Κάτω από το πορτραίτο του ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας, του κοσμικού Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί να συνεχίσει την ανάκαμψη της Τουρκίας.

Η Τουρκία αλλάζει και οι προβλέψεις του Τζωρτζ Φρίντμαν, ιδρυτή του Stratfor, αποδείχθηκαν λανθασμένες. Εάν η παλιά οθωμανική αυτοκρατορία πρόκειται να αναπτυχθεί, δεν θα είναι ως υποτελής των Ηνωμένων Πολιτειών.

Αντί να κρίνουμε την Τουρκία σε σχέση με τα δυτικά πρότυπα και να χλευάσουμε τον «νέο σουλτάνο» της, πρέπει να καταλάβουμε πώς «ο ασθενής της Ευρώπης» προσπαθεί να ανακάμψει από την πολιτισμική καθυστέρηση του σε σχέση με τον εκμοντερνισμό και την ήττα της στο Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, χωρίς ως τόσο να αρνείται την ιστορική και γεωγραφική της ιδιαιτερότητα.
Πράγματι, ένας αιώνας αργότερα, ο δρόμος που ενσταλάχτηκε από τον Atatürk δεν έφτασε στο τέρμα του και τα προβλήματα παραμένουν.

Πιστέψαμε ότι με το ΑΚΡ, η Τουρκία γινόταν μια δημοκρατική ισλαμική δημοκρατία, συγκρίνοντας την ιδεολογία του με αυτήν της ευρωπαϊκής χριστιανικής δημοκρατίας. Σταδιακά επανασυνδέθηκε με την οθωμανική μεγαλοπρέπεια του, γινόμενο το φερέφωνο του μουσουλμανικού κόσμου. Υποστηριζόμενο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, προοριζόταν να καταστεί ηγετική οικονομική δύναμη. Συνεχίζοντας τον εκσυγχρονισμό και τη δυτικοποίηση της Τουρκίας, γύρισε τότε την πλάτη στον πρώτο πελάτη του, τη Λιβύη, και μετά στον οικονομικό εταίρο του, τη Συρία, και δεσμεύτηκε όλο και περισσότερο με τη Δύση.

Ωστόσο, η απόπειρα δολοφονίας του νεοεκλεγέντος προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις 15 Ιουλίου 2016 στη Μαρμαρίδα, που μετατράπηκε σε αυτοσχέδιο πραξικόπημα, απέτυχε παταγωδώς και αντιστράφηκε η κατάσταση.
Για τρία χρόνια, το AKP προσπάθησε να αφομοιώσει αυτή τη τρελή πορεία. Ξεκίνησε μια ενδοσκόπηση της πολιτικής του. Οργάνωσε την τρίτη επέτειο του πραξικοπήματος για να διευκρινίσει τις θέσεις του.

Κατ ’αρχάς, σε αντίθεση με αυτό που είχαμε καταλάβει, η σύγχρονη Τουρκία δεν είναι ούτε με τη Δύση ούτε με την Ανατολή. Αυτο-προσδιορίζεται ως μια χώρα καβάλα σε δύο κόσμους, ημι-ασιατική και ημι-ευρωπαϊκή, γεγονός που δεν αλλάζουν ούτε η συμμετοχή της στην Ατλαντική Συμμαχία ούτε η συμμετοχή της στους Δυτικούς πολέμους της "Αραβικής Άνοιξης".

Αυτό αποδεικνύεται από την αγορά του ρωσικού αντιαεροπορικού συστήματος, S-400. Η Άγκυρα διεκδικεί τόσο τη συμμετοχή της στο ΝΑΤΟ όσο και την ικανότητά της να αγοράζει όπλα από τον αντίπαλο της Συμμαχίας. Διευκρινίζει ακόμη, και ορθά, ότι τίποτε στα κείμενα δεν της απαγορεύει να κάνει αυτή την επιλογή ούτε επιτρέπει σε κανέναν να την τιμωρήσει.

Περισσότερο από ποτέ, οι Τούρκοι είναι «τα παιδιά του λύκου της στέπας» που κατέκτησαν την Ασία και μέρος της Ευρώπης. Με αυτή την έννοια πρέπει να κατανοήσουμε τις διαπραγματεύσεις της Αστανά (Ρωσία-Ιράν-Τουρκία) για την ειρήνη στη Συρία. Ή ακόμη τις αντιιμπεριαλιστικές δηλώσεις της τουρκικής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη των μη ευθυγραμμισμένων χώρων του Καράκας.

Δεύτερον, η Τουρκία οικοδομεί την οικονομική ανεξαρτησία της με το ενεργειακό έργο Turkish Stream και την εξερεύνηση της αποκλειστικής κυπριακής θαλάσσιας οικονομικής ζώνης. Αυτό είναι προφανώς το αδύναμο σημείο. Ορισμένα τμήματα του ρωσο-ευρωπαϊκού αγωγού φυσικού αερίου που διέρχονται από την Τουρκία είναι ήδη σε λειτουργία. Αλλά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί πάντα να αντιταχθεί λόγω των πιέσεων από τις ΗΠΑ. Η σημασία των επενδύσεων δεν θα ζυγίσει περισσότερο στη ζυγαριά από ό, τι για το Nord Stream 2. Τέλος, σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, η Τουρκία δεν έχει κανένα δικαίωμα στην κυπριακή αποκλειστική θαλάσσια ζώνη και η υποστήριξη της ψευδούς τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου είναι άκυρη και άνευ νομικού αποτελέσματος.

Στο πλαίσιο αυτό, ο Υπουργός Εξωτερικών, Mevlüt Çavuşoğlu, μόλις ανακοίνωσε την αναστολή της συμφωνίας για τη μετανάστευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση (αμέσως μετά την ετήσια καταβολή των 2 δισ. ευρώ).

Τρίτον, η Τουρκία διακόπτει με το αγγλοσαξονικό οικονομικό μοντέλο. Το βιοτικό επίπεδο καταρρέει σταδιακά μετά το δυτικό πόλεμο κατά της Λιβύης και ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Συρίας. Η Άγκυρα αποφάσισε ξαφνικά να πάρει πίσω την κεντρική της τράπεζα και να μειώσει το επιτόκιό της από 24% σε 19,75%. Κανείς δεν γνωρίζει ποιες θα είναι οι οικονομικές συνέπειες αυτής της απόφασης.

Τέταρτον, σε αντίθεση με την περιεκτική περίοδο 2002-2016, το να είσαι Τούρκος εξακολουθεί να είναι δυνατό για τις μειονότητες, αλλά όχι για τα άτομα που έχουν συνάψει συμμαχίες στο εξωτερικό. Μετά το πραξικόπημα, ένας γιγαντιαίος καθαρισμός πέταξε έξω από το στρατό και τη διοίκηση όσους είχαν υποψιαστεί ότι είχαν δεσμούς υποταγής με τις Ηνωμένες Πολιτείες και ιδιαίτερα τους οπαδούς του Fethullah Gülen (πρόσφυγα στη Πενσυλβάνια). Εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες έχουν φυλακιστεί. Ο πόλεμος εναντίον της κουρδικής μειονότητας δεν επαναλήφθηκε, αλλά γίνεται κατά των Κούρδων συμμάχων της Ουάσινγκτον.
Σε αντίθεση με την αντίληψή μας, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν επιβάλλει δικτατορία από προσωπική μυθομανία, αλλά καταφεύγει στη βία για να αλλάξει την πορεία της χώρας του.

Ο πρόεδρος Ερντογάν, πρώην στέλεχος της Milli Görüş (ακροδεξιά οργάνωση κατά των μη μουσουλμάνων), χορήγησε το 2017 μια παρέκκλιση που επέτρεπε την εξαιρετική κατασκευή μιας εκκλησίας. Έβαλε την πέτρα θεμελίωσης στις 3 Αυγούστου 2019.

Πέμπτον, η Τουρκία αυτο-προσδιορίζεται ως μουσουλμανικό κράτος που σέβεται τις μειονότητες. Για παράδειγμα, ο πρόεδρος Ερντογάν έβαλε το θεμέλιο λίθο για μια ασσυριακή εκκλησία στην Κωνσταντινούπολη. Η επιλογή αυτή είναι ασυμβίβαστη με την τυφλή υποστήριξή του στην Αδελφότητα των Αδελφών Μουσουλμάνων και το σχέδιο του για Χαλιφάτο. Η "μουσουλμανική αλληλεγγύη" είναι μια άσκοπη ψευδαίσθηση και – όπως για το Ιράν - πρέπει να επιλέξει κανείς για ποιο "Ισλάμ" μιλάει. Ήδη, διέκοψε τη προηγούμενη στάση του μη υποστηρίζοντας τόσο έντονα τους μουσουλμάνους στο κινέζικο Xinjiang.

Επί του παρόντος, ο τουρκικός στρατός καταλαμβάνει τη βόρεια Κύπρο, κάνει πολέμους στο Ιράκ, τη Συρία και τη Λιβύη και εξαπλώνεται γύρω από όλη τη Σαουδική Αραβία: στο Κατάρ, το Κουβέιτ, το Σουδάν και στην Ερυθρά Θάλασσα. Αυτός ο ακτιβισμός προς όλες τις κατευθύνσεις δεν μπορεί να διαρκέσει και σίγουρα όχι με αντίθεση στο Ισραήλ και την Ατλαντική Συμμαχία.

Όλα αυτά προσφέρουν στη πραγματικότητα νέες ευκαιρίες τις οποίες δεν θέλουν οι Ηνωμένες Πολιτείες. Ήδη ο πρώην υπουργός Οικονομίας, Αλί Μπαμπατζάν, και ο πρώην πρωθυπουργός Αχμέτ Νταβούτογλου συνδέθηκαν με τον πρώην πρόεδρο Αμπντουλάχ Γκιουλ. Ο τελευταίος, ο οποίος είχε παραιτηθεί από το να ανταγωνίζεται τον πρώην εταίρο του Ερντογάν στις βουλευτικές εκλογές, θεωρεί ότι η ήττα του AKP στις δημοτικές εκλογές - ειδικά στην Κωνσταντινούπολη - ανοίγει τη δυνατότητα πρόληψης της εγκαθίδρυσης μιας δικτατορίας. Μαζί προσπαθούν να οργανώσουν με τη βοήθεια της CIA ένα κίνημα αντιφρονούντων στο κόρφο του AKP. Πρόκειται για το Langley να επιτύχει μέσω εκλογών τον ίδιο στόχο με την απόπειρα δολοφονίας του προέδρου Ερντογάν το 2016.

«Αν δεν απογοητευτούμε από εκείνους, από ποιον θα ήμασταν;», δήλωσε ο πρόεδρος Ερντογάν.

Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά
Πηγή
Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα)