Ο Τζάρεντ Κούσνερ και το «δικαίωμα στην ευτυχία» των Παλαιστίνιων

Η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση, η οποία ήταν αρχικά ένα καθυστερημένο επεισόδιο της ευρωπαϊκής αποικιοκρατικής κατάκτησης, αναπτύχθηκε για να αποτρέψει την αραβική ενότητα. Δεν ήταν πλέον ζήτημα να επιβεβαιωθεί η ισχύς των Δυτικών στη Μέση Ανατολή, αλλά να εξασφαλίζεται ότι οι Άραβες δεν αποτελούν ένα μπλοκ που τους ανταγωνίζεται. Από αποικιοκρατική, η λογική τους είχε γίνει αυτοκρατορική, ευθυγραμμιζόμενη πίσω από τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Αλλά σήμερα, οι δυτικές δυνάμεις που κυριαρχούν στον κόσμο για μερικούς αιώνες είναι σε παρακμή, ενώ η Ασία, φορέας άλλων πολιτισμών, ξαναγίνεται το κέντρο του κόσμου. Συνεπώς, μειώνεται η πίεση που ασκείται στους Άραβες. Είναι σε αυτό το πλαίσιο που ο πρόεδρος Τραμπ τερματίζει το δόγμα Cebrowski της καταστροφής των κοινωνικών και κρατικών δομών στην περιοχή και προσπαθεί να κατευνάσει την ισραηλινή διένεξη.

Η προσωπική ομάδα του Ντόναλντ Τραμπ για τις διεθνείς διαπραγματεύσεις –που αποτελείται από τους πιστούς υπασπιστές του, Τζάρεντ Κούσνερ (τον γαμπρό του) και τον Jason Greenblatt (πρώην αντιπρόεδρο του ομίλου του, Trump Organisation) - αντιμετωπίζει ωστόσο το παλαιστινιακό ζήτημα υπό τη γεωπολιτική γωνία του. Μην έχοντας καμία διπλωματική εμπειρία, δεν πρόκειται για εκείνους να βρουν μια λύση που να ικανοποιεί όλους τους πρωταγωνιστές, αλλά να μειώσει την πίεση σε αυτό το πληθυσμό, έτσι ώστε να μπορεί να ζήσει κανονικά σύμφωνα με το ιδανικό του δικαιώματος στην ευτυχία που είναι γραμμένο στο Σύνταγμα των ΗΠΑ. Είναι ένας υψηλότατος στόχος για τον Ντόναλντ Τραμπ ο οποίος θέλει να διαλύσει τον αμερικανικό ιμπεριαλισμό και να τον αντικαταστήσει με τη λογική του εμπορικού ανταγωνισμού.

Ασφαλώς, είναι ευκολότερο για τους Κούσνερ και Greenblatt, δύο ορθόδοξους Εβραίους, να καταλάβουν τους Ισραηλινούς παρά τους Άραβες, αλλά από την άποψη που τοποθετούνται, δεν έχει καμία σημασία. Ό, τι και να λένε, ο στόχος τους δεν είναι η επίτευξη της ειρήνης, αλλά μόνο η απεμπλοκή της κατάστασης. Χρησιμοποιούν την ιουδαιότητα τους ως ατού, διότι τους υποδεικνύει να μην σκάψουν το ζήτημα των ευθυνών, ένα ζήτημα που θα προέκυπτε εάν επιδίωκαν να εγκαθιδρύσουν μια δίκαιη και μόνιμη ειρήνη.

Η «μέθοδος Τραμπ», για την οποία και οι δύο έχουν εκπαιδευτεί για πολλά χρόνια, μπορεί να συνοψιστεί ως εξής:
• πρώτα να σημειωθεί η πραγματικότητα, ακόμα κι αν αυτό σημαίνει να εγκαταλειφθεί μια καλά εκλεπτυσμένη επίσημη ρητορική·
• δεύτερον, να εξεταστούν όλα τα πλεονεκτήματα που μπορεί να αντληθούν από προηγούμενες διμερείς συμφωνίες·
• και τρίτον, να ληφθεί υπόψη όσο το δυνατόν περισσότερο το πολυμερές Δίκαιο [1].

Οι δύο άνδρες, οι οποίοι απέχουν από οποιαδήποτε δημόσια δήλωση, οργώνουν την περιοχή, χωρίς να αποκαλύπτουν την ημερήσια διάταξη τους της επόμενης μέρας. Ωστόσο, οι συνομιλητές τους είναι πολύ πιο φλύαροι. Σιγά σιγά, αποκαλύπτουν το σχέδιο που αναπτύσσουν.

Τελικά, οι Κούσνερ και Greenblatt αναβιώνουν την πρωτοβουλία του πρίγκιπα Αμπντουλάχ (2002) [2]. Εκείνη την εποχή, ο μελλοντικός βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας είχε προωθήσει τις αραβικές απόψεις, όχι με βάση τις συμφωνίες του Όσλο (1991), αλλά με βάση τα ψηφίσματα 194 (1948) [3] της Γενικής Συνέλευσης και 242 (1967) [4] και 338 (1973) [5] του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Βασική αρχή του ήταν «γη έναντι ειρήνης»: οι Άραβες ήταν πρόθυμοι να αναγνωρίσουν το Ισραήλ και να ζήσουν ειρηνικά μαζί του, αν αποσυρόταν στα σύνορά του 1967. Απορρίφτηκε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό της εποχής, τον Αριέλ Σαρόν. Ο τελευταίος είχε ξεκινήσει την καριέρα του το 1948, διατάζοντας μία από τις τρομοκρατικές μονάδες που δολοφονούσαν Άραβες στην τύχη και ανάγκαζαν τους επιζώντες να διαφύγουν (η Νάκμπα, Nakba ). Γεμάτος αποικιακής ιδεολογίας, φιλοδοξούσε να κατακτήσει όλη τη γη, από το Νείλο στον Ευφράτη.

Οι Κούσνερ και Greenblatt ξαναπαίρνουν την αρχή του πρίγκιπα Αμπντουλάχ, αλλά σημειώνοντας το καθημερινό ροκάνισμα των γαιών από το Ισραήλ, σχεδιάζουν να αφήσουν πολύ περισσότερες, υπό την προϋπόθεση να σταματήσει.

Σήμερα, περίπου το ένα τρίτο των Ισραηλινών σκέφτεται το πεπρωμένο τους με αναφορά στο ρατσισμό του Ταλμούδ. Η πλειοψηφία του ισραηλινού εβραϊκού πληθυσμού, εν τω μεταξύ, γεννήθηκε στο Ισραήλ και δεν έχει καμία σχέση με τις φαντασιώσεις του παρελθόντος. Είναι απλώς άνθρωποι που θέλουν να ζήσουν ειρηνικά. Εκτός από την καθιέρωση μιας συλλογικής ευθύνης, δεν ευθύνονται για τα εγκλήματα των παππούδων τους. Συνεπώς, μπορούν να συμφωνήσουν να επιστρέψουν στα σύνορα του 1967.

Ομοίως, δεν υπάρχουν πλέον σχεδόν επιζώντες Άραβες από Νάμπκα (Nakba).
Το διεθνές δίκαιο καταδικάζει αυτή την εθνοκάθαρση και υποχρεώνει το Ισραήλ να αναγνωρίσει το αναφαίρετο δικαίωμα των θυμάτων και των απογόνων τους να επιστρέψουν στη γη από την οποία εκδιώχθηκαν. Ωστόσο, οι Παλαιστίνιοι Άραβες έχασαν τον αραβοϊσραηλινό πόλεμο του 1948. Μπορούν επομένως να ζητήσουν αποζημιώσεις, αλλά όχι να επιδιώκουν να ξαναπάρουν πίσω τις ακίνητες περιουσίες που εγκατέλειψαν οι παππούδες τους και μετά έχασαν. Αυτό το τελευταίο σημείο καταγράφηκε από την ειρηνευτική πρωτοβουλία του πρίγκιπα Αμπντουλά, αλλά δεν έχει εξομοιωθεί ακόμα από τις αραβικές κοινές γνώμες.

Από την άλλη πλευρά, σήμερα υπάρχουν τόσοι Παλαιστίνιοι Άραβες στην Ιορδανία, όσοι είναι όλοι μαζί στη Δυτική Όχθη, στη Λωρίδα της Γάζας και στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Επιστρέφοντας σε μια παλιά βρετανο-αραβική υπόθεση, οι Κούσνερ και Greenblatt προτείνουν να συγχωνευθούν τα τέσσερα εδάφη σε ένα μόνο Κράτος. Η νέα Ιορδανία θα εξακολουθούσε να είναι ένα Χασεμιτικό βασίλειο, υπό τον βασιλιά Αμπντουλάχ Β (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον προηγούμενο Σαουδάραβο πρίγκιπα) και έναν Παλαιστίνιο πρωθυπουργό. Οι Κούσνερ και Greenblatt φαντάστηκαν ότι, απορροφώντας την ανεξάρτητη Δυτική Όχθη στο ιορδανικό Βασίλειο, θα έβαζαν τον πρόεδρο Mahmoud Abbas (83) σε σύνταξη, λόγος για το οποίο αυτός ο δημοκράτης τους στέλνει στη κόλαση και αρνείται να τους δεχθεί.

Μέχρι το 1967, η Ιορδανία συμπεριέλαβε τη Δυτική Όχθη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, η ομάδα Τραμπ θέλει να προσθέσει τη Γάζα. Το τελευταίο αυτό σημείο παραμένει σε αναστολή. Μια άλλη υπόθεση θα ήταν να διατηρηθεί η σημερινή κατάσταση αυτονομίας της Γάζας. Στην περίπτωση αυτή, το έδαφος αυτό θα προσαρτηθεί στην Αίγυπτο. Μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου θα οργανωνόταν μαζί με ένα μέρος του Σινά, ώστε να επιτραπεί η οικονομική ανάπτυξη της. Οι χώρες του Κόλπου, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία, θα χρηματοδοτήσουν την αποκατάσταση του συστήματος συλλογής λυμάτων, έναν ηλιακό ηλεκτρικό σταθμό, ένα λιμάνι και ένα αεροδρόμιο.

Εδώ είναι που τα πράγματα γίνονται περίπλοκα. Από τότε που υπέγραψαν ξεχωριστή ειρήνη με το Ισραήλ, οι Αιγύπτιοι έχουν μια δύσκολη σχέση με τους Γαζάντες. Συμμετέχουν τακτικά στον αποκλεισμό της Επικράτειας. Πριν από μερικά χρόνια, ο Αιγύπτιος υπουργός Εξωτερικών, Αχμέντ Αμπούλ Γκέιτ (ο σημερινός γενικός γραμματέας του Αραβικού Συνδέσμου), έκλεινε τα σύνορα και απειλούσε τους πολίτες που ήθελαν να ξεφύγουν από αυτή την ανοικτή φυλακή ότι θα τους «έσπαγε τα πόδια».

Οι ιστορικοί Ιορδανοί, που προέρχονται από φυλές Βεδουίνων, δεν αντιπροσωπεύουν παρά μόνο το 20% του πληθυσμού της χώρας τους που πνίγεται σε έναν ωκεανό Παλαιστινίων προσφύγων. Μετά τη συγχώνευση, θα ήταν μόνο το 10%. Θα μπορούσαν να προσπαθήσουν να ενισχύσουν τον πολιτισμό τους με την πολιτογράφηση των Σύρων προσφύγων που προέρχονται από φυλές Βεδουίνων που φιλοξενούν. Πάνω απ ’όλα, η χασεμιτική μοναρχία δεν υπάρχει παρά μόνο λόγω του οράματος του ιδρυτή της δυναστείας, Σεΐχη Χουσεΐν, για την επίτευξη της αραβικής ενότητας (η «Μεγάλη Αραβική εξέγερση του 1915»). Εάν οι Παλαιστίνιοι ερμήνευαν τη συγχώνευση ως αποτυχία αυτού του σχεδίου ενάντια στο Ισραήλ, μια εξέγερση συγκρίσιμη με εκείνη του 1970 ("Μαύρος Σεπτέμβριος") θα ήταν αναπόφευκτη και η μοναρχία μπορεί να ανατραπεί.

Όλες οι εν εξελίξει διαπραγματεύσεις αποσκοπούν στην αξιολόγηση του τρόπου με τον οποίο θα καταστεί βιώσιμο το σχέδιο αυτό και πώς θα διασφαλιστεί ότι οι άλλες δυνάμεις στην περιοχή δεν θα το υπονομεύσουν. Επειδή με την πάροδο του χρόνου, αυτό που ήταν αρχικά μια τοπική αποικιακή σύγκρουση μετατράπηκε σε έναν πόλεμο του Ισραήλ με ολόκληρη την περιοχή, όχι μόνο με τους Άραβες, αλλά και με τους Τούρκους και τους Πέρσες. Εάν κάποιος από τους πρωταγωνιστές αδικηθεί από τη νέα διαμόρφωση, δεν θα παραλείψει να κάνει ενέργειες ώστε το σχέδιο να αποτύχει.

Για εβδομήντα χρόνια, τα Ηνωμένα Έθνη έλεγαν το δίκιο και καταδίκασαν το Ισραήλ επειδή δεν το σεβάστηκε, αλλά σχεδόν κανείς δεν έχει ενεργήσει για την επιβολή του. Σήμερα, όχι μόνο η πολιτική κατάσταση των Παλαιστινίων εξακολουθεί να επιδεινώνεται, αλλά η καθημερινότητά τους έχει γίνει αφόρητη.

Το σχέδιο του Λευκού Οίκου προκαλεί ήδη σοβαρές καταγγελίες μεταξύ των ηγετών της περιοχής και των δυτικών κρατών που εκμεταλλεύονται αυτή την κατάσταση. Φαίνεται να είναι πολύ καλύτερα αποδεκτό από τους ενδιαφερόμενους πληθυσμούς.