Η Βαγδάτη διεκδικεί την επιστροφή των εδαφών που έχουν καταλάβει οι Κούρδοι το 2014

Η ιρακινή κυβέρνηση απαίτησε την επιστροφή των εδαφών που καταλαμβάνονται από την κουρδική περιφερειακή κυβέρνηση από το 2014.

Το 2014, η προσπάθεια διχοτόμησης του Ιράκ είχε συντονιστεί από τις Ηνωμένες Πολιτείες, το Ισραήλ, την Ιορδανία και την Τουρκία, σε συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε τη κατοχή του Ανμπάρ από το Ντάες/Daesh και των πετρελαιοπηγών του Κιρκούκ από την κουρδική περιφερειακή κυβέρνηση του Ιράκ [1]. Τα ιρακινά στρατεύματα είχαν αποχωρήσει χωρίς μάχες κατά του Ντάες/Daesh ούτε κατά των Κούρδων, αφήνοντας, όπως συμφωνήθηκε, στους τζιχαντιστές τα νέα όπλα που μόλις είχαν παραδοθεί από την Ουάσιγκτον.

Εκείνη την εποχή, η Ουάσιγκτον οργάνωσε την απομάκρυνση του Ιρακινού πρωθυπουργού Νούρι αλ-Μαλίκι, ο οποίος αντιτασσόταν στη διάλυση της χώρας του. Μια διεθνής εκστρατεία τύπου είχε οργανωθεί για να βεβαιώσει ότι ευνοούσε τους σιίτες ενώπιον των σουνιτών, παρότι ο ίδιος είχε επανεκλεγεί άνετα από τις δύο κοινότητες.

Ωστόσο, με δεδομένη την αργή και αδυσώπητη προέλαση του συριακού στρατού και της Ρωσίας από την άλλη πλευρά των συνόρων, και τη συμφωνία που επετεύχθη μεταξύ της Μόσχας και της Ουάσιγκτον, φαίνεται ότι η ιδέα της δημιουργίας ενός Κουρδιστάν που να αλληλεπικαλύπτει το Ιράκ και τη Συρία εγκαταλείφθηκε -ή αναβάλλεται- [2].

Ούτε η βόρεια Συρία, ούτε οι πετρελαιοπηγές του Κιρκούκ είναι ιστορικά κουρδικές περιοχές. Το ιρακινό εθνικό προϋπολογισμό προέβλεπε την καταβολή των δικαιωμάτων από αυτά τα κοιτάσματα στο ιρακινό δημόσιο ταμείο. Ωστόσο, η περιφερειακή κυβέρνηση των Κούρδων του Ιράκ τα παρέκαμψε προς όφελός της και εξήγαγε το πετρέλαιο μαζό με το κλεμμένο από το Ντάες/Daesh μέσω του ίδιου του αγωγού της.

Ο νέος Ιρακινός πρωθυπουργός Χάιντερ αλ-Αμπαντί (φωτογραφία), έπαιξε το παιχνίδι. Κατάφερε να αποκλείσει ένα μέρος των πολιτικών που μισθοδοτούνταν από την Ουάσιγκτον και σύστησε, στις 15 Αυγούστου, το 2016, μια νέα κυβέρνηση. Στην ουσία, επανέφερε τη πολιτική του προκατόχου του.

Στο Ερμπίλ, έδρα της κουρδικής περιφερειακής κυβέρνησης του Ιράκ, ανησυχούν για τις συνέπειες της ειρήνης: ο πρόεδρος Μασούντ Μπαρζανί, του οποίου η θητεία έληξε τον Ιούνιο του 2013, επωφελήθηκε από την κρίση, για να αναβάλει επ ’αόριστον (sine die) τις εκλογές και να παραμείνει στην εξουσία εξαλείφοντας τους αντιπάλους του.

Η επιστροφή των κατακτημένων περιοχών θα ισοδυναμούσε με μια μείωση κατά 40% της έκτασης που διαχειρίζεται σήμερα. Ιδίως, η απώλεια των κοιτασμάτων πετρελαίου του Κιρκούκ θα μείωνε δραστικά τα κολοσσιαία έσοδα του και θα ανέτρεπε την περαιτέρω διακίνηση του πετρελαίου που διεξάγει με το Ντάες/Daesh και τη Τουρκία.