Διαβατήριο: η επιστροφή

Στο πλαίσιο της έρευνας για τους φόνους στο Παρίσι, βρέθηκε ένα συριακό διαβατήριο κοντά σε έναν από τους βομβιστές αυτοκτονίας στο Stade de France. Αφού ορίστηκε ως υπεύθυνο για τις επιθέσεις από τον Πρόεδρο Ολάντ, το «Ισλαμικό Κράτος» αναγνώρισε ότι ήταν η βάση των εν λόγω δράσεων. Για τη γαλλική εκτελεστική εξουσία η οποία είχε δηλώσει ότι ήθελε να επέμβει στη Συρία κατά του ΙΚ, στην πραγματικότητα, κατά της Αραβικής Δημοκρατίας της Συρίας και του συνταγματικού πρόεδρου της Μπασάρ αλ-Άσαντ ό οποίος «πρέπει να φύγει», πρόκειται για ένα σημαντικό εύρημα προκειμένου να εδραιωθεί μια στρατιωτική απαντητική επιχείρηση. Η διαδικασία της διγλωσσίας, ήτοι να υποστηρίζεις μια οργάνωση που χαρακτηρίζεται ως εχθρός και να ονομάζεις ως τρομοκράτες άτομα που είχες αποκαλέσει «μαχητές της ελευθερίας», δεν είναι προνόμιο της γαλλικής κυβέρνησης. Το να παράγεις τον εχθρό σου έγινε ένας άξονας της δυτικής στρατηγικής, επιβεβαιώνοντας ότι στην αυτοκρατορική δομή, δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στο εσωτερικό και το εξωτερικό, μεταξύ του δίκιου και της καθαρής βίας, μεταξύ του πολίτη και του εχθρού.

Στο Βέλγιο, ο μουσουλμάνος ιεροκήρυκας Jean-Louis Denis διώκεται «για υποκίνηση νεαρών να φύγουν και να κάνουν την ένοπλη τζιχάντ στη Συρία», επειδή υποπτεύεται ότι ήλθε σε επαφή με τη Sharia4Belgium, μια ομάδα χαρακτηρισμένη «τρομοκρατική», γεγονός που αρνείται ο κατηγορούμενος. Ο δικηγόρος του έχει τονίσει την διγλωσσία της αρχής κατηγορίας σε αυτήν την υπόθεση, εκφωνώντας ενώπιον του Ποινικού Δικαστηρίου των Βρυξελλών: «Στάλθηκαν παιδιά στην αγκαλιά του ισλαμικού κράτους στη Συρία και είναι οι υπηρεσίες σας που το έπραξαν» [1]. Υποστήριξε τις κατηγορίες του, αποκαλύπτοντας το ρόλο σε αυτή την υπόθεση ενός διηγημένου πράκτορα από την βελγική Ομοσπονδιακή Αστυνομία.

Η επιστροφή του σημαίνοντος

Όσον αφορά τις σφαγές του Παρισιού, φαίνεται ότι μια από τις πρώτες ανησυχίες των τρομοκρατών ήταν να ταυτοποιηθούν όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Ωστόσο, αυτό το παράδοξο ελάχιστα μας εκπλήσσει. Ένα έγγραφο ταυτότητας, που βρίσκεται ως εκ θαύματος και που να υποδεικνύει τον δράστη των τρομοκρατικών επιθέσεων που μόλις διαπραχθήκαν, έχει γίνει κλασικό. Πρόκειται για επανειλημμένο γεγονός, μια επαναληπτική διαδικασία που ορίζει κάθε φορά έναν ένοχο που ανήκει σε ένα «τζιχαντιστικό νεφέλωμα».

Στην επίσημη έκδοση της 11ης Σεπτεμβρίου, το FBI ισχυρίστηκε ότι είχε βρει το άθικτο διαβατήριο ενός από τους βομβιστές αυτοκτονίας κοντά σε ένα από τους δύο πύργους που είχαν εντελώς κονιορτοποιηθεί από εκρήξεις, απελευθερώνοντας μια θερμότητα ικανή να λιώσει τον χάλυβα των μεταλλικών κατασκευών ενός κτιρίου, αλλά διατηρώντας ανέπαφο ένα χάρτινο έγγραφο.

Η συντριβή του τέταρτου αεροπλάνου που συντρίφθηκε στην ανοιχτή ύπαιθρο στο Shanksville, επέτρεπε επίσης στην ομοσπονδιακή αστυνομία να συλλέξει το διαβατήριο ενός εκ των υπόπτων τρομοκρατών. Αυτό το μερικώς καμένο χάρτινο έγγραφο επέτρεπε όμως να ταυτοποιηθεί το άτομο, χάρη στην παρουσία του επωνύμου, του ονόματός του, και της φωτογραφίας του! Η δυνατότητα αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική δεδομένου του γεγονότος ότι από τη συντριβή του αεροπλάνου παρέμεινε μόνο ένας κρατήρας κρούσης, κανένα τμήμα της ατράκτου ή των κινητήρων, το μόνο που παρέμεινε ήταν αυτό το κομμάτι καμένου διαβατηρίου.

Το απίθανο ως μέτρο της αλήθειας

Στην περίπτωση του Charlie Hebdo, οι ερευνητές βρήκαν την ταυτότητα των μεγαλύτερου των αδελφών Kouachi στο εγκαταλελειμμένο αυτοκίνητο στα βορειοανατολικά του Παρισιού. Μέσω εκείνου του έγγραφου, η αστυνομία συνειδητοποίησε ότι ήταν γνωστά άτομα των αντιτρομοκρατικών υπηρεσιών, «πρωτοπόροι της γαλλικής τζιχάντ».

Η «καταδίωξη» μπορεί τότε να ξεκινήσει. Πώς δολοφόνοι, που διαπράττουν μια επίθεση με ψυχραιμία και μαεστρία χαρακτηρισμένες ως επαγγελματικές, μπορούν να κάνουν ένα τέτοιο λάθος. Το να μη φέρει επάνω του τα χαρτιά του, είναι όμως μέρος του αλφαβήτα των πιο απλών διαρρηκτών.

Από τις 11 Σεπτεμβρίου, το απίθανο είναι μέρος πλέον της καθημερινής μας ζωής. Έγινε το θεμέλιο της αλήθειας. Ο Λόγος απαγορεύεται. Δεν πρόκειται να πιστεύουμε ό, τι λέγεται, αλλά να ενταχθούμε σε αυτά που λέει η φωνή που μας μιλάει, ανεξάρτητα από την ανοησία της εξαγγελίας. Όσο εκείνη είναι περισσότερη παρανοϊκή, τόσο πιο ισχυρή και ακλόνητη πρέπει να είναι η πίστη για αυτό που επιβεβαιώνεται. Το απίθανο γίνεται έτσι το μέτρο και η εγγύηση της αλήθειας.

Ο λόγος σχετικά με τις υποθέσεις Merah ή Nemouche το επιβεβαιώνει.

Ο Merah, που είχε κυκλωθεί από δεκάδες αστυνομικούς, θα καταφέρει να εξαπατήσει την επιτήρηση των ειδικών δυνάμεων, να φύγει από το σπίτι του και στη συνέχεια να γυρίσει πίσω για να σκοτωθεί από έναν «ελεύθερο σκοπευτή» ο οποίος φέρεται να πυροβόλησε σε κατάσταση «αυτοάμυνας» με «μη θανατηφόρο όπλο». Φέρεται ότι βγήκε από το σπίτι του για να τηλεφωνήσει σε μια δημοσιογράφο του διαύλου France 24 από ένα δημόσιο τηλεφωνικό θάλαμο, προκειμένου να «κρύψει την ταυτότητά του» κατά τη διάρκεια της αναγνώρισης ενοχής του [2].

Όσο για τον Nemmouche, ο δράστης της σφαγής στο Εβραϊκό Μουσείο των Βρυξελλών, φέρεται να μη ξεφορτώθηκε τα όπλα του, γιατί αυτό που είχε σημασία για εκείνον, ήταν να τα μεταπωλήσει. Για να το πετύχει, επέλεξε το πιο πολύ επιτηρούμενο διεθνές μέσο μεταφοράς, μεταφέροντας τα σε ένα λεωφορείο της γραμμής Άμστερνταμ, Βρυξελλεςν, Μασσαλία. Ένας «απρόσμενος τελωνειακός έλεγχος» φέρεται να επέτρεψε την εντόπιση και σύλληψη του.

Η κατάπληξη της «εθνικής ενότητας»

Σε όλες τις περιπτώσεις, ο εκτός πραγματικότητας χαρακτήρας του ό, τι μας παρουσιάζεται μας έχει θέσει υπό κατάπληξη. Όπως το βλέμμα της Γοργόνας, μας μαρμαρώνει. Μας δείχνει ότι κάτι δεν πάει καλά με τον λόγο. Μας παρουσιάζει ένα ρήγμα το οποίο δεν έχει ως συνέπεια να μας ξεγελάσει, αλλά να μας κομματιάσει. Η περιγραφή της εξέλιξης των επιθέσεων είναι μια έκθεση που επιβάλλεται στον θεατή. Ξεφεύγει από κάθε παράσταση και έχει ως αποτέλεσμα την κατάπληξη. Η τελευταία δεν είναι το αποτέλεσμα τόσο της δραματικής φύσης των γεγονότων όσο της αδυναμίας να αποκρυπτογραφούμαστε το πραγματικό. Ο θεατής δεν μπορεί στη συνέχεια να επανακτήσει μια επίφαση της ενότητας παρά μόνο με μια προσθήκη αποδοχής του τι αναγγέλλεται. Πραγματοποιείται μια συγχώνευση με ό τι περιγράφεται. Επιβάλλεται να εγκαταλειφτεί κάθε αποστασιοποίηση από αυτό που λέγεται και δείχνεται, κάνοντας ερωτήσεις ή αποκαθιστώντας μια λέξη. Η εθνική ενότητα, η τήξη μεταξύ των ελεγκτών και των ελεγχομένων μπορεί τότε να τεθεί σε εφαρμογή.

Η έκθεση των ρωγμών στο λόγο της εξουσίας όσον αφορά όλες αυτές τις επιθέσεις έχει ως αποτέλεσμα να εγκατασταθεί μια ψύχωση και να καταργήσει οποιοδήποτε αμυντικό μηχανισμό, όχι μόνο ενώπιον δηλώσεων ή συγκεκριμένων πράξεων, αλλά έναντι κάθε ενέργεια ή δήλωση της εξουσίας, για παράδειγμα, ενώπιον νόμων, όπως οι νόμοι για τις μυστικές υπηρεσίες που θέτουν την ιδιωτική ζωή εκτός των θεμελιωδών ελευθερίων.

Μια πράξη πολέμου ενάντια στο λαό

Ο νόμος για τις υπηρεσίες πληροφοριών που ψηφίστηκε τον Ιούνιο 2015, αυτό το σχέδιο ηλικίας ενός χρόνου, μας παρουσιάστηκε ως απάντηση στις επιθέσεις του Charlie Hebdo.

Ο νόμος επιτρέπει μεταξύ των άλλων την εγκατάσταση «μαύρων κουτιών» στους παροχούς υπηρεσιών στο Διαδίκτυο επιτρέποντας τη περισυλλογή των μεταδεδομένων των χρηστών σε πραγματικό χρόνο. Επίσης, επιτρέπει την εγκατάσταση μικροφώνων, φάρων εντοπισμού, την εγκατάσταση καμερών και κατασκοπευτικών λογισμικών. Υπόκεινται σε αυτές τις ειδικές τεχνικές παρακολούθησης, όχι οι πράκτορες μιας ξένης δύναμης, αλλά ο γαλλικός πληθυσμός. Ο τελευταίος κατά συνέπεια αντιμετωπίζεται ως εχθρός μιας εκτελεστικής εξουσίας, στην οποία ανήκει η απόφαση και ο «έλεγχος» αυτών των μυστικών συσκευών. Υπό την κάλυψη του αγώνα κατά της τρομοκρατίας, αυτός ο νόμος νομιμοποιεί μέτρα που ήδη εφαρμόζονταν, θέτοντας στη διάθεση της εκτελεστικής εξουσίας ένα μόνιμο μηχανισμό, και σχεδόν απεριόριστο παράνομης παρακολούθησης των πολιτών.

Η απουσία οποιασδήποτε αποτελεσματικότητας στην πρόληψη των επιθέσεων δείχνει ότι ήταν οι πολίτες του Εξαγώνου που αποτέλεσαν το αντικείμενο του νόμου και όχι οι τρομοκράτες. Με την αλλαγή της φύσης των υπηρεσιών πληροφοριών, της αντικατασκοπείας για την παρακολούθηση των πολιτών, αυτός ο νόμος είναι μια πράξη ιδεατού πολέμου εναντίον τους.

Οι σφαγές που μόλις έλαβαν χώρα στο Παρίσι είναι ο πραγματικός.