Οι μυστικές διαπραγματεύσεις της Ουάσιγκτον με την Αβάνα και την Τεχεράνη

Η ταυτόχρονη ανακοίνωση από τον Μπαράκ Ομπάμα και τον Ραούλ Κάστρο της αποκατάστασης των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Κούβας εξέπληξε πολλούς στην Ευρώπη.

Ως συνήθως, η Ουάσιγκτον διαπραγματευόταν μυστικά με τον αντίπαλό της, ενώ επιβάλλει κυρώσεις στην ΕΕ τις οποίες θα σπεύσει πρώτη να άρει, προς όφελός της φυσικά.

Εδώ και δύο χρόνια, ο Πρόεδρος Ομπάμα προσπαθεί να κατευνάσει τις συγκρούσεις μεταξύ της Αυτοκρατορίας του και των κρατών που του αντιστέκονται: τη Κούβα στη Λατινική Αμερική, το Ιράν στην «Ευρύτερη Μέση Ανατολή».

Πράγματι, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι δεν λειτούργησαν οι μονομερείς κυρώσεις -στην ουσία, πράξεις οικονομικού πολέμου- που λαμβάνονται από την Ουάσιγκτον και που επεκτείνονται από την ίδια στους συμμάχους της.
Η Κούβα, όπως και η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, έχουν υποφέρει πολύ, αλλά δεν σταμάτησαν να αντιστέκονται.

Μισός αιώνας αγώνας

Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, η Κούβα είχε κινητοποιηθεί κατά της πολιτικής του απαρτχάιντ την οποία η Νότια Αφρική σχεδίαζε να επεκτείνει στις γειτονικές της χώρες. Το λευκό καθεστώς στην Πρετόρια υποστηριζόταν τότε από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ.

Ο κουβανικός στρατός αναπτύχθηκε στην Αγκόλα και τη Ναμίμπια μέχρι τη σύναψη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας το 1988.

Ο Φιντέλ Κάστρο κατάφερε να νικήσει μια ιδεολογία διαίρεση της ανθρωπότητας στα δύο: αφέντες και δούλοι.

Ωστόσο, χρειάστηκαν άλλα τρία χρόνια ώσπου να καταργηθεί το καθεστώς απαρτχάιντ της Νοτίου Αφρικής ώσπου ο Νέλσον Μαντέλα έγινε πρόεδρος του πλέον ενωμένου λαού της Νότιας Αφρικής.

Ταυτόσημα, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν κινητοποιήθηκε κατά της πολιτικής του απαρτχάιντ την οποία σκόπευε το Ισραήλ να επεκτείνει στους γείτονές του.
Το σιωνιστικό καθεστώς του Τελ Αβίβ υποστηρίζεται από τότε που ανακηρύχθηκε παράνομα το 1948 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Διεκδικεί όλη τη γη από το Νείλο μέχρι τον Ευφράτη. Το Ιράν στηρίζει τη Συρία, τη Χεζμπολάχ και τις οργανώσεις της παλαιστινιακής Αντίστασης.
Υπό τον πρόεδρο Μαχμούντ Αχμαντινετζάντ, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ έχουν υποστεί πολλές ήττες, μεταξύ άλλων στο Λίβανο, την Παλαιστίνη, τη Συρία και την Υεμένη.

Οι δεσμοί μεταξύ της Νότιας Αφρικής και του Ισραήλ έχουν τεκμηριωθεί εκτενώς.

Τα δύο κράτη έχουν την ίδια προέλευση: Η Νότια Αφρική οργανώθηκε από τον έμπορο διαμαντιών Cecil Rhodes —ο θεωρητικός του «γερμανικού ιμπεριαλισμού» [1]— ενώ το Ισραήλ σχεδιάστηκε από έναν μαθητή του Rhodes, τον Theodor Herzl, ο οποίος ακολούθησε σε όλα τα σημεία το μοντέλο του Rhodes. Το 2002, η Βασίλισσα Ελισάβετ λογόκρινε τη δημοσίευση της αλληλογραφίας μεταξύ του Rhodes και του Herzl, από την οποία μας είναι γνωστή μόνο η επιστολή που παρατίθεται από τον τελευταίο σε ένα από τα βιβλία του.

Οι δεσμοί μεταξύ της Κουβανικής Επανάστασης και της Ισλαμικής Επανάστασης είναι σχεδόν ανύπαρκτοι.

Βεβαίως, ο Ali Shariati, ο στοχαστής που προετοίμασε την ιρανική επανάσταση, ήταν ο μεταφραστής του Τσε Γκεβάρα στα περσικά. Αλλά ποτέ δεν δέθηκαν τα δύο κράτη με σημαντικούς πολιτικούς δεσμούς.

Έμεινα έκπληκτος όταν παρατήρησα την αμοιβαία άγνοια τους μιλώντας με τους αντίστοιχους ηγέτες. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολιτιστικές διαφορές που καθιστούν δύσκολες τις επαφές: η κουβανική κοινωνία είναι σεξουαλικά υπέρ-ανεκτική, ενώ η ιρανική κοινωνία (πολύ πριν την Ισλαμική Επανάσταση) είναι αντίθετα υπερ-προστατευτική σε αυτό το τομέα.

Δύο επαναστατικά κράτη

Είναι σαφές ότι τα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών, αφενός, και της Κούβας και του Ιράν, από την άλλη πλευρά, είναι και θα παραμείνουν ασυμβίβαστα. Δεν μπορεί να υπάρξει συμβιβασμός ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό και τον εθνικισμό.

Ωστόσο, αυτή η κατάσταση δεν αποκλείει τη σύναψη περιφερειακών καταπαύσεων του πυρός.

Η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων δεν σημαίνει, εξάλλου, την πλήρη άρση των «οικονομικών πολιορκιών», αυτές που η Ουάσινγκτον αποκαλεί «κυρώσεις», σαν να ήταν πάντα τιμωρίες που αποφάσισε το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Επί του παρόντος, η Κούβα θεωρείται από την ευρωπαϊκή Αριστερά ως δικτατορία, αλλά το νησί, ωστόσο, αναγνωρίζεται από την αριστερά της Λατινικής Αμερικής ως παράδειγμα της Αντίστασης. Ο Φιντέλ Κάστρο απολαμβάνει την αύρα του απελευθερωτή και ασκεί δυνατή έλξη σε όλη την ήπειρο.

Ταυτόσημα, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν θεωρείται ως μεσαιωνικό καθεστώς από την ευρωπαϊκή αριστερά, ενώ είναι ο αναντικατάστατος σύμμαχος του κάθε κίνηματος αντίστασης στην «Ευρύτερη Μέση Ανατολή».

Ωστόσο, εάν ο Αχμαντινετζάντ απολάμβανε μεγάλη δημοτικότητα, ο Ανώτατος Ηγέτης Αλί Χαμενεΐ είναι λιγότερο γνωστός στο εξωτερικό.

Και στις δύο περιπτώσεις, τα κράτη αυτά ήταν θύματα της εικόνας τους.

Έτσι η Κούβα ονομάζεται «κομμουνιστική», αλλά ο Φιντέλ Κάστρο δεν ήταν κομμουνιστής πριν από τη νίκη του. Ήταν ο αδελφός του Ραούλ που ήταν μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος.

Ομοίως ο Τσε Γκεβάρα ήταν αντίθετος στο σοβιετικό οικονομικό μοντέλο και το έγραψε πριν να παραιτηθεί από τη θέση του υπουργού Βιομηχανίας, και στη συνέχεια πήγε να πολεμήσει στο πλευρό του Λοράν Ντεζιρέ Καμπιλά (Laurent-Désiré Kabila) στο Κονγκό.

Το Ιράν αυτοανακηρύχτηκε Ισλαμική Δημοκρατία, και συνεπώς αντιλαμβάνεται γενικά ως κράτος με μουσουλμανική θρησκεία. Αλλά ο Ali Shariati διαβεβαίωνε ότι το Ισλάμ είναι μια επαναστατική διαδικασία και ότι όλοι οι επαναστάτες του κόσμου είναι μουσουλμάνοι, από τη στιγμή που αγωνίζονται για τη Δικαιοσύνη. Εξάλλου, το σιιτικό Ιράν παρενέβη επίσης στην Αφρική και υποστήριξε τον ... χριστιανό Λοράν Ντεζιρέ Καμπιλά όταν ήρθε στην εξουσία.

Και στις δύο περιπτώσεις, η ιστορία θα γράψει ότι επρόκειτο για επαναστατικά Κράτη. Αλλά οι επαναστάσεις, όταν γίνονται και όταν καταφέρουν να χειραφετήσουν τους ανθρώπους, δεν εγκρίνονται παρά μόνο όταν τελειώνουν και δεν απειλούν πλέον κανένα προνόμιο.

Η στρατηγική της Ουάσιγκτον

Για τις Ηνωμένες Πολιτείες, υπήρχε τόσο επείγουσα κατάσταση όσο και ευκαιρία να αναστείλουν τις συγκρούσεις τους με τις κουβανική και ιρανική Αντιστάσεις. Η επανεπένδυση των ΗΠΑ στη Λατινική Αμερική και η μεταφορά των αμερικανικών στρατευμάτων από την «Ευρύτερη Μέση Ανατολή» στην Άπω Ανατολή είχαν μπλοκαριστεί.
Περαιτέρω, η λύση έπρεπε να βρεθεί πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της αμερικανικής ηπείρου.

Πράγματι, υπό την ηγεσία του Ραφαέλ Κορέα, ο Παναμάς που φιλοξενεί τη Σύνοδο Κορυφής (το 2015), κάλεσε την Κούβα, για πρώτη φορά. Ως εκ τούτου, ο Μπαράκ Ομπάμα θα πρέπει να συναντηθεί με τον αντίπαλο του, τον Ραούλ Κάστρο.
Χωρίς να μιλήσουμε για το εξαιρετικά ενοχλητικό γεγονός για τους Αμερικανούς στρατιωτικούς, την επαναλειτουργία μιας ρωσικής βάσης ηλεκτρονικής κατασκοπίας στη Lourdes (στα νότια της Αβάνας) [2].

Ομοίως, οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν μπορούν να ελπίζουν να δημιουργήσουν τρία ανεξάρτητα κράτη στο Ιράκ χωρίς την ιρανική συναίνεση.

Τελική παρατήρηση: Κάθε κατάπαυση του πυρός με την Ουάσιγκτον είναι πάντα ιδιαίτερα επικίνδυνη.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα σταματήσουμε να προσπαθούν να αποσταθεροποιήσουν αυτά τα επαναστατικά κράτη, αλλά θα το κάνουν από δω και στο εξής από μέσα.

Ούτε η Κούβα ούτε το Ιράν δεν θα είναι σε θέση να παρακολουθούν τους πολλούς Αμερικανούς που θα έρχονται για επίσκεψη, είτε για μπίζνες, είτε για τουρισμό. Η CIA δεν θα παραλείψει κατά τα επόμενα δύο χρόνια να δοκιμάσει χρωματιστές επαναστάσεις.

Και σε αυτό το σημείο, η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων μεταξύ της Ουάσινγκτον και της Αβάνας προϊδεάζει εκείνη μεταξύ της Ουάσιγκτον και της Τεχεράνης.