Ο Ζελένσκι παγιδευμένος από τη Μόσχα και τη Ουάσιγκτον

Συζητώντας πριν από περίπου δέκα ημέρες στις Βρυξέλλες, με έναν αρχηγό ευρωβουλευτών ο οποίος λέγεται ότι είναι ανοιχτόμυαλος, τον άκουγα να μου λέει ότι η ουκρανική σύγκρουση ήταν βέβαια περίπλοκη, αλλά το πιο προφανές ήταν ότι η Ρωσία είχε εισβάλει στη χώρα αυτή. Του απάντησα παρατηρώντας ότι το διεθνές δίκαιο υποχρέωνε τη Γερμανία, τη Γαλλία και τη Ρωσία να εφαρμόσουν το ψήφισμα 2202, κάτι που έκανε μόνο η Μόσχα. Συνέχισα υπενθυμίζοντας του την ευθύνη για την προστασία των πληθυσμών σε περίπτωση αποτυχία της δικής τους κυβέρνησης να το κάνει. Μ’ έκοψε και μου ρώτησε: «Αν η κυβέρνησή μου διαμαρτυρόταν για την τύχη των υπηκόων της στη Ρωσία και επιτιθόταν σε αυτή τη χώρα, θα το βρίσκατε φυσιολογικό;». Ναι, απάντησα, αν είχατε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Έχετε; Ξαφνιασμένος, άλλαξε θέμα. Τρεις φορές, του ρώτησα αν θα μπορούσαμε να συζητήσουμε το ζήτημα των Ουκρανών «ριζοσπαστικών εθνικιστών». Τρεις φορές αρνήθηκε. Χωρίσαμε τους δρόμους μας με αβρότητα.

Το ζήτημα της ευθύνης προστασίας θα έπρεπε να είχε σταθμιστεί. Η αρχή αυτή δεν επιτρέπει πόλεμο, αλλά αστυνομική επιχείρηση, με στρατιωτικά μέσα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο το Κρεμλίνο είναι προσεκτικό να μην χαρακτηρίσει αυτή τη σύγκρουση ως «πόλεμο», αλλά ως «ειδική στρατιωτική επιχείρηση». Και οι δύο τρόποι χαρακτηρισμού αναφέρονται στα ίδια γεγονότα, αλλά μια «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» περιορίζει τη σύγκρουση. Κατά την είσοδο των στρατευμάτων του στην Ουκρανία, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν κατέστησε σαφές ότι δεν σκόπευε να προσαρτήσει αυτό το έδαφος, αλλά μόνο να απελευθερώσει τους πληθυσμούς που διώκονταν από τους Ουκρανούς «Ναζί». Σε ένα μακροσκελές προηγούμενο άρθρο υπέδειξα ότι, ενώ η έκφραση "Ναζί" είναι σωστή με την ιστορική σημασία, δεν αντιστοιχεί στον τρόπο με τον οποίο αυτοί οι άνθρωποι αυτο-ορίζονται. Χρησιμοποιούν την έκφραση: «ριζοσπαστικοί εθνικιστές». Να υπενθυμίσουμε ότι η Ουκρανία είναι το μόνο κράτος στον κόσμο που έχει και εφαρμόζει ένα ρητά ρατσιστικό Σύνταγμα.

Παρατηρώντας το γεγονός ότι το διεθνές δίκαιο αποφαίνεται υπέρ της Ρωσίας δεν σημαίνει ότι της δίνεται λευκή επιταγή. Ο καθένας πρέπει να κρίνει τον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζει το δίκαιο. Οι Δυτικοί βρίσκουν πάντα τη Ρωσία «ασιατική», «άγρια» και «βάναυση», ακόμα κι αν εμφανίστηκαν οι ίδιοι πολύ πιο καταστροφικοί σε πολλές περιπτώσεις.

Ανατροπή της κατάστασης

Έχοντας διευκρινίσει τις ρωσική και τη δυτική άποψεις, είναι σαφές ότι μερικά γεγονότα πυροδότησαν μια δυτική εξέλιξη.

– Μπαίνουμε στον χειμώνα, μια σκληρή εποχή στην Κεντρική Ευρώπη. Ο ρωσικός πληθυσμός γνωρίζει, από της εισβολής του Ναπολέοντα, ότι δεν μπορεί να υπερασπίζεται μια τόσο μεγάλη χώρα. Έτσι έμαθε να χρησιμοποιεί με ακρίβεια την απεραντοσύνη της επικράτειάς του και ποιες είναι οι κατάλληλες εποχές για να νικήσει εκείνους που του επιτέθηκαν. Με το χειμώνα, το μέτωπο είναι παγωμένο για αρκετούς μήνες. Ο καθένας μπορεί να παρατηρήσει ότι, σε αντίθεση με το αφήγημα ότι οι Ρώσοι ηττήθηκαν, ο ρωσικός στρατός απελευθέρωσε το Ντονμπάς και μέρος της Νοβορωσίας.

– πέσει ο χειμώνας, το Κρεμλίνο απέσυρε τον απελευθερωμένο πληθυσμό που ζούσε βόρεια του Δνείπερου, στη συνέχεια απέσυρε το στρατό του, εγκαταλείποντας το τμήμα της Χερσώνας που βρίσκεται στη βόρεια όχθη του Δνείπερου. Για πρώτη φορά, ένα φυσικό σύνορο, ο ποταμός Δνείπερος, σηματοδοτεί ένα σύνορο μεταξύ των εδαφών που ελέγχονται από το Κίεβο και αυτών που ελέγχονται από τη Μόσχα. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια του Μεσοπόλεμου, ήταν η απουσία φυσικών συνόρων που έριξε όλες τις διαδοχικές εξουσίες στην Ουκρανία. Από τώρα και στο εξής, η Ρωσία είναι σε θέση να κρατήσει.

– Από την αρχή της σύγκρουσης, η Ουκρανία μπορεί να υπολογίζει στην απεριόριστη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και των συμμάχων τους. Ωστόσο, οι ενδιάμεσες εκλογές στις ΗΠΑ έχουν απομακρύνει την πλειοψηφία της κυβέρνησης Μπάιντεν στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Από τώρα και στο εξής, η υποστήριξη της Ουάσιγκτον θα είναι περιορισμένη. Ομοίως, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκει επίσης τα όριά της. Οι πληθυσμοί της δεν καταλαβαίνουν το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος, το κλείσιμο ορισμένων εργοστασίων και την αδυναμία να θερμαίνονται κανονικά.

– Τέλος, σε ορισμένους κύκλους της εξουσίας, αφού θαύμασαν τα ταλέντα του ηθοποιού Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αρχίζουν να αναρωτιούνται για τις φήμες που αφορούν την ξαφνική περιουσία του. Σε οκτώ μήνες πολέμου, φέρεται ότι έγινε δισεκατομμυριούχος. Η κατηγορία είναι μη επαληθεύσιμη, αλλά το σκάνδαλο των Pandora Papers (2021), την καθιστά αξιόπιστη. Χρειάζεται κανείς να αιμορραγήσει από τέσσερις φλέβες για να μην δει να φτάνουν οι δωρεές στην Ουκρανία, αλλά να εξαφανίζονται σε υπεράκτιες εταιρείες;

Οι Αγγλοσάξονες (ήτοι το Λονδίνο και η Ουάσιγκτον) ήθελαν να μετατρέψουν την G20 στο Μπαλί σε αντιρωσική σύνοδο κορυφής. Αρχικά είχαν ασκήσει πιέσεις για τον αποκλεισμό της Μόσχας από τον Όμιλο όπως κατάφεραν στην G8. Αν όμως η Ρωσία απουσίαζε, η Κίνα, μακράν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στον κόσμο, δεν θα είχε έρθει. Επίσης, ο Γάλλος Εμανουέλ Μακρόν διορίστηκε για να πείσει του άλλους προσκεκλημένους να υπογράψουν μια αιματηρή δήλωση κατά της Ρωσίας. Για δύο ημέρες, τα δυτικά πρακτορεία ειδήσεων διαβεβαίωναν ότι η υπόθεση ήταν εξασφαλισμένη. Αλλά, εντέλει, η τελική δήλωση, αν και συνοψίζει την Δυτική άποψη, κλείνει τη συζήτηση με τα εξής λόγια: «Υπήρχαν άλλες απόψεις και διαφορετικές εκτιμήσεις της κατάστασης και για τις κυρώσεις. Αναγνωρίζοντας ότι η G20 δεν είναι το κατάλληλο φόρουμ για την επίλυση των προβλημάτων ασφάλειας, γνωρίζουμε ότι τα ζητήματα ασφαλείας μπορούν να έχουν σημαντικές συνέπειες για την παγκόσμια οικονομία». Με άλλα λόγια, για πρώτη φορά, η Δύση απέτυχε να επιβάλει το όραμα της για τον κόσμο στο υπόλοιπο του πλανήτη.

Η παγίδα

Χειρότερα: οι Δυτικοί επέβαλαν μια βιντεοσκοπημένη παρέμβαση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι όπως το έπραξαν στις 24 Αυγούστου και 27 Σεπτεμβρίου στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Ωστόσο, ενώ η Ρωσία είχε προσπαθήσει μάταια να αντιταχθεί το Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, το δέχτηκε τον Νοέμβριο στο Μπαλί. Στο Συμβούλιο Ασφαλείας, η Γαλλία, η οποία ασκούσε την Προεδρία, είχε παραβιάσει τον εσωτερικό κανονισμό για να δώσει τον λόγο σε έναν αρχηγό κράτους μέσω βίντεο. Αντιθέτως, στην G20, η Ινδονησία κρατούσε μια απολύτως ουδέτερη θέση και δεν κινδύνευε να συμφωνήσει να του δώσει τον λόγο χωρίς τη ρωσική άδεια. Επρόκειτο ασφαλώς για παγίδα. Ο πρόεδρος Ζελένσκι, ο οποίος δεν γνωρίζει την λειτουργία αυτών των θεσμών έπεσε σε αυτή.

Μετά τη διακωμώδηση της δράσης της Μόσχας, ζήτησε τον αποκλεισμό της από την... «G19». Με άλλα λόγια, ο μικρός Ουκρανός έδωσε, εξ ονόματος των Αγγλοσαξόνων, μια εντολή προς τους αρχηγούς κρατών, πρωθυπουργούς και υπουργούς Εξωτερικών από τις 20 μεγαλύτερες παγκόσμιες δυνάμεις και δεν εισακούστηκε. Στην πραγματικότητα, η διαμάχη μεταξύ αυτών των ηγετών δεν αφορούσε την Ουκρανία, αλλά την υποταγή τους ή όχι στην αμερικανική παγκόσμια τάξη. Όλοι οι Λατινοαμερικανοί, Αφρικανοί και τέσσερις Ασιάτες συμμετέχοντες είπαν ότι αυτή η κυριαρχία τελείωσε· ότι από τώρα και στο εξής ο κόσμος είναι πολυπολικός.

Οι Δυτικοί πρέπει να ένιωσαν το έδαφος να τρέμει κάτω από τα πόδια τους. Δεν ήταν και οι μόνοι. Ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είδε, για πρώτη φορά, ότι οι νονοί του, μέχρι τώρα απόλυτοι κυρίαρχοι του κόσμου, τον άφησαν να πέσει χωρίς δισταγμό για να διατηρήσουν τη θέση τους για λίγο καιρό ακόμα.

Είναι πιθανό ότι η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε επικοινωνία με τη Μόσχα. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρατηρούν ότι στην κλίμακα του κόσμου, τα πράγματα στρέφονται εις βάρος τους. Δεν θα διστάσουν ούτε για δευτερόλεπτο να κατηγορήσουν το ουκρανικό καθεστώς. Ο Γουίλιαμ Μπερνς, διευθυντής της CIA, έχει ήδη συναντηθεί με τον Σεργκέι Ναρίσκιν, τον διευθυντή της SVR, στην Τουρκία. Αυτές οι συζητήσεις ακολουθούν εκείνες του Τζέικ Σάλιβαν, του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, με ορισμένους Ρώσους αξιωματούχους. Ωστόσο, η Ουάσιγκτον δεν έχει τίποτα να διαπραγματευτεί στην Ουκρανία. Δύο μήνες πριν από τη σύγκρουση στην Ουκρανία, εξηγούσα ότι η ουσία του προβλήματος δεν είχε καμία σχέση με αυτή τη χώρα, ούτε με το ΝΑΤΟ. Πρόκειται ουσιαστικά για το τέλος του μονοπολικού κόσμου.

Συνεπώς δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι, λίγες ημέρες μετά το χαστούκι της G20, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι διέψευσε, για πρώτη φορά δημόσια, τους νονούς του στην Αμερική. Κατηγόρησε τη Ρωσία ότι εκτόξευσε πύραυλο εναντίον της Πολωνίας και επέμενε ενώ το Πεντάγωνο δήλωνε ότι έκανε λάθος, ήταν ουκρανικός αντιπυραυλικός πύραυλος. Συνέχιζε να ενεργεί στην ευθεία γραμμή με τη Συνθήκη της Βαρσοβίας, που συνήφθη στις 22 Απριλίου 1920, από τους ριζοσπαστικούς εθνικιστές του Σίμον Πετλιούρα με το καθεστώς του Πιλσούντσκι· για να ωθήσει την Πολωνία να μπει σε πόλεμο με τη Ρωσία. Αυτή είναι η δεύτερη φορά που η Ουάσινγκτον χτυπούσε το κουδούνι στα αυτιά του. Δεν το άκουσε.

Πιθανώς, αυτές οι αντιφάσεις δεν θα εκδηλώνονται πλέον δημόσια. Οι δυτικές θέσεις θα μαλακώσουν. Η Ουκρανία προειδοποιήθηκε: τους προσεχούς μήνες, θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία. Ο πρόεδρος Ζελένσκι μπορεί να σχεδιάσει τη διαφυγή του από τώρα επειδή οι πληγωμένοι συμπατριώτες του δεν θα του συγχωρέσουν που τους ξεγέλασε.