Από το Μάιο, ο Λευκός Οίκος δεν σταμάτησε να αναβάλει τη δημοσίευση της στρατηγικής του για την εθνική ασφάλεια. Στην πραγματικότητα, ο Πρόεδρος Ομπάμα σημείωσε ότι αν η ομάδα του διαχειρίζεται καλύτερα τα γεγονότα σε σχέση με την ομάδα του προκατόχου του, δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει μια συνεκτική ανάλυση για τον κόσμο και να καθορίσει το δόγμα της. Επιπλέον, η απώλεια της πλειοψηφίας και στα δύο σώματα του Κογκρέσου θα τον αναγκάσει να βρει νέους συνεργάτες.
Στις 4 Νοεμβρίου, οι ΗΠΑ θα ψηφίσουν για την ανανέωση του Κογκρέσου. Το Δημοκρατικό Κόμμα αναμένεται να ηττηθεί: Οι Ρεπουμπλικάνοι αναμένεται να αυξήσουν την πλειοψηφία τους στη Βουλή και να κερδίσουν στη Γερουσία. Επομένως, η εξουσία του προέδρου Ομπάμα θα μειωθεί.
Στις διεθνείς σχέσεις, η αλλαγή αυτή δεν αναμένεται να συμβάλει στην αποσαφήνιση των συμπεριφορών. Η κυβέρνηση Ομπάμα αντιμετωπίζει μια σοβαρή κρίση εμπιστοσύνης στις σχέσεις της με τον ισραηλινό εταίρο της, τη στιγμή που είναι έτοιμη να υπογράψει συμφωνία με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.
Είναι διαιρεμένη για τα βασικά θέματα της επικαιρότητας: η κρίση με τη Ρωσία σχετικά με την Ουκρανία, ο πόλεμος εναντίον του Ισλαμικού Εμιράτου ("Daesh"), και την αντιμετώπιση της πιθανής επιδημίας Έμπολα στην δυτικό κόσμο.
Κατά τη διάρκεια του σχηματισμού της δεύτερης κυβέρνησης του, ο Μπαράκ Ομπάμα είχε αποκλείσει τους αντιπάλους του, οι οποίοι ενώ υπερασπίζονταν δημοσίως την πολιτική του, τον υπονόμευαν πίσω από τη πλάτη του. Διόρισε αντ’ αυτού πιστούς ανθρώπους που τον υπάκουσαν πιστά, αλλά φαίνεται να στερούνται φαντασίας και δημιουργικότητας.
Παρόλα αυτά, μέχρι σήμερα, και σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις του, ο Λευκός Οίκος δεν έχει συντάξει και δημοσιεύσει το δόγμα του για την εθνική ασφάλεια. Θα έπρεπε να το είχε υποβάλει στο Κογκρέσο τον Μάιο.
Ο πρόεδρος φαίνεται να βασίζεται σε μια όλο και πιο μικρή ομάδα συμβούλων για τη λήψη των αποφάσεων του: η σύμβουλος ασφαλείας του Σούζαν Ράις και ο επικεφαλής του επιτελείου του R. Denis McDonough στο διπλωματικό πεδίο, ο Αρχηγός του Επιτελείου Στρατηγός Martin E. Dempsey στο στρατιωτικό τομέα. Ακόμα κι αν διατηρεί μια σχέση εμπιστοσύνης με τους υπουργούς Εξωτερικών και Άμυνας, Τζον Κέρι και Τσακ Χάκελ, φαίνεται να τους θεωρεί πλέον απλούς εκτελεστές.
Οι αρχές του Λευκού Οίκου
Αυτή η περιορισμένη ομάδα δρα σύμφωνα με ορισμένες αρχές.
– Πρώτον, τα μέλη της πιστεύουν ότι η Ουάσιγκτον πρέπει να επιλέξει καλύτερα τους εταίρους της. Στο παρελθόν, είχαν μυηθεί όσοι υπερασπίζονταν τα συμφέροντα των πολυεθνικών στη χώρα τους και που δεσμεύονταν ότι θα ψήφιζαν όπως τους ζητούσαν στους διεθνείς οργανισμούς, σήμερα δεν αρκεί πια. Πρέπει να δείξουν ότι είναι σε θέση να αντέξουν και να παίξουν το ρόλο τους σε μακροπρόθεσμη βάση.
– Δεύτερον, τα μέλη της θεωρούν ότι δεν πρέπει να κινητοποιηθούν μεγάλα μέσα για λεπτομέρειες. Για παράδειγμα, στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, πρόκειται να επικεντρωθούν στην πρόληψη των μαζικών δράσεων, όχι να χαθούν ψάχνοντας για υποθετικούς «μοναχικούς λύκους».
– Τέλος, αν και αυτή η ομάδα συνεχίζει να στηρίζει την εβραϊκή αποικία στην Παλαιστίνη, δεν θεωρεί πλέον την ισραηλινή διοίκηση ως αξιόπιστη και προτιμά να διαπραγματευτεί άμεσα με τις Δυνάμεων Άμυνας της [1].
Οι θέσεις του Λευκού Οίκου
Όσον αφορά τα καυτά θέματα, αυτές οι αρχές οδηγούν το Λευκό Οίκο να ωθήσει τις ακόλουθες θέσεις:
– Πρέπει να αποδεχτεί ότι η Ουκρανία είναι ένα χρεοκοπημένο κράτος και ότι οι ηγέτες της είναι άσχετοι διεφθαρμένοι. Ο Πρόεδρος Ποροσένκο (Poroshenko) επαινεί δημόσια τους συνεργάτες των Ναζί και χρειάστηκε να προλάβει στο αεροδρόμιο τον πρωθυπουργό του Arseniy Yatsenyuk, ο οποίος προσπαθούσε να διαφύγει με τα χρήματα που είχε κλέψει. Δεν πρόκειται λοιπόν για αξιόπιστους εταίρους στους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να στηριχτούν για να αψηφήσουν τη Ρωσική Ομοσπονδία. Ως εκ τούτου, θα πρέπει να αφήσουν να σαπίσει η κατάσταση στην Donbass για να διατηρήσουν κάποιο τραπουλόχαρτο, αλλά πρέπει να εγκαταλείψουν την ιδέα να παρασύρουν τη Μόσχα σε πόλεμο.
– Μετά από τρία χρόνια πολέμου, ο Συριακός Εθνικός Συνασπισμός δεν υποστηρίζεται παρά από μια μικρή μειοψηφία Σύρων. Δεν είναι επομένως σε θέση να κυβερνήσει και αργά ή γρήγορα θα πρέπει να επανέλθουν κανονικές σχέσεις με τον πρόεδρο Μπασάρ αλ-Άσαντ. Η προτεραιότητα σήμερα είναι να δημιουργηθεί ένα περιφερειακό περιβάλλον που θα υποχρεώσει τη Συρία και το Ιράκ να μην διαταράσσουν την παγκόσμια τάξη, όταν παύσουν οι εχθροπραξίες. Συνεπώς, πρέπει να καταστραφούν τόσο οι κινεζικές εγκαταστάσεις στο Ιράκ (το Πεκίνο έγινε ο πρώτος πελάτης του ιρακινού πετρελαίου) όσο και να εξασφαλίστει ότι ο Συριακός Αραβικός Στρατός θα είναι πολύ απασχολημένος για μια δεκαετία με τα εσωτερικά προβλήματα της χώρας για να μην είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το Ισραήλ. Τέλος, θα πρέπει να διατηρηθεί ο έλεγχος των τζιχαντιστών που φαίνονται να μεθάνε με τη νίκη που τους έχει δοθεί.
– Τέλος, ο έμβολα δεν αποτελεί σε τίποτα απειλή για τη Δύση, είναι απλώς μια δικαιολογία για να αναπτυχθούν στρατεύματα του AFRICOM στη Δυτική Αφρική. Η υστερία που έχει συμπαρασύρει την αμερικανική κοινή γνώμη μετά μια περίπτωση στο Τέξας θα πρέπει να επαναφερθεί στις σωστές αναλογίες. Σε αυτό το πλαίσιο, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νόσων (CDC) στην Ατλάντα έδειξε την αναποτελεσματικότητα του και θα πρέπει να τιμωρηθεί.
Τούτου λεχθέντος, οι θέσεις αυτές επιτρέπουν να αντιδράσουν στα γεγονότα, όχι να τα προλάβουν. Βελτιώνουν τη διαχείριση, αλλά δεν συνιστούν πολιτική.
Ο Πρόεδρος Ομπάμα ψάχνει συνεπώς για νέους συνεργάτες που θα πρέπει να του προτείνουν νέες απόψεις για τον κόσμο.
Ο Λευκός Οίκος και το βαθύ κράτος
Παραμένει να προσδιοριστεί αν, όταν ο Λευκός Οίκος θα αποκτήσει μια στρατηγική, θα μπορεί να την εισάγει ή όχι στο περιθώριο ελιγμών που του αφήνει το βαθύ κράτος. Για την ώρα, ο Ομπάμα αναγκάστηκε να υποχωρήσει σε δύο σημεία που είχε θέσει κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του: τα βασανιστήρια και την πυρηνική ενέργεια.
– Έξι χρόνια αργότερα, κανείς δεν ξέρει γιατί είναι αδύνατο να κλείσει το Γκουαντάναμο, ούτε γιατί δεν δημοσιεύεται η έκθεση της Γερουσίας για τα βασανιστήρια στην εποχή Μπους. Φαίνεται ότι η έκθεση αυτή περιέχει πληροφορίες που ανοίγουν άλλες υποθέσεις. Ο Denis R.McDonough πήγε στην Καλιφόρνια για να το συζητήσει με την Γερουσιαστή Dianne Feinstein και να βρούμε μια λύση.
– Προπαντός, ο Μπαράκ Ομπάμα αναγκάστηκε να δώσει νέα ώθηση στην κούρσα των εξοπλισμών, ενώ είχε υποσχεθεί να δημιουργήσει έναν κόσμο χωρίς ατομική βόμβα. Αλλά ούτε λόγος για το βαθύ κράτος να εγκαταλείψει τη στρατιωτική υπεροχή που διαθέτει. Ο κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης αποφάσισε λοιπόν να εκσυγχρονίσει το αμερικανικό οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων.
[1] Πρόσφατα, ένας συνεργάτης του Πρόεδρου αποκάλεσε τον Βενιαμίν Νετανιάχου «βρεγμένη κότα», δείτε «The Crisis in U.S.-Israel Relations Is Officially Here» από τον Jeffrey Goldberg, The Atlantico , 28 Οκτώβρη 2014.