Το λυκόφως του πολέμου

Οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι δεν τελειώνουν απλά με έναν νικητή και έναν ηττημένο. Το τέλος τους σχεδιάζει τα περιγράμματα ενός νέου κόσμου.

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος τελείωσε με την ήττα των γερμανικής, ρωσικής, αυστροουγγρικής και οθωμανικής αυτοκρατοριών. Η παύση των εχθροπραξιών χαρακτηρίστηκε από την ίδρυση ενός διεθνούς οργανισμού, της Κοινωνίας των Εθνών (ΚτΕ), για την κατάργηση της μυστικής διπλωματίας και την επίλυση των διαφορών μεταξύ των κρατών μελών.

Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος έληξε με τη νίκη της Σοβιετικής Ένωσης κατά του ναζιστικού Ράιχ και της ιαπωνικής αυτοκρατορίας του ichi’u Hakko [1], που ακολουθήθηκε από έναν αγώνα δρόμου μεταξύ των Συμμάχων για να κατέχουν τα ερείπια του ηττημένου Συνασπισμού. Γέννησε μια νέα δομή, τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), υπεύθυνο για την πρόληψη νέων πολέμων με την ίδρυση του διεθνούς δικαίου γύρω από μια διπλή νομιμότητα: τη Γενική Συνέλευση, όπου κάθε χώρα διαθέτει μία ψήφο ανεξάρτητα από το μέγεθος του, και ένα διευθυντήριο με τους πέντε κύριους νικητές, το Συμβουλίου Ασφαλείας.

Ο Ψυχρός Πόλεμος δεν ήταν ο Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος. Δεν τελείωσε με την ήττα της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά με την κατάρρευσή της στον εαυτό της. Δεν ακολουθήθηκε από τη δημιουργία νέων δομών, αλλά με την ενσωμάτωση των κρατών της ΕΣΣΔ σε προϋπάρχουσες οργανώσεις.

Ο τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε στη Γιουγκοσλαβία, συνεχίστηκε στο Αφγανιστάν, το Ιράκ, τη Γεωργία, τη Λιβύη, την Υεμένη, καταλήγοντας στη Συρία. Το πεδίο της μάχης περιορίστηκε στα Βαλκάνια, στον Καύκασο και στη περιοχή που αποκαλείται από τούδε και στο εξής «Ευρύτερη Μέση Ανατολή». Στοίχησε τη ζωή αμέτρητων μουσουλμανικών ή ορθόδοξων χριστιανικών πληθυσμών, χωρίς να ξεχειλίσει πολύ στον δυτικό κόσμο. Ολοκληρώνεται μετά τη σύνοδο κορυφής Πούτιν-Τράμπ του Ελσίνκι.

Οι βαθιές μεταβολές που έχουν αλλάξει τον κόσμο τα τελευταία 26 χρόνια έχουν μεταφέρει μέρος της εξουσίας των κυβερνήσεων σε άλλες οντότητες, είτε διοικητικές είτε ιδιωτικές, καθώς και αντίστροφα. Για παράδειγμα, είδαμε έναν ιδιωτικό στρατό, το Ντάες, να διακηρυχθεί κυρίαρχο κράτος. Ή ακόμα τον στρατηγό David Petraeus να διοργανώνει τη μεγαλύτερη διακίνηση όπλων της Ιστορίας όταν διεύθυνε τη CIA και να τη συνέχισε μετά την παραίτησή του για λογαριασμό μιας ιδιωτικής εταιρείας, το hedge fund KKR [2].

Αυτή η κατάσταση μπορεί να χαρακτηριστεί ως σύγκρουση μεταξύ, αφενός, μιας υπερεθνικής άρχουσας τάξης και, αφετέρου, κυβερνήσεων υπεύθυνων ενώπιον των λαών τους.

Αντίθετα με τις εστιάσεις της προπαγάνδας που αποδίδουν την αιτία των πολέμων σε άμεσες συνθήκες, αυτές βρίσκονται σε βαθιές και παλιές αντιπαλότητες ή φιλοδοξίες. Τα κράτη χρειάζονται χρόνια για να αντιταχθεί το ένα στο άλλο. Συχνά, μόνο με την πάροδο του χρόνου μπορούμε να κατανοήσουμε τις συγκρούσεις που μας καταβροχθίζουν.

Για παράδειγμα, πολύ λίγοι κατάλαβαν τι συνέβαινε κατά τη διάρκεια της ιαπωνικής εισβολής στη Μαντζουρία (1931) και περίμεναν την εισβολή στην Τσεχοσλοβακία από τη Γερμανία (1938), για να καταλάβουν ότι οι ρατσιστικές ιδεολογίες προκάλεσαν το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Παρομοίως, λίγοι θα έχουν καταλάβει από τον πόλεμο στη Βοσνία και Ερζεγοβίνη (1992) ότι η συμμαχία του ΝΑΤΟ με το πολιτικό Ισλάμ άνοιξε το δρόμο για την καταστροφή του μουσουλμανικού κόσμου [3].

Ακόμη και σήμερα, παρά τα έργα των δημοσιογράφων και των ιστορικών, πολλοί δεν έχουν συνειδητοποιήσει ακόμα το τεράστιο μέγεθος της χειραγώγησης της οποία ήμασταν τα θύματα. Αρνούνται να παραδεχτούν ότι το ΝΑΤΟ συντόνιζε τότε Σαουδάραβες και Ιρανούς μισθοφόρους στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Ωστόσο, είναι ένα γεγονός αδύνατο να αμφισβητηθεί [4].

Ομοίως, αρνούνται να παραδεχτούν ότι η Αλ Κάιντα, που κατηγορήθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες για τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, μπόρεσε και πολέμησε υπό τις διαταγές του ΝΑΤΟ στη Λιβύη και τη Συρία. Ωστόσο, είναι ένα άλλο γεγονός αδύνατο να αμφισβητηθεί [5].

Το αρχικό σχέδιο το οποίο προέβλεπε να ξεσηκώσει το μουσουλμανικό κόσμο ενάντια στον Ορθόδοξο κόσμο μετατράπηκε στη διάρκεια της εκτέλεσης του. Δεν υπήρξε «πόλεμος των πολιτισμών». Το σιιτικό Ιράν στράφηκε εναντίον του ΝΑΤΟ που υπηρετούσε στη Γιουγκοσλαβία και συμμάχησε με την ορθόδοξη Ρωσία για να σώσει τη ποληθρησκευτική Συρία.

Πρέπει να ανοίξουμε τα μάτια μας προς την Ιστορία και να προετοιμαστούμε για την αυγή ενός νέου παγκόσμιου συστήματος, όπου ορισμένοι χθεσινοί φίλοι μας έχουν έγιναν εχθροί μας και αντίστροφα.

Στο Ελσίνκι, δεν είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες που σύναψαν μια συμφωνία με τη Ρωσική Ομοσπονδία. Δεν είναι παρά μόνο ο Λευκός Οίκος. Επειδή ο κοινός εχθρός είναι μια διακρατική ομάδα που ασκεί κάποια εξουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες. Θεωρώντας ότι είναι εκείνη και όχι ο εκλεγμένος πρόεδρος που εκπροσωπεί τις ΗΠΑ, δεν δίστασε αμέσως να κατηγορήσει τον πρόεδρο Τραμπ για προδοσία.

Αυτή η διακρατική ομάδα κατάφερε να μας κάνει να πιστεύουμε ότι οι ιδεολογίες είναι νεκρές και ότι η Ιστορία έχει τελειώσει. Παρουσίασε την παγκοσμιοποίηση, δηλαδή την αγγλοσαξονική κυριαρχία μέσω της επέκτασης της γλώσσας και του τρόπου ζωής στις ΗΠΑ, ως συνέπεια της ανάπτυξης των τεχνικών μεταφοράς και των επικοινωνίας. Μας διαβεβαίωσε ότι ένα ενιαίο πολιτικό σύστημα ήταν ιδανικό για όλους τους ανθρώπους, τη δημοκρατία (δηλαδή τη «κυβέρνηση του λαού, από το λαό, για το λαό»), και ότι ήταν δυνατό να το επιβάλει σε όλους με τη βία.
Τέλος, παρουσίασε την ελεύθερη κυκλοφορία των προσώπων και των κεφαλαίων ως τη λύση για όλα τα θέματα εργασίας και επενδύσεων.

Αυτοί οι ισχυρισμοί, που όλοι δεχόμαστε στην καθημερινότητά μας, δεν αντέχουν ούτε για ένα λεπτό στη σκέψη.

Πίσω από αυτά τα ψέματα, αυτή η διακρατική ομάδα έχει συρρικνώσει συστηματικά την εξουσία των κρατών και συσσώρευσε περιουσίες.

Το στρατόπεδο που βγαίνει νικητής από αυτό τον μακροχρόνιο πόλεμο υποστηρίζει αντίθετα την ιδέα ότι, για να επιλέγουν το πεπρωμένο τους, οι άνθρωποι πρέπει να οργανωθούν σε συγκεκριμένα έθνη, είτε από κάποια γη, είτε από μια ιστορία είτε από ένα κοινό σχέδιο. Ως εκ τούτου, υποστηρίζει τις εθνικές οικονομίες ενάντια στη διεθνική χρηματοπιστωτική οικονομία.

Μόλις παρακολουθήσαμε το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου. Εάν είχε κερδίσει η ιδεολογία της παγκοσμιοποίησης, θα έπρεπε να είχαμε υποστηρίξει όχι μόνο την εθνική μας ομάδα, αλλά και εκείνες άλλων χωρών με βάση τη συμμετοχή τους σε κοινές υπερεθνικές δομές. Για παράδειγμα, οι Βέλγοι και οι Γάλλοι θα έπρεπε να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλον φέρνοντας σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά δεν ήρθε στο μυαλό οποιουδήποτε φιλάθλου. Εδώ μετράμε το χάσμα μεταξύ της προπαγάνδας που αντιμετωπίζουμε και, το επαναλαμβάνουμε, της αυθόρμητης συμπεριφοράς μας. Παρά τα φαινόμενα, η επιφανειακή νίκη της παγκοσμιοποίησης δεν άλλαξε το ποιοι είμαστε.

Δεν είναι προφανές τυχαίο ότι η Συρία, όπου η ιδέα του κράτους εφευρέθηκε και διαμορφώθηκε πριν από χιλιάδες χρόνια, είναι η γη όπου τελειώνει αυτός ο πόλεμος. Είναι επειδή είχαν ένα πραγματικό κράτος, το οποίο δεν σταμάτησε ποτέ να λειτουργεί, που η Συρία, ο λαός της, ο στρατός της και ο πρόεδρος της μπόρεσαν να αντέξουν τον πιο γιγαντιαίο συνασπισμό της Ιστορίας, που αποτελείται από 114 κράτη μέλη των Ηνωμένων Εθνών.