Van het Communiqué van Genève tot Resolutie 2254

De verhoudingen tussen Washington en Moskou

De Verenigde Staten en Rusland hebben zojuist voor de tweede keer een overeenkomst met elkaar bereikt en een vredesplan gesloten voor Syrië.

– De eerste keer, dat was tijdens de Conferentie van Genève van juni 2012 [1]. Het ging er om vrede te brengen zowel in Syrië als in het hele Nabije-Oosten door de regio onder elkaar in invloedszones te verdelen [2]. Dit akkoord werd echter onmiddellijk gesaboteerd door Staatssecretaris Hillary Clinton en haar groep van « liberale haviken » en « neoconservatieven ». Daarop organiseerde Frankrijk minder dan twee weken later de oorlog opnieuw te lanceren, tijdens de Parijse conferentie van de « Vrienden van Syrië » [3], en vervolgens met de operatie « Vulkaan van Damascus en aardbeving in Syrië » [4]. Bij dit geschil kwam eind 2013 nog de staatsgreep in Oekraïne. Deze twee gebeurtenissen markeerden de vrijwel algehele schorsing van de diplomatieke verhoudingen tussen Washington en Moskou.

– De tweede, dat was tijdens het bezoek van John Kerry aan Vladimir Poetin in het Kremlin op 15 december 2015 [5]. De ontmoeting werd onmiddellijk gevolgd door de vergadering van de Hoge commissie van de Syrische oppositie, en de aanname van de resoluties 2253 [6], die de financiering van Al-Qaeda en Daesh verbiedt, en 2254 [7], die de getrooste inspanningen in Genève en Wenen voor Syrië institutionaliseert. Tot algehele verbazing kiest de Hoge commissie van de oppositie de voormalige Eerste minister van de Ba’ath partij Riad Hijab —afkomstig uit een in Arabië verblijvende stam— om zijn delegatie te leiden. Om interpretatievergissingen te voorkomen verklaarde John Kerry in het Kremlin dat de opinie van de Verenigde Staten over president el-Assad de stemuitslag van de Syriërs niet in de weg zouden staan, en verklaarde vervolgens in de Veiligheidsraad dat het « politieke proces niet de keus bood tussen Assad en Daesh, maar tussen oorlog en vrede ».

De terugtrekking van de Iraanse militaire adviseurs was kort voor de topconferentie van het Kremlin begonnen.

Rusland heeft zich in overeenstemming gebracht met het Communiqué van Genève. Dit voorziet namelijk in de integratie van oppositie-elementen in een soort regering van nationale eenheid van de Syrische Arabische republiek. Om te tonen dat het tegen de terroristen strijdt en niet tegen politieke opponenten, zelfs als die gewapend zijn, heeft Rusland een akkoord gesloten met het Vrije Syrische Leger en met zijn sponsor: Frankrijk. Terwijl dit leger op het terrein nooit de betekenis heeft gehad die de atlantistische media hem hebben toegekend, en dat het sinds eind 2013 niet meer bestaat, werken 5000 strijders, waar die dan ook vandaan komen, voortaan samen met zowel het Russische leger als met dat van Syrië tegen Al-Qaeda en Daesh; een verbazingwekkende mise en-scène als men weet dat de VSL geacht werd in het Zuiden geïmplanteerd te zijn, en dat het voortaan in het Noorden van het land slag levert.

Sinds het fiasco van de Conferentie van Genève in juni 2012 is er veel water door de Rijn gestroomd. Bepaalde protagonisten werden geëlimineerd en de machtsverhoudingen zijn nu andersom.

– President Obama schijnt een deel van zijn macht terug gevonden te hebben en sluit het project « Arabische lente ». Zo is hij erin geslaagd zich achtereenvolgens te ontdoen van generaal Petraeus (die hij in november 2012 met handboeien en al liet arresteren), van Hilary Clinton (in januari 2013) en van generaal John Allen (gedwongen af te treden pas twee maanden geleden, in oktober 2015). Ook heeft hij zijn administratie —de Nationale Veiligheidsraad— van Moslimbroeders gezuiverd. Jeffrey Feltman blijft echter nummer 2 van de Verenigde Naties. Deze heeft een plan voor een totale en onvoorwaardelijke overgave van Syrië geredigeerd, en laat de vredesonderhandelingen traineren met de hoop op de nederlaag van het Syrische Arabische leger [8].

– Het Witte-Huis heeft in juni 2013 de emir Hamad al-Thani van Qatar tot aftreden en diens Eerste minister Hamad ben Jassem tot terugtrekking uit het politieke leven gedwongen [9]. Desondanks is deze laatste co-president van de Brookings Institution Doha geworden, terwijl de nieuwe emir Tamim de financiering van de Moslimbroeders en hun terroristische organisaties heeft aangehouden tot de diplomatieke crisis met zijn Saoedische buurman in 2014 [10].

– Ondanks de waarschuwingen van de Defense Intelligence Agency (DIA), de groep van David Petraeus is er half-mei 2014 in geslaagd de ontwikkeling van een in 2004 met kolonel Fames Steele, kolonel James Coffman en ambassadeur John Negroponte gecreëerde organisatie genaamd « Islamitisch emiraat in Irak » te leiden. Ze hebben die gebruikt om een gedeelte van het land etnisch te zuiveren met het oog op diens opdeling. Deze operatie werd gesteund door een aantal Staten (Saoedi Arabië, Cyprus, de Verenigde Arabische emiraten, Frankrijk, Italië, Israël, Qatar, Turkije en Oekraïne) en multinationals (Exxon-Mobil, KKR, Academi).

– Het Witte-Huis is er in geslaagd zowel de clan van de vroegere koning Abdallah als die van prins Bandar ben Sultan uit het Saoedische leiderschap te elimineren en deze uitsluitend aan de prinsen Mohamed ben Nayef en Mohamad ben Salmane toe te vertrouwen, onder de autoriteit van de nieuwe koning Salmane. Deze nieuwe rolverdeling verzwakt het gezag, maar maakt een verandering van politiek mogelijk.

– Het 5+1 akkoord met Iran markeerde diens afstand van zijn revolutionaire aspiraties [11], zodat een modus vivendi met de Saoediërs denkbaar wordt [12], zelfs nu de Jemenitische episode de taak moeilijker maakt.

– Zowel Washington als Moskou hebben een hekel gekregen aan de Turkse president Recep Tayyip Erdoğan [13]. Maar Turkije is een lidstaat van de Navo en dwingt het Witte-Huis tot behoedzaamheid, temeer omdat Ankara een bondgenoot van Kiev is geworden [14], een ander voor de globale strategie van de Verenigde Staten belangrijk oorlogstoneel [15].

– De machtsverhouding tussen Washington en Moskou heeft zich in juni 2012 en september 2015 langzamerhand omgekeerd. De Navo heeft zijn superioriteit zowel op het gebied van intercontinentale raketten [16] als van conventionele oorlog [17] verloren, zodat Rusland voortaan de eerste militaire macht van de wereld is.

Bijgevolg zijn de rollen omgewisseld. In 2012 wilde het Kremlin zich opwerken tot een niveau van gelijkheid met het Witte-Huis. Tegenwoordig moet deze laatste het verlies van zijn militaire overheersing op het politieke plan compenseren.

Teken van de tijd: de Rand Corporation, een emblematische "think tank" van het militair-industriële complex, heeft onlangs zijn Vredesplan voor Syrië gepubliceerd. Deze invloedrijke studiegroep had in oktober 2014 het Amerikaanse establishment geschokt door te verklaren dat de overwinning van president el-Assad de beste uitkomst was voor Washington [18]. De groep staat van nu af aan een staakt-het-vuren voor om de aanwezigheid van de vertegenwoordigers van de oppositie en van de Koerden in de toekomstige regering van nationale eenheid te rechtvaardigen [19].

De oppositie tegen de nieuwe wereldsituatie

De oppositie tegen de politiek van Barack Obama is daardoor nog niet verdwenen. Zo beschuldigt de Washington Post hem ervan te hebben gecapituleerd tegenover Rusland over de kwestie van de regime-verandering in Syrië [20].

In 2012 kon men de oppositie tegen de vrede van de clan Petraeus-Clinton interpreteren als de wil om zoveel mogelijk van de Amerikaanse militaire superioriteit te profiteren. Maar door de ontwikkeling van de nieuwe Russische wapens heeft dat geen zin meer. Voortaan is de enig mogelijke interpretatie de gok om zonder aarzelen een wereldwijde confrontatie te veroorzaken, er van uitgaand dat het Westen eventueel nog kan winnen, waarop ze in geen geval zouden kunnen hopen wanneer China in staat zal zijn diens eigen leger ook op dit niveau te brengen.

Net zoals tijdens de Conferentie van Genève heeft Frankrijk onmiddellijk na het aannemen van resolutie 2254 ingegrepen. Zijn minister van Buitenlandse zaken, Laurent Fabius, heeft opnieuw verklaard dat terwijl alle oppositiegroepen zouden moeten kunnen deelnemen aan de overgang in Syrië, alleen president el-Assad er van uitgesloten moest worden; een idee in tegenstelling met de principes van het Communiqué van Genève en van resolutie 2254.

Hoewel men in 2012 het Franse standpunt kon interpreteren als de wil om het regime te veranderen door vervanging van de Ba’ath regering door die van de Moslimbroeders, in lijn met het ten val brengen van de Arabische seculiere regimes (« Arabische lente »), of als een poging « het Syrische leger dood te bloeden » om de Israëlische regionale overheersing te vergemakkelijken, of eenvoudig als een aspiratie tot herkolonisatie, is dat vandaag niet meer mogelijk omdat elk van deze drie objectieven een oorlog tegen Rusland betekent.

Frankrijk instrumenteert de Syrische kwestie in lijn met de Amerikaanse neoconservatieven. Zodoende wordt het gesteund door de messianistische zionisten die, zoals Benjamin Natanyahou, het als een religieuze plicht beschouwen de komst van de Messias te bespoedigen door het veroorzaken van de eschatologische confrontatie.

Vrede in Syrië of kernoorlog?

Het zou uiterst opzienbarend zijn dat de liberale haviken, de neoconservatieven en de messianistische zionisten er in slagen hun politiek aan de twee Groten op te dringen. Niettemin zal het moeilijk zijn tot een definitief resultaat te komen vóór januari 2017 en de komst van een nieuwe president in het Witte-Huis. Op grond hiervan begrijpt men beter de uitgesproken steun van Vladimir Poetin aan Donald Trump die het best geplaatst schijnt te zijn om zijn vriendin Hilary Clinton de weg af te snijden [21].

Eigenlijk is alles klaar om een vrede te sluiten die de verliezers in staat stelt het hoofd opgeheven te houden.

Te onthouden:
– Resolutie 2253 verbiedt de sponsors van Daesh en al-Qaeda dit te blijven doen. Resolutie 2254 bevestigt het Communiqué van Genève van juni 2012. De twee Groten zijn het eens om de Syrische Arabische republiek te handhaven en een regering van nationale eenheid voor te staan.
– De door Saoedi Arabië gesteunde gewapende oppositie heeft de vroegere Eerste minister Eiad Hijab, van de Ba’ath partij, gekozen om diens delegatie te leiden, zoals het Communiqué van Genève destijds aangaf. Onderwijl heeft Rusland een akkoord met het Vrije Syrische Leger en zijn sponsor, Frankrijk, gesloten.
– Alles is klaar om een vrede te sluiten die de verliezers in staat stelt het hoofd opgeheven te houden. Maar, zoals in 2012, heeft Frankrijk zodra Resolutie 2254 was aangenomen zijn eisen weer gelanceerd.