Ο Μισέλ Σουλεϊμάν εξελέγη στις 25 Μαΐου 2008, από τη Βουλή των Αντιπροσώπων κατά παράβαση του Λιβάνου Συντάγματος (το άρθρο 49 απαγορεύει ένας ανώτερος αξιωματούχος να εκλεγεί σε διάστημα λιγότερο από δύο χρόνια από την αποχώρηση από τα καθήκοντα του). Δεν εγκαταστάθηκε από τον προκάτοχό του, Εμίλ Λαχούντ, αλλά από τον Εμίρη του Κατάρ, παρουσία του εκπροσώπου της πρώην γαλλικής αποικιακής δύναμης, Μπερνάρ Κουσνέρ, που δεν κάθισε στο βάθρο, αλλά στον πάγκο της κυβέρνησης.

Μετά τη συμφωνία της Ντόχα και την αντισυνταγματική εκλογή του Μισέλ Σουλεϊμάν ως πρόεδρο της Δημοκρατίας το 2008, ο Λίβανος δεν βίωσε σημαντικό πολιτικό γεγονός μέχρι τον περασμένο Αύγουστο. Στη διάρκεια των τελευταίων επτά μηνών, η χώρα συγκλονίστηκε κατά τη διάρκεια της «κρίσης των σκουπιδιών» με διαδηλώσεις που θα μπορούσαν να είχαν οδηγήσει σε μια δεύτερη «Επανάσταση του Κέδρου» και μετά από μια κρίση εμπιστοσύνης με τη Σαουδική Αραβία και τους συμμάχους της, και τέλος από μια διεθνή αμφισβήτηση της Χεζμπολάχ. Τρία γεγονότα που, αν λαμβάνονται ξεχωριστά, φαίνονται να εξηγηθούν από μόνα τους και δεν οδηγούν πουθενά. Και όμως ...

Μυρωδιά πανούκλας σε πολλούς δήμους του Λιβάνου, όπου τα σκουπίδια δεν συλλέγονται πλέον.

Τον Αύγουστο του 2015, άρχισε ξαφνικά η «κρίση των σκουπιδιών»: το κράτος απέτυχε να ανανεώσει τη σύμβαση της συλλογής απορριμμάτων από τη εταιρία Sukleen. Μέσα σε λίγες μέρες, ολόκληρη η χώρα έγινε ένας τεράστιος κάδος απορριμμάτων, τα απόβλητα συσσωρεύτηκαν στους δρόμους. Οργανώθηκαν διαδηλώσεις κατηγορώντας την κυβέρνηση για παραμέληση. Σύντομα χιλιάδες διαδηλωτές φώναζαν στο κέντρο της πρωτεύουσας, ότι οι ίδιοι οι πολιτικοί είναι σκουπίδια, που λεηλατούν το κράτος σε βάρος των πολιτών. Ορισμένα μίντια μίλαγαν για την αρχή μια χρωματιστής επανάστασης παρόμοιας με την «Επανάσταση του Κέδρου» που οργανώθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες, μετά τη δολοφονία του πρώην πρωθυπουργού Ραφίκ Χαρίρι· άλλα μέσα ενημέρωσης μίλαγαν για μια επέκταση της «Αραβικής Άνοιξης» [1]. Τελικά έπεσε η λαϊκή οργή επειδή το μοναδικό κοινωνικό σύστημα του Λιβάνου -που επιβλήθηκε από τη Γαλλία- συνδέει τον κάθε πολίτη με τη θρησκευτική κοινότητα του και τον αποτρέπει να πάρει θέση για τα εθνικά θέματα.

Ωστόσο, επτά μήνες αργότερα, η κρίση των σκουπιδιών δεν έχει ακόμη επιλυθεί. Βεβαίως, η πρωτεύουσα και οι μεγάλες πόλεις έχουν καθαριστεί, αλλά σε πολλές περιοχές, τα σκουπίδια συσσωρεύεται και εξαπλώνεται μια αηδιαστική οσμή. Η επιμονή και η εξάπλωση αυτού του προβλήματος έχουν επιπτώσεις στη δημόσια υγεία. Οι ιοί εξαπλώνονται και σχεδόν όλοι οι Λιβανέζοι είναι περιστασιακά άρρωστοι. Έχουν επίσης οικονομικές συνέπειες. De facto , ο τουρισμός, η κύρια πηγή των επίσημων εσόδων της χώρας βρίσκεται σε κατηφορική πτώση.

Η βεράντα του Petit Café στη Βηρυτό, με θέα τον βράχο είναι άδειο. Οι πελάτες του Κόλπου αυτομόλησαν.

Η δεύτερη κρίση άρχισε με την ακύρωση της σαουδαραβικής δωρεάς 3 δις δολαρίων στο λιβανικό στρατό [2]. Στην πραγματικότητα, αυτό το «δώρο» ήταν η αποζημίωση που καταβάλλεται στο στρατό του Λιβάνου για την καταστροφή των αποδεικτικών στοιχείων της μαρτυρίας του Majed al-Majed τον οποίον είχε συλλάβει κατά τη μεταφορά του με ασθενοφόρο στις 26 Δεκεμβρίου 2013. Ο διάσημος τρομοκράτης ήταν ο εκπρόσωπος του πρίγκιπα Μπαντάρ μπιν Σουλτάν στο Λεβάντε. Ήταν ύποπτος ότι γνώριζε προσωπικά όλους τους πολιτικούς που υποστηρίζουν κρυφά τους τζιχαντιστές. Η κατάθεσή του θα έθετε σοβαρά σε δυσκολία το βασίλειο των Σαούντ. Ο άνθρωπος είχε την καλή αίσθηση να πεθάνει μετά από μερικές ημέρες κράτησης χωρίς να έχει καταγραφεί η λεπτομερή μαρτυρία του [3].

Για να δικαιολογήσει την ακύρωση της «δωρεάς» του, το Ριάντ επικαλέστηκε την αντίδραση του Λιβάνου στην εκτέλεση του σεΐχη Nιμρ Μπακρ αλ-Nιμρ. Στις 2 Ιανουαρίου 2016, η πετρελαϊκή δικτατορία είχε πράγματι αποκεφαλίσει τον αρχηγό της αντιπολίτευσης της. Συμβαίνει ότι αυτό το πρόσωπο ήταν ένας σιιτής κληρικός, γεγονός που προκάλεσε ένα κύμα αγανάκτησης σε όλους τους Σιϊτες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένου και στο Λίβανο [4]. Η Σαουδική Αραβία κινητοποίησε τους συμμάχους της για να διεκδικήσει το απόλυτο δικαίωμα της να σκοτώσει όποιον επιθυμεί μεταξύ των υποκειμένων της, ενώ ο Λίβανος στάθηκε προσεκτικά σε αναμονή. Το Ριάντ αποφάσισε να δει σε αυτή τη στάση μια μορφή αχαριστίας για τα δισεκατομμύρια που είχε πληρώσει για πολλά χρόνια για την υποστήριξη του κινήματος 14-Μαρτίου ήτοι του συνασπισμού των λιβανικών κοινοτικών κομμάτων τα οποία συνεργάζονται με το Ισραήλ.

Προπαντός, το Ριάντ αποφάσισε να βυθίσει την οικονομία του Λιβάνου με την απαγόρευση στους υπηκόους του να ταξιδέψουν στο Λίβανο και επεκτείνοντας την απαγόρευση αυτή στους κατοίκους του Μπαχρέιν και των Εμιράτων. Στερούμενες των τουριστών του Κόλπου, οι επιχειρήσεις και τράπεζες έπεσαν αμέσως σε ύφεση.

Η Al-Manar είναι το μόνο μέσο επικοινωνίας που θα είχε η Αντίσταση του Λιβάνου, σε περίπτωση ισραηλινής επίθεσης. Κατά τη διάρκεια του πολέμου του 2006, η Χεζμπολάχ κατάφερε να τη λειτουργήσει παρά τη μαζική βομβιστική επίθεση του Ισραηλινού Στρατού. Σε περίπτωση διακοπής, μόνο η δυτική εκδοχή των γεγονότων θα είναι γνωστή.

Η τρίτη κρίση είναι εκείνη που αφορά την Χεζμπολάχ. Αυτό το δίκτυο αντίστασης στην ισραηλινή κατοχή σταδιακά μετατραπεί σε ένα πολιτικό κόμμα και συμμετάσχει στην κυβέρνηση. Υποστηρίχθηκε κυρίως από τη Συρία κατά την περίοδο 1982-2005, και στράφηκε σταδιακά προς το Ιράν μετά την αποχώρηση του Συριακού Αραβικού στρατού από το Λίβανο.

Κατά την περίοδο 2006-2013, έλαβε ένα τεράστιο οπλοστάσιο από τους Ιρανούς Φρουρούς της Επανάστασης. Ωστόσο, μετά την εκλογή του Σεΐχη Χασάν Ρουχανί στο Ιράν, η Χεζμπολάχ προετοιμάζεται για διακοπή των σχέσεων και αναπτύσσει τις δικές της πηγές χρηματοδότησης με βάση τη λιβανική διασπορά ή/και των Σιιτών του εξωτερικού, κυρίως στην Αφρική και την Λατινική Αμερική.
Μετά την υπογραφή της συμφωνίας των 5 + 1 με το Ιράν στις 14 Ιουλίου 2015, η Χεζμπολάχ πολεμά έναντι των τζιχαντιστών, στο πλευρό του συριακού αραβικού στρατού, ενώ σταδιακά αποστασιοποιείται από την Τεχεράνη.

Στις 16 Δεκεμβρίου 2015, το Κογκρέσο των ΗΠΑ ενέκρινε ομόφωνα ένα νόμο που απαγορεύει στις τράπεζες να συνεργαστούν με τη Χεζμπολάχ ή φορείς που σχετίζονται με την λιβανική Αντίσταση και με σκοπό να διακοπεί η λειτουργία του τηλεοπτικού σταθμού Al-Manar [5]. Το κείμενο αυτό ενισχύει ένα άλλο που χρονολογείται από το 2014. Αμέσως το Υπουργείο Οικονομικών επέβαλε κυρώσεις κατά του Youssef Αλί Sharara, Διευθύνοντα Σύμβουλου της Spectrum Investment Group, που κατηγορείται για συμμετοχή στο σύστημα χρηματοδότησης της Αντίστασης [6]. Ο αμερικανικός νόμος ακολουθήθηκε με ψήφισμα του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου και μετά των Υπουργών Εσωτερικών και Εξωτερικών του Αραβικού Συνδέσμου που αποκαλούν τη Χεζμπολάχ «τρομοκρατικό κίνημα».

Ο μηχανισμός πλέον ολοκληρώθηκε: η οικονομία του Λιβάνου είναι ερειπωμένη και η αρχή της Αντίστασης στην ισραηλινή κατοχή εξομοιώνεται με την τρομοκρατία. Ο τηλεοπτικός σταθμός Al-Manar αναμένεται να μην είναι πλέον προσβάσιμος μέσω Nilesat και Arabsat, περιορίζοντας σημαντικά το ακροατήριο του.

Δύο επιλογές είναι πλέον δυνατές για την Ουάσιγκτον και το Τελ Αβίβ: είτε ένας συμβατικός πόλεμος όπως το 2006, είτε –πιο απλός και διακριτικός- ένας εμφύλιος πόλεμος, όπως γνώρισε ο Λίβανος από το 1975 έως το 1990.
Ο τελευταίος συνταγματικός πρόεδρος του Λίβανου, Εμίλ Λαχούντ ζητά την άμεση μεταρρύθμιση του εκλογικού νόμου, έτσι ώστε η επόμενη Βουλή να μην θα είναι αντιπροσωπευτική των θρησκευτικών κοινοτήτων, αλλά του πληθυσμού.
Αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να αποφευχθεί ο εμφύλιος πόλεμος.

Τιερί Μεϊσάν
Μετάφραση
Κριστιάν Άκκυριά
Πηγή
Ινφογνώμων Πολιτικά (Ελλάδα)

[1] « Au Liban, une manifestation populaire pour "la chute du régime" » (« Στο Λίβανο, μια δημοφιλής διαδήλωση για ‘τη πτώση του καθεστώτος’ »), par Thierry Meyssan, Réseau Voltaire, 24 août 2015.

[2] « L’Arabie saoudite annule son don de 3 milliards au Liban » («Η Σαουδική Αραβία ακυρώνει την δωρεά της των 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο Λίβανο»), Réseau Voltaire, 20 février 2016.

[3] « Le silence et la trahison qui valaient 3 milliards de dollars » («Η σιωπή και η προδοσία που άξιζαν 3 δισεκατομμύρια δολάρια»), par Thierry Meyssan, Réseau Voltaire, 15 janvier 2014.

[4] « La mort du cheikh El-Nimr fait vaciller le régime des Saoud » («Ο θάνατος του Σεΐχη Αλ-Nιμρ λικνίζει το καθεστώς των Σαούντ»), par André Chamy, Réseau Voltaire, 3 janvier 2016.

[5] “Hezbollah International Financing Prevention Act of 2015 (H.R.2297)”, Voltaire Network, 16 December 2015.

[6] « Treasury Sanctions Hizballah Financier and His Company », U S Department of the Treasury, January 7, 2016.