Ο Τραμπ και οι αποσχίσεις

Τα τελευταία χρόνια, η CIA υποστήριξε αποσχιστικά κινήματα υπέρ των Λούο (Luo) στην Κένυα, των Κούρδων στο Ιράκ και των Καταλανών στην Ισπανία. Αυτές οι ομάδες, που πίστευαν πριν από λίγο ότι θα επετύγχαναν με τεχνητό τρόπο να δημιουργήσουν νέα ανεξάρτητα Κράτη εγκαταλείφτηκαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ και είναι στα πρόθυρα της κατάρρευσης.

Ηνωμένες Πολιτείες: η απόσχιση, μόνο στην υπηρεσία της οργανωμένης λεηλασίας

Οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν πάντα ένα μεταβλητό όραμα για τα δικαιώματα των λαών να αυτόπροσδιορίζονται.

Το 1861, η Ουάσιγκτον δεν ανέχονταν ότι οι νότιες πολιτείες της χώρας απαιτούσαν να συνεχίζουν να ζουν ως Συνομοσπονδία, ενώ εκείνες του Βορρά ήθελαν να επιβάλουν μια Ομοσπονδία με τελωνειακούς δασμούς και μία μοναδική κεντρική τράπεζα. Κατά την άφιξή του στο Λευκό Οίκο, ο πρόεδρος Αβραάμ Λίνκολν κατέστειλε την απόσχιση. Μόνο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου το ηθικό ζήτημα της δουλείας προσδιόρισε προοδευτικά τις δύο πλευρές. Σήμερα είναι εύκολο να ξεχάσουμε το ένα εκατομμύριο νεκρών αυτού του πολέμου και να καταδικάσουμε τους σύμμαχους της Συνομοσπονδίας ως ρατσιστές, ενώ στην αρχή της σύγκρουσης το θέμα της δουλείας δεν ελήφθη υπόψη αφού και η Ομοσπονδία περιλάμβανε επίσης πολιτείες με δουλεία.

Κατά τη διάρκεια της κατασκευής της Διώρυγας του Παναμά, λίγο πριν από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ουάσιγκτον επινόησε ένα παναμέζικο λαό, υποστήριξε αυτό το αυτονομιστικό κίνημα ενάντια στη Κολομβία, και ήταν η πρώτη χώρα που αναγνώρισε την ανεξαρτησία του. Στη συνέχεια, η Ουάσιγκτον εγκατέστησε μια σημαντική στρατιωτική βάση και κατέσχεσε de facto το εργοτάξιο κατασκευής της Διώρυγας κάτω από τη μύτη των Γάλλων επενδυτών. Όσο για την ψευδό-ανεξαρτησία, ο πρόεδρος Ομάρ Τορίχος που επαναδιαπραγματεύθηκε τη κυριαρχία της Διώρυγας το 1977, ποτέ δεν την είδε και σκοτώθηκε σε αεροπορικό δυστύχημα. Ο αρχηγός Επιτελείου στρατηγός Manuel Noriega, δεν την είδε ούτε και αυτός, όταν η Ουάσιγκτον αποφάσισε να τον ξεφορτωθεί στο τέλος του πολέμου ενάντια στους Σαντινίστας (Ιράν-Κόντρας). Κατηγορούμενος ότι ήταν υπεύθυνος για το θάνατο ενός Αμερικανού στρατιώτη το 1989, αιχμαλωτίστηκε από τον στρατό των ΗΠΑ και η χώρα του καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της επιχείρησης «Just Cause» (sic).

Ως εκ τούτου, η Ουάσινγκτον δεν έχει καμία ηθική δικαιολογία για το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση.

Κένυα: η «καλή χρήση» του ρατσισμού

Η Κένυα δεν είναι ανεξάρτητη παρά μόνο εδώ και 53 χρόνια. Παρά την επιρροή του Κομμουνιστικού Κόμματος κατά τη διάρκεια του αγώνα ανεξαρτησίας, ο πληθυσμός παραμένει οργανωμένος κατά τρόπο φυλετικό. Κατά συνέπεια, η σύγκρουση μεταξύ του νυν προέδρου Ουχουρού Κενυάτα (Uhuru Kenyatta )και του αιώνιου αντίπαλού του Ράιλα Οντίνγκα είναι καταρχάς μια αντιπαλότητα μεταξύ των Κικούγιου, που αντιπροσωπεύουν το 22% του πληθυσμού και των Λούο που αντιπροσωπεύουν μόνο το 13%, αλλά που, συμμαχώντας με τους Καλεντζίν (Kalenjin) μπορούν να συγκεντρώσουν το 24% του εκλογικού σώματος. Κατά τα τελευταία χρόνια, η πλειοψηφία δεν έπαψε να ανατρέπεται με κάθε αντιστροφή της εφήμερης συμμαχίας Λούο - Καλεντζίν. Ιστορικά, κυρίως οι Κικούγιου κατέκτησαν την ανεξαρτησία της χώρας και πολέμησαν στη δεκαετία του 1950 ενάντια στη πρωτοφανή αγριότητα της βρετανικής καταστολής
 [1]. Εκείνοι λοιπόν κέρδισαν την προεδρία το 1964 με τον Jomo Kenyatta. Ο τελευταίος επέλεξε ως πρωθυπουργό έναν ηγέτη των Λούο, ο οποίος είχε δεσμευτεί μαζί του κατά του απαρτχάιντ και της μονοπώλησης της γεωργικής γης από τους αποίκους Ογκίνγκα Οδίνγκα (Oginga Odinga). Ωστόσο, αυτό το δίδυμο δεν λειτούργησε και βρισκόμαστε μισό αιώνα αργότερα σε μια σύγκρουση μέχρι και σήμερα.

Οποιαδήποτε πολιτική ανάγνωση αυτής της αντιπαλότητας φτάνει γρήγορα στα όριά της, καθώς οι ηγέτες και των δύο πλευρών έχουν αλλάξει γνώμη και συμμαχίες αρκετές φορές, με πρόφαση ή αιτία την εθνοτική τους διαφορά. Καμία δημοκρατία δεν μπορεί να λειτουργήσει σε μια φυλετική ή εθνοτική κοινωνία και χρειάζεται τουλάχιστον ένας αιώνας για να μετακινηθεί η υπακοή σε φατρίες σε προσωπική ευθύνη. Ο καθένας πρέπει επομένως να πάρει την Κένυα για αυτό που είναι: μια κοινωνία σε μετάβαση στην οποία ούτε οι εθνοτικοί ούτε οι δημοκρατικοί κανόνες μπορούν να λειτουργήσουν πλήρως.

Το 2005, ο πρόεδρος Κικουγιού (Kikuyu) έκανε συμμαχία με την Κίνα. Σε απάντηση, η CIA υποστήριξε έναν Λούο αντίπαλό του. Ανακαλύπτοντας η CIA πως ένας Αμερικανός βουλευτής είναι Λούο και ο πατέρας του ήταν σύμβουλος του Ογκίγκα Οντίνγκα, οργανώνει για τον εν λόγω βουλευτή ένα ταξίδι στην Κένυα προκειμένου να υποστηρίξει τον Ράιλα Οντίνγκα. Παρεμβαίνοντας στη τοπική πολιτική, ο γερουσιαστής του Ιλινόις, Μπαράκ Ομπάμα, θα πραγματοποιήσει προεκλογικές συγκεντρώσεις με τον Ράιλα το 2006, ισχυριζόμενος επί πλέον ότι είναι ξάδερφος του. [2]

Οι Ηνωμένες Πολιτείες οργάνωσαν μια μεγάλη προβοκάτσια αποστέλλοντας ρατσιστικά SMS στους Λούο κατά τη διάρκεια της ανακήρυξη των αποτελεσμάτων των προεδρικών εκλογών και οδήγησαν σε συμπλοκές που άφησαν περισσότερους από χίλιους νεκρούς και 300.000 εκτοπισμένους. Η επιχείρηση αυτή περιέπεσε σε λήθη.

Παράλληλα με το Πεντάγωνο, η εταιρία Cambridge Analytica (CA) που συμμετείχε στην εκστρατεία του Τεντ Κρουζ και στη συνέχεια του Ντόναλντ Τραμπ, έγινε σύμβουλος του Ουχουρού Κενυάτα κατά την προεδρική εκστρατεία του το 2013 και το 2017 (δηλαδή, ενώ ο Στιβ Μπάνον ήταν για λίγο μέτοχος της εταιρείας) [3].

Ο Οντίνγκα, εν τω μεταξύ, προσέλαβε το υπ’ αριθμόν 2 στέλεχος του τμήματος πληροφορικής της εκλογικής επιτροπής της Aristotle Inc - μια εταιρεία που μπορεί να συνδέεται με τη δολοφονία του Chris Msando - ο οποίος σκοτώθηκε από άγνωστους στις 29 Ιουλίου [4].

Εντούτοις, ο Ραϊλα Οντίνγκα (Raila Odinga) κατάφερε να ακυρώσει τις προεδρικές εκλογές του 2017 και αρνήθηκε να ξαναπαρουσιαστεί όταν επανήλθε η ψηφοφορία. Η ιδέα ήταν να ξεκινήσει η απόσχιση του εδάφους των Λούο. Ο Οντίνγκα φέρεται να διεκδικούσε τότε την προσάρτηση των εδαφών των Λούο της Ανατολικής και Κεντρικής Αφρικής στο όνομα του έργου που είχε γίνει από τον πατέρα του, τον Ker (πνευματικό ηγέτη) των Λούο, Ογκινγκα Οντίνγκα.

Ωστόσο, η αμερικανική πρεσβεία κράτησε ξαφνικά απόσταση από τον πρώην προστατευόμενο της. Έχοντας μποϊκοτάρει τον δεύτερο γύρο στις προεδρικές εκλογές και εγκαταλειμμένος ξαφνικά, ο Ραϊλα Οντίνγκα ζήτησε νέα ακύρωση και τρίτη ψηφοφορία.

Ιρακινό Κουρδιστάν: όπως στο Ισραήλ και τη Ροδεσία, η ανεξαρτησία για τους εποίκους

Ως μέρος του σχεδίου αναδιαμόρφωσης της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, το Πεντάγωνο είχε προγραμματίσει από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001 να διαμελίσει το Ιράκ σε τρία ξεχωριστά κράτη, από τα οποία το ένα λόγω του κουρδικού πληθυσμού του. Μια παραλλαγή αυτής της ιδέας προέκυψε μετά την πρόταση του Council on Foreign Relations (Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων) το 2006 για την ομοσπονδία της χώρας σε τρεις αυτόνομες περιοχές [5], σχέδιο που τέθηκε στη Γερουσία των ΗΠΑ με διμερή τρόπο από τον Joe Biden (D.) και τον Sam Brownback (Rep.). Ωστόσο, το ισραηλινό επιτελείο προέτρεψε αυτές οι τρεις οντότητες να είναι τελείως ανεξάρτητες ώστε να μπορούν να εγκαταστήσουν πυραύλους στα βόρεια σύνορα της Συρίας και στα δυτικά σύνορα του Ιράν.

Η λέξη "Κούρδος" αναφέρεται σε νομάδες που ταξίδευαν σε ολόκληρη την Εγγύς Ανατολή. Τον δέκατο ένατο αιώνα, ορισμένοι από αυτούς σταθεροποιήθηκαν στην σημερινή Τουρκία, σε μια περιοχή όπου έγιναν η πλειοψηφία. Στη διάρκεια της επιχείρησης Καταιγίδας της Ερήμου (Operation Desert Storm), το 1991, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο δημιούργησαν δύο ζώνες απαγόρευσης πτήσεων, μία από τις οποίες έγινε το καταφύγιο Κούρδων αντίπαλων του προέδρου Σαντάμ Χουσεΐν. Δεδομένου ότι η ιρακινή κοινωνία είναι οργανωμένη με φυλετικό τρόπο, οι Κούρδοι Σουνίτες ακολούθησαν την οικογένεια Μπαρζανί, ενώ οι Κούρδοι Σιίτες ακολούθησαν την οικογένεια Ταλαμπανί και οι Κούρδοι Γιαζιντί τον Baba Shaikh (πνευματικό ηγέτη). Με την ενοποίηση του πληθυσμού στη ζώνη απαγόρευσης πτήσεων, προέκυψε η αντιπαλότητα μεταξύ των Μπαρζανί και των Ταλαμπανί. Οι πρώτοι έκαναν έκκληση στον πρόεδρο Σαντάμ Χουσεΐν για να τους απαλλάξει από τους δεύτερους, αλλά ο τελευταίος ακολουθούσε μια άλλη ατζέντα. Όντως, κατά τη διάρκεια της πτώσης του «Σαντάμ» το 2003, οι Ηνωμένες Πολιτείες έβαλαν τον Μπαρζάνι στην κορυφή της περιοχής, γνωστής σήμερα ως «Ιρακινό Κουρδιστάν». Κατά τη διάρκεια του πολέμου κατά της Συρίας, η CIA χειραγώγησε το ιρακινό Κουρδιστάν για να προμηθεύσει όπλα στους τζιχαντιστές. Το 2014, όταν οργάνωνε το Χαλιφάτο, επέτρεψε στους Μπαρζανί να εκμεταλλευτούν τη σύγχυση και να κατακτήσουν νέα εδάφη. Το φέουδο τους διευρύνθηκε προοδευτικά κατά 80%, προσαρτώντας πληθυσμούς μουσουλμάνων και χριστιανών Αράβων. Παρεμπιπτόντως, οι Μπαρζανί άφησαν τους τζιχάντες να σφαγιάσουν ή να υποδουλώσουν τους Κούρδους Γιαζιντί.

Όταν, αντιστρέφοντας την ιμπεριαλιστική πολιτική της χώρας του, ο πρόεδρος Τραμπ αποφάσισε να καταστρέψει το Ντάες και όταν ο στρατός του έστρωσε κινήθηκε πραγματικά προς αυτή την κατεύθυνση, οι μη-κουρδικοί πληθυσμοί που ζούσαν κάτω από το ζυγό των Μπαρζανί, ζήτησαν να επανασυνδεθούν με τη Βαγδάτη. Ο πρόεδρος Μασούντ Μπαρζανί, ο οποίος ισχυριζόταν ότι ήταν αδύνατο να διεξαχθούν εκλογές κατά τη διάρκεια του πολέμου για να παραμείνει στην εξουσία πέρα από τη θητεία του, διοργάνωσε ένα δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία. Στόχος του ήταν να ρυθμίσει την εξουσία του και να ζητήσει την αναγνώριση των εδαφικών του κατακτήσεων.

Κατά τη διάρκεια της εκστρατείας για το δημοψήφισμα, οι Μπαρζάνι ισχυρίστηκαν ότι είχαν εξασφαλίσει την υποστήριξη 80 κρατών, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και της Γαλλίας, που θα τους βοηθούσαν εάν το Ιράκ και οι γείτονές τους αρνιούνταν την ανεξαρτησία. Οι σύμμαχοι των Μπαρζάνι, ενώ δήλωναν ότι δεν ήταν η κατάλληλη στιγμή για την ανεξαρτησία, απέφυγαν να αρνηθούν τη θέση που τους απέδιναν οι Μπαρζάνι, με εξαίρεση το Ισραήλ, το οποίο υποστήριξε δημόσια την ανεξαρτησία. Πιο διακριτικά, πολλά Κράτη έστειλαν υψηλόβαθμους εκπροσώπους επιτόπου, δείχνοντας εμπράκτως ότι υποστήριζαν τους Μπαρζανί.

Αλλά όταν, μετά από μια νόθα ψηφοφορία, οι Μπαρζανί ανακοίνωσαν ότι ο λαός υποστήριζε με το 92% την ανεξαρτησία και, δηλαδή την de facto δικτατορία τους, το Ιράκ, η Τουρκία και το Ιράν απείλησαν να επέμβουν στρατιωτικά. Αλλά κανένα από τα 80 κράτη που ανέφεραν οι Μπαρζανί δεν αντέδρασε, επειδή, εν τω μεταξύ, ο πρόεδρος Τραμπ είχε αντιταχθεί τόσο στο σχέδιο κατακερματισμού του Ιράκ όσο και στην αναγνώριση των κατακτήσεων των ιρακινών Κούρδων.

Ξαφνικά, ξεφούσκωσε το μπαλόνι. Η Τουρκία και το Ιράν προετοιμάζονταν να εισβάλουν από κοινού στο νέο Κράτος, αλλά τους έκοψε τα πόδια η ιρακινή επέμβαση. Σε 48 ώρες, τα στρατεύματα της Βαγδάτης απελευθέρωσαν πολλά από τα προσαρτημένα εδάφη από την Αρμπίλ, ενώ περισσότεροι από 100.000 Κούρδους αποίκους τράπηκαν σε φυγή. Ωστόσο απέφυγαν να συνεχίσουν την προέλαση τους προς την Ερμπίλ, παραδεχόμενοι με αυτόν τον τρόπο τη νομιμότητα των ιστορικών διεκδικήσεων του κουρδικού Λαού, αλλά απορρίπτοντας τους ισχυρισμούς των Μπαρζανί για ένα δήθεν Κουρδιστάν σε αραβικό έδαφος.

Πάρα πολλοί ιρακινοί Κούρδοι αρνήθηκαν να υποστηρίξουν την ανεξαρτησία του ψευδο-Κουρδιστάν. Πρώτα ήταν η περίπτωση των Γιαζιντί που δημιούργησαν στις 25 Ιουλίου τη δική τους αυτόνομη επαρχία, το Εζιντιχάν (Ezidikhan) [6] και μετά ήταν η περίπτωση των καντονιών του Τζερμιάν (Germian) και της Σουλεϊμανιγίας (Sulaimaniyah), τα οποία κάποτε υπέστησαν τη σκληρότερη καταστολή από τον Σαντάμ Χουσεΐν, και τα οποία μποϊκόταραν το δημοψήφισμα [7], και επίσης των Σιίτων της οικογένειάς Ταλαμπανί οι οποίοι φιλοξένησαν τον στρατηγό Κασέμ Σολεϊμάνι των Φρουρών της Επανάστασης που ήρθε για να προετοιμάσει την απελευθέρωση των προσαρτημένων αραβικών εδαφών, δηλαδή των αποίκων που είχαν έρθει για να εγκατασταθούν στο Κιρκούκ και σήμερα βρίσκονται στην κατάσταση των Γάλλων pieds-noirs (σ. μτφ. Γάλλοι άποικοι της Αλγερίας) μετά την ανεξαρτησία της Αλγερίας.

Απομονωμένος, ο Μασούντ Μπαρζάνι παραιτήθηκε, πιθανώς προς όφελος του ανιψιού του, Νεχίρβαν Μπαρζανί.

Καταλονία: ψεύτικοι αυτονομιστές και αληθινοί συνωμότες

Φανταζόμαστε ότι η καταλανική ανεξαρτησία σφυρηλατήθηκε στην αντίσταση κατά του φασισμού. Αυτό είναι λάθος. Το πρώτο καταλανικό κόμμα για την ανεξαρτησία, Estat Català, ιδρύθηκε το 1922, ήτοι πριν από τις δικτατορίες του Miguel Primo de Rivera και του Francisco Franco στην Ισπανία.

Φανταζόμαστε ότι ο ιδρυτής του, Francesc Macià (ο «παππούς»), ήθελε να δημιουργήσει ένα ανεξάρτητο Κράτος που ποτέ δεν υπήρχε, προκειμένου να σώσει τη περιοχή της Βαρκελώνης από τον φασισμό. Και αυτό είναι λάθος. Ήθελε να προσαρτήσει την Ανδόρα, τη νοτιοανατολική Γαλλία και μέρος της Σαρδηνίας, διότι, σύμφωνα με τον ίδιο, η Καταλονία καταπιεζόταν από την Ανδόρα, την Ισπανία, τη Γαλλία και την Ιταλία.

Φανταζόμαστε ότι οι Καταλανοί αυτονομιστές είναι ειρηνιστές. Και αυτό είναι λάθος. Το 1926, ο Francesc Macià επιχείρησε πραξικόπημα μετά από τη στρατολόγηση μιας εκατοντάδας Ιταλών μισθοφόρων.

Φανταζόμαστε ότι οι Καταλανοί αυτονομιστές είναι ιστορικά αριστεροί. Και αυτό είναι λάθος. Το 1928, ο Francesc Macià ίδρυσε στην Αβάνα, με τη βοήθεια του φιλο-αμερικανού Κουβανού δικτάτορα Gerardo Machado, το Επαναστατικού Αυτονομιστικό Κόμμα της Καταλονίας.

Οι Καταλανοί αυτονομιστές δεν υποστηρίχτηκαν ποτέ από τα αντι-ιμπεριαλιστικά Κράτη, ειδικά δε από τη Σοβιετική Ένωση κατά τη διάρκεια του ισπανικού εμφυλίου πολέμου (αν και ο Francesc Macià πήγε να ζητήσει την βοήθεια της Μόσχας το 1924 και είχε κερδίσει την υποστήριξη του Μπουχάριν και του Ζινόβιεφ). Το περισσότερο που είχε πετύχει ο Macià ήταν να είχε συνάψει κάποιες συμμαχίες με ορισμένα μέλη της Δεύτερης Διεθνούς.

Διεκδικώντας την αμεσότητα του με τον Macià (και όχι με το πρώην αφεντικό του, Jordi Pujol) και, συνεπώς, υποστηρίζοντας άμεσα το σχέδιο προσάρτησης της Ανδόρας, και μέρος της Γαλλίας και της Ιταλίας, ο Κάρλες Πουτζδεμόν ποτέ δεν προσπάθησε να κρύψει τους αγγλοσάξονες υποστηρικτές του.

Δημοσιογράφος, του οποίου η Ρουμάνα σύζυγός Μαρκέλα Τοπόρ (Marcela Topor) έγινε αρχισυντάκτρια, εξέδωσε ένα μηνιαίο περιοδικό για να ενημερώνει τους χορηγούς του για την εξέλιξη του αγώνα του. Δεν γράφεται, όπως θα ήταν φυσικό, στα καταλανικά ή τα ισπανικά, αλλά στα αγγλικά: Catalonia Today,. Παρομοίως διαχειρίζεται ενώσεις που προωθούν την καταλανική ανεξαρτησία, όχι στην Ισπανία, αλλά στο εξωτερικό, που χρηματοδοτούνται από τον George Soros [8].

Οι Καταλανοί αυτονομιστές, όπως οι όμοιοι τους Λούο στη Κένυα και Κούρδοι στο Ιράκ, δεν έχουν αφομοιώσει την αλλαγή που έγινε στο Λευκό Οίκο. Βασισμένοι στο Κοινοβούλιο, όπου διαθέτουν τη πλειοψηφία των εδρών, παρά το γεγονός ότι έλαβαν την μειοψηφία των ψήφων κατά την εκλογή τους, ανακήρυξαν την ανεξαρτησία μετά το δημοψήφισμα της 1ης Οκτωβρίου 2017. Πίστευαν ότι θα είχαν την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών και, κατά συνέπεια, της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλλά ο πρόεδρος Τραμπ δεν τους υποστήριξε περισσότερο από ό, τι έκανε με τους ιρακινούς Κούρδους και τους Λούο. Ως αποτέλεσμα, η Ευρωπαϊκή Ένωση παρέμεινε αντίθετη προς το νέο Κράτος..

Συμπέρασμα

Τα παραπάνω παραδείγματα αποσχίσεων δεν έχουν καμία σχέση με την αποαποικιοποίηση, η οποία γέννησε το δικαίωμα των λαών στην αυτοδιάθεση. Εξάλλου, σε αυτές τις τρεις περιπτώσεις, αυτά τα κράτη δεν είναι βιώσιμα εκτός αν προσαρτούν άλλα εδάφη τα οποία δεν ζήτησαν τίποτα, όπως φιλοδοξούν ο Raila Odinga και ο Carles Puidgdemont και όπως το είχε σχεδιάσει ο Massoud Barzani.

Είναι συνηθισμένο να λέγεται ότι ο πρόεδρος Trump είναι ψυχικά ασθενής, ότι υποστηρίζει τους νοσταλγούς της ρατσιστική Συνομοσπονδίας και δεν έχει εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, παρατηρούμε ότι κατάφερε για την ώρα να σταματήσει τις επιχειρήσεις των προκατόχων του και να διατηρήσει μια σχετική σταθερότητα στην Κένυα, το Ιράκ και την Ισπανία. Αυτό αξίζει να τονίζεται.