Wat zal er van het Nabije Oosten worden na het akkoord tussen Washington en Téhéran ?

De vergadering van de Samenwerkingsraad van de Arabische Golfstaten, 14 mei jongstleden op Camp David, was de laatste etappe vóór het ondertekenen van hun akkoord op 30 juni. In het openbaar konden de Golfstaten zich slechts feliciteren met de teruggevonden vrede. Maar, net als alle protagonisten van dit gebied, vroegen ze zich af wie de dupe van de geheime clausules zullen worden en probeerden de nieuwe regionale gegevens in te schatten.

President Obama heeft geweigerd een verdrag te tekenen die het behoud van de huidige regimes garandeert, terwijl de Golf delegaties geweigerd hebben een tekst te tekenen die slechts het voortbestaan van hun Staten waarborgt. Tenslotte hebben de Verenigde Staten hen het statuut van « belangrijke bondgenoten niet-leden van de NAVO » erkent en heeft hen een astronomische hoeveelheid wapens verkocht.

Jarenlang heeft Washington de mythe in stand gehouden volgens welke de Iraanse Arabische Republiek zich van kernwapens wilde voorzien, en zich erop voorbereidde alle Arabische regimes ten val te brengen, en de Israëlische bevolking uit te uitroeien. Maar in 2013 hebben president Barack Obama en de Gids van de revolutie Ali Khamenei geheime gezanten gemandateerd om in Oman discussies te voeren [1]. Na meer dan twee jaar bilaterale onderhandelingen zijn Washington en Teheran overeengekomen de weg naar de multilaterale besprekingen « 5 + 1 » genaamd, vrij te maken. Voortaan geeft iedereen toe dat Iran sinds 1988 de kernbom niet meer ambieert, alhoewel de onderzoekingen naar militair gebruik van civiele atoom technieken doorgaan. De 30e juni zouden de vijf nucleaire mogendheden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties plus Duitsland eindelijk het embargo moeten intrekken, en de Verenigde Staten zouden onmiddellijk een kwart van de geblokkeerde Iraanse tegoeden, ongeveer 50 miljard dollar, terug moeten geven. Dezelfde dag zullen Washington en Teheran het vergrote Midden-Oosten verdelen, in een soort nieuw Sykes-Picot verdrag, of een regionale Jalta.

Wat kunnen de clausules van deze verdeling zijn?

De rol van de intellectuelen is de ons omringende wereld te helpen begrijpen. In dit geval komt dat neer op een voorspelling van hoe dit gebied er zal uitzien na het akkoord. Maar niemand riskeert het zijn mening te geven. Ten eerste omdat er een grote kans is zich te vergissen, en vervolgens omdat, welke hypothese men dan ook formuleert, die de woede zal opwekken van beide kampen tegelijk. En inderdaad, het logische gevolg van dit soort akkoorden is een strategische omwenteling, zodat bepaalde bondgenoten in de steek worden gelaten, en daar kan men niet publiekelijk voor uitkomen.

Aangezien ik een vrij mens ben die voor zijn principes vecht en niet om plezier te doen, wil ik wel enkele veronderstellingen formuleren. Ik beschik niet over geheime inlichtingen, zodat ik verzoek het volgende in overweging te nemen:

• Eerst stelde Washington zich voor het « vergrote Midden-Oosten » met Rusland te verdelen. Dat was het onderwerp van de Vredesconferentie van Genève in juni 2012. Maar het herstel van de Russische macht heeft de Verenigde Staten er van overtuigd dat ze de regionale bewaking niet aan een Staat kon toevertrouwen die niet de bedoeling had een tweederangs rijk te zijn, maar een onafhankelijke pool te worden. Zo hebben ze zich naar Iran gekeerd. Dientengevolge is Washington’s strategisch doel met dit akkoord Iran te herstellen in de rol die het had in de tijd van de Shah: die van regionale gendarme. Als dit wordt geaccepteerd ziet Teheran af van het anti-imperialistische ideaal van imam Khomenie. Deze had inderdaad bij zijn terugkeer in het vaderland zijn eerste toespraak eraan gewijd het leger aan te sporen om niet langer de Angelsaksische belangen te dienen, maar zich in dienst te stellen van de vrijheid van de bevolkingen.

• Om aanvaardbaar te zijn voor de publieke opinies moet de ondertekening van het akkoord opgevat kunnen worden als een zo breed mogelijk staakt-het-vuren, d.w.z. de verdeling van het gebied in invloedssferen. Tezelfdertijd moet het akkoord aan de twee Amerikaanse doelstellingen in de regio voldoen: de veiligheid van Israël en de beheersing van de energiebronnen. Iran zou er dus mee moeten instemmen dat de Golf-monarchieën plus het Jordaanse - en eventueel het Marokkaanse - koninkrijk een « Verenigde Arabische Strijdmacht » vormen onder toezicht van de Arabische Liga, maar onder Israëlisch bevel [2]. Van hun kant zouden de Verenigde Staten ermee moeten instemmen dat Irak, Syrië en Libanon « gestabiliseerd » worden door Iran.

• Zoals elk klassiek verdelingsakkoord gaat het erom de bestendigheid te prefereren boven de verandering, dus te erkennen dat de grenzen alleen met onderhandelingen kunnen worden « herzien » en niet met geweld. De Verenigde Staten zouden de strategie van de chaos los moeten laten die ze sinds 2001 toepassen [3]. Van zijn kant zou Iran moeten afzien van het het exporteren van zijn Revolutie.

Rusland, die de enige mogendheid kan zijn dit akkoord te doen mislukken, zal niet ingrijpen want ze heeft zich teruggetrokken in het vroegere Sovjet-Russische gebied [4]. Wat China betreft, ze zal angstig toekijken hoe haar vroegere bondgenoot Iran haar tussen de vingers glijdt terwijl de Verenigde Staten hun militaire ontwikkeling in het Verre Oosten zullen voortzetten.

De mogelijke gevolgen van dit akkoord

Van nu af aan kan men vooruitlopen op de mogelijke gevolgen van deze veronderstellingen: De val van de Regering Netanyahu en diens vervanging door een coalitie die met 18 jaar vertraging de Verdragen van Oslo zal respecteren; de wereldwijde erkenning van de Palestijnse Staat en het opgeven door zowel de Fatah als de Hamas van hun onvervreemdbaar recht op terugkeer, tegen betaling van een discrete financiële compensatie; de terugtrekking van Nasrallah en van Saad Hariri uit de politiek; vrede in Syrë, maar zonder de mogelijkheid diens wederopbouw te financieren met de gasexploitatie; enz.

Dit algemene staakt-het-vuren zal Washington en Teheran vrijlaten te doen wat ze willen in hun invloedssferen, met dien verstande dat Iran niet de gelijke maar de vazal van de Verenigde Staten zal zijn. Op deze manier zal Iran proberen zijn mensen aan de regeringen van Irak, Syrië en Libanon op te leggen. Van zijn kant zal Washington proberen één voor één elke monarchie behalve Qatar ten val te brengen en die te vervangen door de Moslimbroeders.