Κήρυξαν νέο πόλεμο το Ιράν και το Ισραήλ;

Το παρόν άρθρο είναι συνέχεια του: « Η Ρωσία αντιτίθεται στο πόλεμο Ιράν-Ισραήλ », του Τιερί Μεϊσάν, Δίκτυο Βολταίρος , 8 Μαΐου 2018.

Στις 8 Μαΐου 2018, ο Donald Trump ανακοίνωσε, νωρίτερα από τη προβλεπόμενη ημερομηνία, την απόσυρση της χώρας του από την πολυμερή συμφωνία για τα πυρηνικά του Ιράν (JCPoA) και, κατά συνέπεια, από τις διμερείς μυστικές ρήτρες που υπεγράφησαν με την Τεχεράνη.

Αν και κανείς δεν γνωρίζει το ακριβές περιεχόμενο αυτών των ρητρών, είναι προφανές ότι αφορούν το μοίρασμα της Μέσης Ανατολής. Καθ ’όλη τη διάρκεια της εφαρμογής τους, οι δυνάμεις των ΗΠΑ και του Ιράν διέσχισαν ταυτοχρόνως πολλά πεδία μάχης στην ευρύτερη Μέση Ανατολή χωρίς να συγκρουστούν ποτέ άμεσα. Αυτή η περίοδος έληξε.

Η Τεχεράνη είχε την επιλογή να επιτεθεί είτε σε Αμερικανούς στρατιώτες είτε στο Ισραήλ. Ο στρατηγός Qassem Soleimani επέλεξε το Συριακό Γκολάν που κατέχει παράνομα το Ισραήλ.

Σήμερα το πρωί της 10ης Μαΐου 2018, περίπου στις 0:30 πμ, η Δύναμη αλ-Quds των Φρουρών της Ιρανικής Επανάστασης – η ιρανική στρατιωτική ελίτ- επιτέθηκε στο Ισραήλ από τις βάσεις της στη Συρία. Το Ισραήλ είναι το οπλοστάσιο του Πενταγώνου στην περιοχή (τοποθεσίες 51, 53, 55 και 56). Το εβραϊκό κράτος, επιλέγοντας τη κλιμάκωση, απάντησε δυσανάλογα, πυροδοτώντας 70 πυραύλους κατά ιρανικών στόχων στη Συρία και προσπαθώντας να καταστρέψει τη συριακή αεράμυνα.

Επισήμως, η ιρανική επιχείρηση ήταν μια απάντηση στην ισραηλινή επίθεση στις 29-30 Απριλίου ενάντια σε βάσεις των Φρουρών της Επανάστασης. Εκείνη τη νύκτα, η συριακή αντιπυραυλική άμυνα παρέμεινε παραλυμένη, καθώς στερήθηκε δεδομένων από τα ρωσικά ραντάρ. Αντίθετα, αυτή τη φορά μπόρεσε και κατάστρεψε πολλούς ισραηλινούς πυραύλους.
Για αρκετές ώρες, συγκρούστηκαν ισραηλινοί πύραυλοι και συριακοί αντί-πύραυλοι. Ενώ η ιρανική επίθεση σταμάτησε από το Σιδηρούν Θόλο και δεν έπληξε το Ισραήλ, υπάρχουν απώλειες τόσο μεταξύ των Ιρανών επιτιθέμενων όσο και στο συριακό αμυντικό σύστημα.

Αυτό το επεισόδιο έλαβε χώρα αμέσως μετά το ραντεβού του Μπέντζαμιν Νετανιάχου στη Μόσχα. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός είχε έρθει να πει στους Ρώσους συνομιλητές του ότι η χώρα του δεν θα δέχεται ταυτόχρονα επίθεση από τη Γάζα, το Λίβανο και τη Συρία. Όπως εξήγησα σε προηγούμενο άρθρο, η Ρωσία θεωρεί ότι αυτή η άποψη του Ισραήλ είναι δικαιολογημένη.

Η Δαμασκός και η Μόσχα βρίσκονται παγιδευμένες με τη συμμαχία τους με τη Τεχεράνη. Αν και οι δύο είναι ευγνώμονες στους Φρουρούς της Επανάστασης γιατί έσωσαν τη Συριακή Αραβική Δημοκρατία κατά την έναρξη του πολέμου, έχουν πλέον εισέλθει παρά τη θέληση τους σε μια σύγκρουση που δεν είναι δική τους: και οι δύο χώρες αναγνωρίζουν το Ισραήλ ως Κράτος, αναγνώριση την οποία αρνείται η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.

Παραδόξως, αυτή η κατάσταση είχε προβλεφθεί από τον Λευκό Οίκο. Ο Ντόναλντ Τράμπ, για τον οποίο η περιφερειακή ειρήνη θα είναι δυνατή μόνο αν ο καθένας δεχθεί τις ίδιες τις ήττες του, θεωρεί το Ιράν ως κίνδυνο ακριβώς επειδή αρνείται το Κράτος του Ισραήλ. Εξάλλου ακριβώς για αυτό το λόγο ωθήσε όλους τους παίκτες να αναγνωρίσουν την πραγματικότητα όπως είναι και αποφάσισε να μετακινήσει την πρεσβεία του στην Ιερουσαλήμ.

Σήμερα το πρωί, στη Διάσκεψη Ασφαλείας της Herzliya, ο Μολδαβο-ισραηλινός υπουργός Αμύνης του Ισραήλ Avigdor Liberman μπορούσε δικαίως να υπερηφανεύεται ότι υπεράσπισε τη χώρα του και ότι προσκάλεσε ζημιές στους αντιπάλους του. Δεν παρέλειψε να υπενθυμίσει ότι το Ισραήλ είναι μια μικρή χώρα της οποίας οι ηγέτες γίνονται τακτικά δεκτοί τόσο στο Κρεμλίνο όσο και στο Λευκό Οίκο. Με αυτόν τον τρόπο, χαιρόταν σιωπηρά για τη ακολουθία των γεγονότων που θα αναγκάσουν τις αμερικανικές δυνάμεις να παραμείνουν στο έδαφος της Συρίας και η Ρωσία να το λάβει υπόψη της.

Το Ισραήλ προσπαθεί να πιέσει τη Συρία να ελέγξει τα ιρανικά στρατεύματα στο έδαφός της, όπως έχει πιέσει τις κυβερνήσεις του Λιβάνου να ελέγξουν τη Χεζμπολάχ.

Ωστόσο, αυτή η στρατηγική απέτυχε στο Λίβανο: η Χεζμπολάχ είναι σήμερα ταυτόχρονα η κύρια στρατιωτική οργάνωση - πολύ ισχυρότερη από τον εθνικό στρατό - και πολιτική - όπως μόλις παρατηρήσαμε με τις βουλευτικές εκλογές της 6ης Μαΐου-. Βεβαίως, η Συρία εξακολουθεί να είναι Κράτος με την πλήρη έννοια του όρου, γεγονός που δεν ισχύει ακόμα για το Λίβανο. Και οι Ιρανοί δεν είναι ενσωματωμένοι στον αραβικό πληθυσμό, ενώ η Χεζμπολάχ προέρχεται από τον λιβανέζικο λαό. Επομένως, πρέπει να είμαστε επιφυλακτικοί για αυτό το παραλληλισμό.

Από ρωσικής πλευράς, η ανάπτυξη των Φρουρών της Επανάστασης με τους σιιτικούς πληθυσμούς στην Υεμένη, τη Σαουδική Αραβία, στο Ιράκ, τη Συρία και το Λίβανο είναι περισσότερο ή λιγότερο συγκρίσιμη με αυτή των Ρώσων στρατιωτών που προστατεύουν Ρώσους πολίτες που ζουν στην Υπερδνειστερία, την Αμπχαζία, την Οσετία και την Ουκρανία. Ωστόσο, η παρουσία τους στη Γάζα - όπου πλαισιώνουν την Ισλαμική Τζιχάντ και μια παράταξη της Χαμάς – δεν μπορεί να δικαιολογηθεί εξίσου, για να μην αναφέρουμε την διείσδυσή τους στην Αφρική και τη Λατινική Αμερική.

Περαιτέρω, εάν η Μόσχα ζητούσε από την Τεχεράνη να αποσύρει τις δυνάμεις της από τη Συρία, θα έπρεπε να πάρει τη θέση τους ή να αφήσει την Άγκυρα να εγκαταστήσει νέα στρατεύματα εκεί. Η ιρανική απόσυρση δεν θα εφαρμοζόταν μόνο για τους Φρουρούς της Επανάστασης, αλλά και για τους εφεδρικούς τους: τις αφγανικές και ιρανικές σιιτικές πολιτοφυλακές. Θα ανάγκαζε τότε τη Χεζμπολάχ να κάνει μια επιλογή.

Από την άποψη της Συρίας, η αμηχανία είναι φανερή. Κανείς δεν σκέφτεται ούτε να διώξει αυτούς τους αξιέπαινους συμμάχους , ούτε να τους αφήσει να ξεκινήσουν μια νέα σύγκρουση με το Ισραήλ.

Ανακύπτει το ερώτημα γιατί οι Φρουροί της Επανάστασης πήραν αυτή την πρωτοβουλία, και αν είχαν αναφερθεί προηγουμένως στον Οδηγό Ali Khamenei. Με άλλα λόγια, πρέπει αυτά τα γεγονότα να ερμηνευθούν ως μια πραγματική απειλή κατά του Τελ Αβίβ και της Ουάσινγκτον ή ως ιρανικό εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι;

Πράγματι, μετά την απόσυρση των ΗΠΑ, ο πρόεδρος Hassan Rohani παρενέβη στην τηλεόραση για να δηλώσει ότι η JCPoA ήταν μια πολυμερής συμφωνία και δεν μπορεί να αμφισβητηθεί από ένα και μόνο μέρος. Προσπάθησε προπαντός να καθησυχάσει τους συμπολίτες του λέγοντας ότι η χώρα είχε προετοιμαστεί για αυτή την κατάσταση και ότι το βιοτικό επίπεδο τους δεν θα επηρεαστεί. Δεν τον πίστεψαν. Σε μια μέρα το ιρανικό νόμισμα κατέρρευσε και έχασε σχεδόν το ένα τρίτο της αξίας του.

Επεμβαίνοντας με τη σειρά του, ο Οδηγός Ali Khamenei κατατάρασσε τον Donald Trump, δίνοντας έτσι την εντύπωση ότι επιβεβαίωνε ότι μια καταστροφή είχε πέσει επάνω στη χώρα. Περαιτέρω, αμφισβήτησε την ικανότητα των Ευρωπαίων να αντιταχθούν στις Ηνωμένες Πολιτείες και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι θα αποσυρθούν και αυτοί από τη συμφωνία.

Προς το παρόν, οι ευρωπαϊκές εταιρίες περιμένουν πριν να αποφασίσουν να μάθουν τη θέση των κυβερνήσεών τους. Ωστόσο, όλες προετοιμάζονται να χάσουν τις επενδύσεις τους, όπως συνέβη κατά τις πρώτες κυρώσεις.

Σε κάθε περίπτωση, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ακόμη καταλήξει σε στρατιωτικά συμπεράσματα για την απόσυρση τους από τη JCPoA, οι Ιρανοί επανάκτησαν την ελευθερία κινήσεων τους. Με την επίθεση τους στο Ισραήλ, απάντησαν στον πρόεδρο Trump. Είναι πιθανό ότι θα διατηρήσουν τη πίεση, στη Συρία και αλλού, μέχρις ότου η Ουάσιγκτον επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.