Όλα τα διεθνή ζητήματα κρέμονται στις βουλευτικές εκλογές των ΗΠΑ. Οι υποστηρικτές της παλαιάς διεθνούς τάξης ποντάρουν στην αλλαγή πλειοψηφίας στο Κογκρέσο και μια γρήγορη αποπομπή του προέδρου Τραμπ. Αν ο φιλοξενούμενος του Λευκού Οίκου παραμείνει εκεί, οι πρωταγωνιστές του πολέμου ενάντια στη Συρία θα πρέπει να παραδεχτούν την ήττα τους και να αναζητήσουν άλλα πεδία μάχης. Αντίθετα, εάν ο Ντόναλντ Τραμπ χάσει τις εκλογές, η σύγκρουση στη Συρία θα αναβιώσει αμέσως από το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η τρέχουσα περίοδος, η οποία εκτείνεται από της ανακοίνωσης της ρωσικής αντίδρασης στην καταστροφή του Ilyushin-20 μέχρι τις νομοθετικές εκλογές των ΗΠΑ στις 6 Νοεμβρίου, είναι αβέβαιη. Όλοι οι πρωταγωνιστές του πολέμου στη Συρία περιμένουν να μάθουν αν ο Λευκός Οίκος θα συνεχίσει την τρέχουσα πολιτική του της ρήξης με τη διεθνή τάξη ή αν το Κογκρέσο θα περάσει στην αντιπολίτευση και να ξεκινήσει αμέσως τη διαδικασία μομφής κατά του πρόεδρου Τραμπ.
Η προέλευση του πολέμου
Είναι πλέον σαφές ότι τα αρχικά σχέδια των Ηνωμένων Πολιτειών, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Ισραήλ, της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ δεν θα υλοποιηθούν. Ούτε περισσότερο εκείνα της Γαλλίας και της Τουρκίας, δύο δυνάμεις που εισήλθαν αργότερα στον πόλεμο εναντίον της Συρίας.
Πρέπει να θυμόμαστε όχι τον τρόπο με τον οποίον συγκρατήσαμε το ξεκίνημα των γεγονότων, αλλά αυτά που ανακαλύψαμε από τότε γι ’αυτό το θέμα. Ενώ παρουσιάστηκαν τα γεγονότα της Ντεραά ως «αυθόρμητη εξέγερση» κατά της «καταστολής μιας δικτατορίας», γνωρίζουμε σήμερα ότι είχαν προετοιμαστεί για πολύ καιρό προηγουμένως [1].
Από την άλλη πλευρά, πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε ότι όλα τα μέλη ενός Συνασπισμού, που έρχονται μαζί για να επιτύχουν τον ίδιο στόχο, μοιράζονται την ίδια στρατηγική. Όποια και αν είναι η επιρροή του ενός ή του άλλου, κάθε κράτος διατηρεί τη δική του ιστορία, τα δικά του ίδια συμφέροντα και τους δικούς του πολεμικούς στόχους.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες συνέχισαν τη στρατηγική του ναύαρχου Arthur Cebrowski για την καταστροφή των κρατικών δομών στην ευρύτερη Μέση Ανατολή. [2]. Στηρίζονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο που εφάρμοζε, όσον το αφορά, τη στρατηγική του Τόνι Μπλερ, ήτοι να βάλει τους Αδελφούς Μουσουλμάνους στην εξουσία στην περιοχή [3]. Και στο Ισραήλ που επανέλαβε τη στρατηγική του Oded Yinon [4] και του David Wurmser [5] της περιφερειακής κυριαρχίας. Τα όπλα αποθηκεύτηκαν εκ των προτέρων από τη Σαουδική Αραβία στο τζαμί Ομάρ [6] και το Κατάρ εφεύρε την ιστορία των παιδιών από τα οποία τραβούσαν τα νύχια.
Την εποχή εκείνη, η Σαουδική Αραβία δεν επιδίωκε ούτε να επιβάλει νέα πολιτική στη Συρία ούτε να ανατρέψει την κυβέρνησή της. Το Ριάντ ήθελε αποκλειστικά να απαγορεύσει σε μη Σουνίτη να είναι πρόεδρος της. Με μια περίεργη ιστορική εξέλιξη, οι Γουαχαμπίτες, οι οποίοι πριν από δύο αιώνες, θεωρούσαν τους σουνίτες καθώς και τους σιίτες ως αιρετικούς και καλούσε να εξοντωθούν όλοι εάν δεν μετανοούνταν, εμφανίζονται σήμερα ως υπερασπιστές των Σουνιτών και δολοφόνοι των Σιίτών.
Όσο για τον μικρό εμίρη του Κατάρ, έπαιρνε την εκδίκηση του μετά τη διακοπή του σχεδίου του για τον αγωγό φυσικού αερίου στη Συρία [7].
Η Γαλλία, η οποία θα έπρεπε να συμμετείχε στη συνωμοσία σύμφωνα με τις συμφωνίες του Lancaster House, κρατήθηκε έξω, λόγω των απροσδόκητων πρωτοβουλιών της στη Λιβύη. Ο υπουργός Εξωτερικών, Αλέν Ζιπέ, προσπάθησε να πιέσει τη Γαλλία να ενταχθεί στους συνωμότες, αλλά ο πρέσβης στη Δαμασκό, Eric Chevallier, ο οποίος παρατηρούσε στο έδαφος τη παραμόρφωση των πραγματικών περιστατικών, φρεναρούσε με τα τέσσερα τακάκια. [8].
Όταν η Γαλλία ξαναέγινε δεκτή στο κόρφο της συνωμοσίας, επιδίωξε να συνεχίσει το στόχο της του 1915 για την αποικιοποίηση της Συρίας, σε συνέχεια των συμφωνιών Sykes-Picot-Sazonov. Ακριβώς όπως η γαλλική εντολή στη Συρία είχε θεωρηθεί παροδική σε σχέση με τη βιώσιμη αποικιοποίηση της Αλγερίας [9], θεωρείται στον εικοστό πρώτο αιώνα ως δευτερεύοντα σε σχέση με τον έλεγχο του Σαχέλ. Περαιτέρω, προσπαθώντας να πραγματοποιήσει τη παλιά δέσμευση του, το Παρίσι ωθεί τη δημιουργία μιας κουρδικού εθνικής εστίας, με το μοντέλο εκείνου που οι Βρετανοί είχαν κάνει το 1917 με τους Εβραίους στην Παλαιστίνη. Για να γίνει αυτό, συμμάχησε με την Τουρκία [10], η οποία, στο όνομα του «εθνικού όρκου» του Ατατούρκ [11], εισέβαλε στο βόρειο τμήμα της χώρας, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα κράτος όπου θα απολλύουνε τους Κούρδους της Τουρκίας.
Αν οι πολεμικοί στόχοι των πρώτων τεσσάρων επιτιθέμενων είναι συμβατοί μεταξύ τους, εκείνοι των δύο τελευταίων δεν είναι συμβατοί με τους άλλους.
Εξάλλου, η Γαλλία, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Τουρκία είναι τρεις πρώην αποικιοκρατικές δυνάμεις. Και οι τρεις επιδιώκουν να επιβάλουν την εξουσία τους στον ίδιο θρόνο. Ο πόλεμος εναντίον της Συρίας επανεργοποίησε τις προηγούμενες αντιξοότητες τους.
Το επεισόδιο Ντάες στο κόρφο του πόλεμου εναντίον της Συρίας και του Ιράκ
Στο τέλος του 2013, το Πεντάγωνο αναθεώρησε τα σχέδιά του στο πλαίσιο της στρατηγικής Cebrowski. Τροποποίησε τα αρχικά του σχέδια, όπως αποκαλύφθηκαν από τον Ralph Peters [12], αντικαθιστώντας το σχέδιο της Robin Wright για τη δημιουργία ενός «Σουννιστάν» καβάλα στη Συρία και το Ιράκ. [13]
Ωστόσο, το Σεπτέμβριο του 2015, η εξάπλωση του ρωσικού στρατού στη Συρία για να εμποδίσει τη δημιουργία του «Σουννιστάν» από το Ντάες χρεοκόπησε τα σχέδια των έξι βασικών εταίρων του πολέμου.
Τα τρία χρόνια πολέμου που ακολούθησαν, απάντησαν σε έναν άλλο σκοπό: από τη μια πλευρά, τη δημιουργία ενός νέου κράτους καβάλα στο Ιράκ και τη Συρία στο πλαίσιο της στρατηγικής Cebrowski και, από την άλλη, τη χρήση του Ντάες για να κόψει τον δρόμο του μεταξιού τον οποίον η Κίνα του Xi Jinping ήθελε να επανεργοποιήσει και έτσι να διατηρήσει την ηπειρωτική κυριαρχία του «δυτικού» κόμματος.
Η συρο-ρωσική νίκη και η κυβίστηση των Ηνωμένων Πολιτειών
Η περίπτωση της κατάρριψης του Iliushin-20, στις 17 Σεπτεμβρίου 2018, παρείχε στη Ρωσία την ευκαιρία να σταματήσει αυτόν τον παρατεταμένο πόλεμο και να αρμονιστεί με τον Λευκό Οίκο ενάντια στους άλλους επιτιθέμενους. Είναι η επανέκδοση, σε μικρότερη κλίμακα, της ρωσο-αμερικανικής αντίδρασης στην κρίση του Σουέζ του 1956 [14].
Η Μόσχα όχι μόνο εμπιστεύτηκε στον Συριακό Αραβικό Στρατό αντιαεροπορικούς πυραύλους (τους S-300), αλλά και ανέπτυξε επίσης ένα ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης. Μόλις τεθεί σε λειτουργία και εκπαιδευτούν οι Σύροι αξιωματικοί για να το χειριστούν, δηλαδή το αργότερο σε τρεις μήνες, θα είναι αδύνατο για τους δυτικούς στρατούς να πετάξουν πάνω από τη χώρα χωρίς τη συμφωνία της Δαμασκού [15].
Ο πρόεδρος Τραμπ είχε προηγουμένως ανακοινώσει ότι σκόπευε να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από τη Συρία. Στη συνέχεια ανέβαλε την απόφαση αυτή υπό τη πίεση του Πενταγώνου. Είχε τότε συμφωνήσει με τους στρατηγούς αξιωματικούς του να διατηρήσουν πίεση στη Δαμασκό, όσο οι Ηνωμένες Πολιτείες αποκλείονται από τις ειρηνευτικές συνομιλίες του Σότσι. Η ανάπτυξη των ρωσικών όπλων – με την οποία πιθανώς συμφώνησε ο Λευκός Οίκος - παρέχει στον πρόεδρο Τραμπ την ευκαιρία να υποχρεώσει το Πεντάγωνο να οπισθοδρομήσει. Ως εκ τούτου, το τελευταίο θα πρέπει να αποσύρει τα στρατεύματά του, αλλά να διατηρήσει τους μισθοφόρους του (στην προκειμένη περίπτωση τους Κούρδους και τους Άραβες των Δημοκρατικών Δυνάμεων) [16].
Ο Σύρος υπουργός Εξωτερικών, Ουαλίντ αλ-Μουαλέμ, απαίτησε από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ την άμεση και άνευ όρων αποχώρηση των ξένων δυνάμεων κατοχής, των ΗΠΑ, της Γαλλίας και της Τουρκίας [17].
Εάν αποχωρούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, οι Γάλλοι και οι Τούρκοι δεν θα μπορούν να μείνουν. Οι Ισραηλινοί δεν θα μπορούν πλέον να πετάξουν και να βομβαρδίσουν τη χώρα. Οι Βρετανοί ήδη έχουν αποχωρήσει.
Ωστόσο, το Τελ Αβίβ, το Παρίσι και η Άγκυρα εξακολουθούν να ελπίζουν ότι ο πρόεδρος Τραμπ θα χάσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 6ης Νοεμβρίου και θα καθαιρεθεί. Περιμένουν τη μοιραία ψηφοφορία πριν αποφασίσουν.
Αν υποθέσουμε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ κερδίζει τις ενδιάμεσες εκλογές στο Κογκρέσο, θα προκύψει ένα άλλο ερώτημα. Εάν οι Δυτικοί εγκαταλείψουν τις μάχες στη Συρία, πού θα συνεχίσουν τον ατελείωτο πόλεμο τους; Είναι πράγματι μια πραγματικότητα στην οποία συμφωνούν όλοι οι εμπειρογνώμονες: η δυτική άρχουσα τάξη έχει γίνει τόσο ισχυρή και ρεβανσιστική ώστε δεν μπορεί να δεχτεί να υποβιβαστεί πίσω από τις νέες ασιατικές δυνάμεις.
Η σοφία θα ήθελε ότι, έχοντας χάσει τον πόλεμο, οι επιτιθέμενοι να αποσυρθούν. Αλλά η πνευματική διάθεση των Δυτικών τους το αποτρέπει. Ο πόλεμος θα τελειώσει εδώ μόνο όταν θα έχουν βρει αλλού ένα νέο κόκκαλο να μασήσουν.
Μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο έχει φανταστεί την απάντησή του. Είναι πλέον σαφές ότι, αν και το Λονδίνο διατηρεί τη διπλωματική πίεση του επί της Συρίας μέσω της Μικρής Ομάδας ( Small Group ), η προσοχή του είναι ήδη στραμμένη προς την επανάληψη του «Μεγάλου Παιχνιδιού», που είδε το British Crown να αντιμετωπίσει τον Τσάρο σε όλο τον 19ον αιώνα. Μετά την εφεύρεση της υπόθεσης Σκρίπαλ με το μοντέλο του «Τηλεγραφήματος Ζινόβιεφ» [18], το Λονδίνο μόλις έπιασε επ ’αυτοφώρω τις ρωσικές υπηρεσίες εξωτερικών πληροφοριών στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν το τι συνέβαινε εναντίον τους στον Οργανισμό για την απαγόρευση των χημικών όπλων (OPWC).
Αυτό το γεωπολιτικό δόγμα είναι ανεξάρτητο από τα γεγονότα που του χρησιμεύουν ως πρόσχημα. Το "Big Game" ήταν η στρατηγική της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Η επανάληψη του από το σημερινό Ηνωμένο Βασίλειο είναι συνέπεια του Brexit και της πολιτικής του «Global Britain». Όπως στον δέκατο ένατο αιώνα, αυτή η αντι-ρωσική διαμόρφωση θα συνοδεύεται τελικά από μια επιδεινούμενη αντιπαλότητα μεταξύ του Λονδίνου και του Παρισιού. A contrario, άν αποτύχει η Theresa May, αν το Brexit τίθεται υπό αμφισβήτηση και αν το Ηνωμένο Βασίλειο παραμείνει στην Ευρωπαϊκή Ένωση, όλες αυτές οι προβολές θα ακυρωθούν.
Εάν η Γαλλία προτίθεται από τώρα να εγκαταλείψει τη Μέση Ανατολή για να επικεντρωθεί στο Σαχέλ, η θέση των ΗΠΑ είναι πολύ πιο προβληματική.
Από της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, το Πεντάγωνο απολαμβάνει μια ορισμένη αυτονομία. Οι δέκα Διοικητές μάχης των Ενόπλων Δυνάμεων δεν μπορούν να λάβουν διαταγές από τον Πρόεδρο του ενωμένου επιτελείου, αλλά μόνο από τον υπουργό της Άμυνας. Με την πάροδο του χρόνου, έγιναν αληθινοί «αντί-βασιλείς» της «Αμερικανικής Αυτοκρατορίας», μια λειτουργία που δεν προτίθενται να αφήσουν να μειωθεί από τον πρόεδρο Τραμπ.
Ορισμένοι μεταξύ τους, όπως ο Διοικητής για τη Νότια Αμερική (SouthCom) [19], σκοπεύουν να συνεχίσουν τη στρατηγική του ναύαρχου Cebrowski παρά τις γκρίνιες του Λευκού Οίκου.
Συνεπώς, εξακολουθεί να υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα. Το μόνο βήμα που έγινε αφορά το Ντάες: για τρία χρόνια, οι Δυτικοί υποστήριζαν ότι πολεμούσαν τη τρομοκρατική οργάνωση, ενώ της παρέδιδαν όπλα.
Σήμερα, ο Ντόναλντ Τραμπ διέταξε το τέλος της δοκιμής για τη δημιουργία ενός ρητά τρομοκρατικού κράτους, του Χαλιφάτου, και οι στρατοί της Συρίας και της Ρωσίας έχουν αποκρούσει τους τζιχαντιστές.
Οι Δυτικοί δεν θέλουν να δουν τους φίλους τους «μετριοπαθείς αντάρτες», που από τώρα και στο εξής αποκαλούν «τρομοκράτες», να παλινδρομήσουν στις χώρες τους. Επομένως, είτε το ομολογούν είτε όχι, θέλουν το θάνατό τους στη Συρία.
Είναι οι ενδιάμεσες εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες που θα προσδιορίσουν εάν θα συνεχιστεί ο πόλεμος στη Συρία ή αν θα μετακινηθεί σε άλλο πεδίο μάχης.
[1] “Επίθεση μεταμφιεσμένη σε εμφύλιους πολέμους”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα) , Δίκτυο Βολταίρος, 28 février 2018.
[2] The Pentagon’s New Map, Thomas P. M. Barnett, Putnam Publishing Group, 2004. “Το στρατιωτικό σχέδιο των Ηνωμένων Πολιτειών για τον κόσμο”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα) , Δίκτυο Βολταίρος, 22 août 2017.
[3] “Tony Blair speech at the World Affairs Council in Los Angeles”, by Tony Blair, Voltaire Network, 1 August 2006. When Progressives Treat with Reactionaries. The British State’s flirtation with radical Islamism, Martin Bright, Policy Exchange, September 2004. “I had no choice but to leak”, Derek Pasquill, New Statesman, January 17, 2008.
[4] “A Strategy for Israel in the Nineteen Eighties (The "Yinon Plan")”, by Oded Yinon, Translation Israel Shahak, Kivunim (Israel) , Voltaire Network, 1 February 1982.
[5] Le plan A Clean Break: A New Strategy for Securing the Realm, Institute for Advanced Strategic and Political Studies, July 2006, a été attribué à ses signataires, principalement Richard Perle et Douglas Feith. Cependant, selon ce dernier, le texte a été rédigé par David Wurmser sans que les signataires aient la possibilité de le modifier. Voir “Credit for Israel Report Clarified”, Douglas Feith, Washington Post, September 16, 2004.
[6] Interview du général Anwar Al-Eshki par la BBC, en 2011. https://youtu.be/EGu3sh4MMK8.
[7] “Syria’s Pipelineistan war”, Pepe Escobar, Al-Jazeera, August 6, 2012. “Syria intervention plan fueled by oil interests, not chemical weapon concern”, Nafeez Ahmed, The Guardian, August 30, 2013. “Syria attraction: Russia moving into Eastern Mediterranean oil bonanza”, William Engdhal, Russia Today, Januray 13, 2014. “Why the Arabs don’t want us in Syria”, Robert Kennedy Jr, Politico, February 23, 2016.
[8] « Alain Juppé accusé par sa propre administration d’avoir falsifié les rapports sur la Syrie », Réseau Voltaire, 20 mars 2012.
[9] France, Syrie et Liban 1918-1946: Les ambiguïtés et les dynamiques de la relation mandataire, Nadine Méouchy, Presses de IFPO, 2013.
[10] Accord franco-turc signé par Alain Juppé et Ahmet Davutoğlu, 2011, non-publié.
[11] “Misak-ı Milli Kararları”, Voltaire İletişim Ağı , 28 Ocak 1920.
[12] “Blood borders - How a better Middle East would look”, Colonel Ralph Peters, Armed Forces Journal, June 1, 2006.
[13] “Imagining a Remapped Middle East”, Robin Wright, The New York Times Sunday Review, September 8, 2013.
[14] “Θα τιμωρηθούν το Λονδίνο, το Παρίσι και το Τελ Αβίβ από τη Μόσχα και την Ουάσιγκτον;”, του Τιερί Μεϊσάν, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα) , Δίκτυο Βολταίρος, 25 septembre 2018.
[15] “Συρία: Οι συνέπειες της δημιουργίας σύγχρονης ολοκληρωμένης διαχείρισης του συριακού εναέριου χώρου”, του Βαλεντίνου Βασιλέσκου, Μετάφραση Κριστιάν Άκκυριά, Δίκτυο Βολταίρος, 4 octobre 2018.
[16] “Trump eyeing Arab ‘boots on the ground’ to counter Iran in Syria”, Travis J. Tritten, Washington Examiner, September 29, 2018.
[17] “Remarks by Walid Al-Moualem to the 73rd Session of the United Nations General Assembly”, by Walid Al-Moualem, Voltaire Network, 29 September 2018.
[18] “The Skripal Affair: A Lie Too Far?”, by Michael Jabara Carley, Strategic Culture Foundation (Russia) , Voltaire Network, 23 April 2018.
[19] “Plan to overthrow the Venezuelan Dictatorship – “Masterstroke””, by Kurt W. Tidd, Voltaire Network, 23 February 2018. «El “Golpe Maestro” de Estados Unidos contra Venezuela (Documento del Comando Sur)», por Stella Calloni, Red Voltaire , 9 de mayo de 2018.