

Τζάκσον και Τραμπ

Το παράδειγμα του στρατηγού Τζάκσον έγινε δόγμα υπό την ώθηση του ιδιωτικού γραμματέα του προέδρου, Άντριου Τζάκσον Ντόνελσον. Οργανώνεται γύρω από δύο ισχυρές ιδέες:
• Από τακτική άποψη: μετακίνηση των συγκρούσεων μεταξύ των ομόσπονδων πολιτειών και της ομοσπονδιακής εξουσίας προς τη διαίρεση που εναντιώνει τον λαό στις πουριτανές ελίτ της Ανατολικής Ακτής.
• Από στρατηγική άποψη: αντικατάσταση του πόλεμου με το εμπόριο.

Τακτική

Για παράδειγμα, κατά την πρώτη του θητεία, ο Πρόεδρος Τραμπ ώθησε το Ανώτατο Δικαστήριο να μετακινήσει το ζήτημα των αμβλώσεων στην ευθύνη κάθε ομοσπονδιακής πολητείας. Ως αποτέλεσμα, οι woke αντίπαλοί του, συμπεριλαμβανομένης της Καμάλα Χάρις, τον κατηγόρησαν άδικα ότι απαγόρευσε τις αμβλώσεις ενώ επιτρέπεται σε 38 πολιτείες.

Ο Άντριου Τζάκσον προσπάθησε να μεταρρυθμίσει το εκλογικό σύστημα για να δώσει σε όλους τους άνδρες το δικαίωμα ψήφου, ανεξάρτητα από το χρώμα του δέρματός τους. Το μόνο που κατάφερε ήταν να επιβάλει την καθολική ψηφοφορία για την εκλογή των γερουσιαστών. Ο Ντόναλντ Τραμπ σκοπεύει να επεκτείνει την καθολική ψηφοφορία στην εκλογή του προέδρου καταργώντας το εκλογικό σώμα που ορίζεται από τους Κυβερνήτες.
Ας θυμηθούμε ότι το Σύνταγμα σχεδιάστηκε από μεγαλογαιοκτήμονες οι οποίοι ήθελαν να ιδρύσουν μια μοναρχία χωρίς ευγενείς και κυρίως όχι μια δημοκρατία. Στο μυαλό τους, και στο κείμενο που συντάξαν, δεν έπρεπε να υπάρχει καθολική ψηφοφορία.
Σε αντίθεση με ό,τι πιστεύουμε, η συζήτηση για τις εκλογές του 2020 παραπέμπει κυρίως στην ασάφεια του κειμένου αυτού του συντάγματος και όχι στην καταμέτρηση των ψήφων. Η μαζική επανεκλογή του Ντόναλντ Τραμπ απέδειξε ότι η πραγματικότητα της λαϊκής ψήφου δεν έχει καμία σχέση με τις εντυπώσεις της άρχουσας τάξης.

Ο Τραμπ, όπως και ο Τζάκσον, δεν βασίστηκε παρά μόνο στη λαϊκή ψήφο. Και οι δύο έχουν φανταστεί «λαϊκιστικές» εκλογικές εκστρατείες, δηλαδή, στις περιπτώσεις τους, να ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των ανθρώπων και όχι υποβάλλοντας τις λύσεις που φαντάζονται οι ίδιοι.
Ο Τραμπ βασίστηκε στις τεχνικές ανάλυσης του Cambridge Αnalytica του Στηβ Μπάνον: σάρωση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για να αναλύσουν τι σκέφτεται ο κόσμος και στη συνέχεια στόχευση συγκεκριμένων προφίλ με μηνύματα σχεδιασμένα για αυτούς. Αντίθετα, οι αντίπαλοί του βασίστηκαν στις συμπεριφορικές και γνωστικές τεχνικές του Κας Ρ. Σάνσταϊν.

Μια γρήγορη σημείωση για τις αντιδράσεις του πλήθους. Οι υποστηρικτές του Άντριου Τζάκσον που ήρθαν να τον επευφημήσουν κατέστρεψαν τον Λευκό Οίκο, όχι επειδή ήθελαν να το καταστρέψουν, αλλά επειδή παραήταν πολλοί. Ομοίως, οι υποστηρικτές του Ντόναλντ Τραμπ έκαναν ζημιές στα κτίρια του Κογκρέσου, όχι επειδή ήθελαν να τα καταστρέψουν, αλλά επειδή παραήταν πολλοί. Δεν υπήρξε ποτέ απόπειρα πραξικοπήματος όπως ισχυρίζονται οι αντίπαλοί τους, αλλά κακή διαχείριση του πλήθους από την αστυνομία όπως έδειξε ο Τζόσουα Φιλίπ (The Real Story of January 6).

Στρατηγική

Ο Άντριου Τζάκσον ήθελε να τερματίσει τους Πολέμους με τους Ινδιάνους αποζημιώνοντας τους και εκτοπίζοντας τις φυλές, με τη μικτή επιτυχία που είδαμε. Υπάρχουν φόβοι ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα προσεγγίσει το Ισραηλινο-Παλαιστινιακό ζήτημα με τον ίδιο τρόπο αποζημιώνοντας τους Παλαιστινίους και μεταφέροντας τους βίαια στο Σινά. Ωστόσο, αυτό θα έθετε στο ίδιο επίπεδο το «προφανές πεπρωμένο των Ηνωμένων Πολιτειών» και τον επεκτατισμό των «θρησκευτικών σιωνιστών». Αυτός ο κίνδυνος υπάρχει, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχει τίποτα που να επιβεβαιώνει ότι αυτό θα συμβεί

Ο Άντριου Τζάκσον επέκτεινε το εμπόριο των ΗΠΑ σε όλο τον κόσμο, διαπραγματευόμενος διμερείς (όχι πολυμερείς) συμφωνίες. Ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος είναι επιχειρηματίας, έχει αποσυρθεί από πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες όπως η Συνεργασία Trans-Pacific (TPP). Ενώ οι προκάτοχοί του σκόπευαν να καθιερώσουν πρότυπα με τους οικονομικούς εταίρους τους και στη συνέχεια να τα επιβάλουν στην Κίνα, ο Τραμπ δεν θέλει να έχει τίποτα να κάνει με τα διεθνή πρότυπα εφόσον οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να διεισδύσουν στις αγορές.